روزنامه قانون
1396/10/05
رسوایی حصر سعد
ماجرای سفر چندي پیش سعد حریری ، نخست‌وزیر لبنان به مملکت سعودی، همچنان با حساسیت بالایی توسط رسانه های بین المللی دنبال می شود و آن‌ها دست بردار نیستند.
این سفر و مسائل پیش آمده آن‌قدر مبهم بوده و هست که هر رسانه و خبرنگاری در گوشه و کنا ر جهان، دوست دارد از آن سر در بیاورد. شاید برای اولین بار در قرن بیست و یکم بود که سفر یک مقام رسمی آن هم در سطح نخست وزیر این گونه جنجالی، امنیتی و سیاسی می شد.
عملیات نخست وزیر ربایی
بر اساس آنچه واقعیت های عینی و تحقیقی در مقابل مخاطبان و ناظران قرار داده است، پای یک «نخست‌وزیر‌ربایی» توسط سران سعودی در میان است. به عبارت دیگر، آن‌ها در روز روشن، نخست‌وزیر قانونی یک کشور را به ریاض کشانده‌اند و با استفاده از تکنیک «تله» او را ربوده و بعد به زور و اجبار، آقای نخست وزیر را وادار به استعفا از مقامش کرده اند.
در تازه‌ترین گزارش های افشاگرانه از این ماجرای عجیب و غریب، دو خبرنگار آمریکایی روزنامه نیویورک‌تایمز توانسته اند به بخشي تازه از اتفاقات روز سفر حریری به ریاض دست پیدا کنند. آنچه مسلم است اطلاعاتی که « آن بارنارد و ماریا ابی حبیب» از زبان یک شاهد حاضر در صحنه به رشته تحریر در آمده است؛ شخصی که ما هر چه فکر کردیم، نمی‌تواند کسی جز خود سعد حریری باشد!
ماجرا از چه قرار است؟
احتمال زیادي وجود دارد که ماجرای نخست‌وزیر‌ربایی، نشأت گرفته از دوستی و ارادت دوطرفه حریری با حزب ا... لبنان باشد؛ یک دوست ملی و پر از منفعت که به ضرر منافع «بد» سعودی ها بوده و هست. آن‌ها از نزدیکی فکری سعد حریری و سید‌حسن نصرا... حسابی نگران شده بودند و وقتی دیدند که مشاور عالی رهبر ایران در امور خارجه در بیروت با حریری دیدار و گفت‌وگو داشته، دیگر نتوانستند تحمل کنند و با برنامه ریزی یک نقشه کودکانه، مضحک و احمقانه، نخست وزیر رسمی لبنان را ربودند. تنها شانسی که حریری آورده، این بوده که سرنوشتی شبیه «امام موسی صدر» پیدا نکرده است. به هر حال، بن سلمان و دار ودسته اش چیزی از شخصیت معمر قذافی کم ندارند و می توانند هر کاری را که در پروتکل های بین‌المللی، تعریف نشده است، عملی کنند.
به هر حال ، هر چه هست دسیسه های موجود نتوانست انشقاقی بین دولت و ملت لبنان و حزب ا... ایجاد کند و اتفاقا سعد الحریری بیش از گذشته و با محبوبیت بیشتری به کار خود ادامه می دهد. مردم لبنان خیلی خوب فهمیدند که او تحت فشار و در مقابل گلوله و تفنگ سعودی ها مجبور به استعفا شده و شاید جان بچه‌هایش در خطر بوده است. دست آخر هم با دیپلماسی مشترک فرانسه، آمریکا، مصر و چند کشور دیگر که حسابی از عملیات «نخست وزیر ربایی» سران سعودی شاکی بودند، ماجرا خاتمه یافت و حریری به کشورش بازگشته است.
جعبه سیاه سفر به عربستان
نکته جالب و تکان دهنده این است که حریری در جایی گفته است: «ماجرای سفر به سعودی، خیلی بدتر از آن چیزی است که تا حالا شنیده اید». حریری حتی حاضر نیست یک اپسیلون از آن روز را بازگو کند. مردم لبنان، ساعات حضور او در خانه شخصی در ریاض تا دیدار با بن سلمان در صحرایی اطراف پایتخت سعودی را «جعبه سیاه» این ماجرای عجیب و غریب می دانند که هنوز باز نشده است.
فَکت هایی درباره روز سفر به عربستان
حریری از دیرباز از متحدان سعودی بود و صبح آن روز شلوار جین و یک تی شرت ساده به تن داشت و فکر می کرد برای این به دفتر دولت احضار شده است که با ولیعهد محمد بن سلمان به اردو برود، اما به‌محض رسیدن به ساختمان اداری دولت متوجه شد اوضاع آن‌طور نیست که او فکر می کرد.
وقتی هواپیمای نخست وزیر لبنان وارد فرودگاه ریاض شد، مسئولان سعودی حریری را به خانه‌اش بردند و به او گفتند که منتظر بماند، نه منتظر پادشاه بلکه منتظر ولیعهد.
او از ساعت 6 صبح تا یک بعد از ظهر منتظر ماند اما هیچ‌کس نیامد.
صبح روز بعد حریری احضار شد که به ملاقات ولیعهد برود. هیچ مامور معمول تشریفات سلطنتی به پیشواز حریری نیامده بود و او با خودروی خود عازم کاخ دولت شد اما او نه تنها به دیدار ولیعهد موفق نشد بلکه ماموران سعودی با او بدرفتاری هم کردند.
به محض رسیدن او به ساختمان دولت، دستگاه تلفن همراه حریری او گرفته شد و تمام همراهان و محافظانش به غیر از یک محافظ از او جدا شدند و ماموران امنیتی عربستان نه تنها با او محترمانه همچون نخست وزیر یک کشور رفتار نکردند، بلکه او را هل دادند و ناسزا هم نثارش کردند .
قبل از آنکه حریری برای ظاهر شدن جلوی صفحه تلویزیون آماده شود، حتی به او اجازه داده نشد به خانه ای که از آن خود در ریاض دارد، برود و از محافظانش خواست که به خانه او بروند و یک دست جامه مناسب برایش بیاورند.این داستان عجیب و غریبی است و فقط یک فصل از داستان شاهزاده محمد است؛ شاهزاده جاه‌طلبی که عزمش جزم است تا ساختار قدرت را نه فقط درون کشور خویش، بلکه در کل منطقه حسابی به هم بریزد.
چند ساعت بعد مقامات سعودی شروع کردند به بگیر و ببند گسترده و دو تن از شرکای تجاری سابق حریری را هم در این زنجیره بازداشت‌ها دستگیر کردند.
گویا نخست‌وزیر لبنان سخنرانی استعفایش را ساعت ۱۴:۳۰ از اتاقی مجاور با دفتر محمد بن سلمان خوانده بود.
حریری تا چند ساعت غیبش زد و هیچ خبری از او نبود تا اینکه اولین تماس تلفنی‌اش را با عون برقرار کرد و به او فهماند که نمی تواند آزادانه صحبت کند.اینجا بود که کل جامعه سیاست در لبنان متوجه شد که حریری در واقع در عربستان در بازداشت است.
حریری سرانجام با حفاظت ماموران سعودی به خانه شخصی‌اش در ریاض منتقل شد و حق ملاقات با همسر و فرزندانش را نداشت. طی چند روز جمعی از سفرای غربی با حریری در خانه‌اش ملاقات کردند اما این سفیران هم سرانجام متوجه نشدند آیا حریری درواقع آزاد بوده است یا نه. دو مامور سعودی به‌طور دايم در خانه حضور داشتند و به گفته خود حریری، مامور بودند که در خانه بمانند.
ژنرال عباس ابراهیم، رییس دستگاه اطلاعات داخلی لبنان گفته است اگر فکر می‌کنید چطور ممکن است رهبر یک کشور تحت فشار مقامات خارجی مجبور به استعفا شود، من به شما می گویم که بله، این کار شدنی است. فقط کافی است دو سرباز بالای سر رهبر مورد نظر بیاورید و این مقام را مقابل دوربین تلویزیون بنشانید و از او بخواهید که بگوید از کشورش بیزار است.
سعد حریری نیز همچون پدرش، رفیق حریری که سال‌ها قبل نخست وزیر لبنان بود، تمام دوره زندگی سیاسی خود و ثروت چشمگیر خانواده اش را مرهون حمایت بی چون و چرای سعودی هاست، اما علت این غُرولُند سعودی‌ها این است که دولت حریری بیش از اندازه به حزب‌ا... قدرت داده؛ چون هم یک حزب سیاسی است و هم یک گروه شبه‌نظامی که به طورمطلق هم به حکومت پاسخگو نیست.
حریری اواخر اکتبر (اوایل آبان) وارد ریاض شد و فکر می کرد موفق شده است سعودی ها را قانع کند که او مجبور است با حزب ا... سازش کند تا مبادا یک بن بست سیاسی در لبنان به وجود آید.
سرانجام توافقی با وساطت و دیپلماسی قوی فرانسه، آمریکا، مصر و سایر کشورها حاصل شد و حریری عربستان را ترک کرد.
