سالروز رحلت کریمه اهل بیت(س) تسلیت باد

  گروه اندیشه info@khorasannews.com حضرت فاطمه معصومه(س) دختر امام کاظم(ع)، جایگاه معنوی و علمی بسیار بالایی دارد. آن حضرت سال 201 هـ ق، به قصد دیدار برادر، به سوی خراسان حرکت کرد؛ اما وقتی به ساوه رسید بیمار شد و پس از عزیمت به قم از دنیا رفت. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت‌ا...العظمی مکارم شیرازی، بر اساس روایات وارده، زیارت مرقد مطهر حضرت معصومه(س)، دارای ثواب فراوانی است. مزار آن حضرت در قم، برکات فراوانی برای این شهر داشته و دارد که از جمله آن ها، شکل گیری حوزه علمیه قم است. ولادت بانوی کرامت حضرت فاطمه معصومه(س)، 25 سال بعد از میلاد امام رضا(ع) دیده به جهان گشود. درباره روز تولد آن حضرت، اختلاف وجود دارد؛ بنا بر نقلی، اوّل ذی القعده سال 173 هجری، روز میلاد حضرت فاطمه معصومه‏(علیها السلام) است. معصومه، مهم ترین لقب این بانوی عظیم‌الشأن است که از روایتی منتسب به امام رضا(ع) اخذ شده است. امام هشتم(ع) فرمود: «مَنْ زارَ الْمَعْصُومَهَ بقُمْ کَمَنْ‏ زارَنی‏؛ هرکس معصومه را در قم زیارت کند، گویی مرا زیارت کرده است.» حضرت معصومه(س)، بعد از شهادت پدر بزرگوارش، در سال ۱۷۹هـ.ق، تحت کفالت برادرش حضرت امام رضا(ع) قرار گرفت و تا سال ۲۰۰ هـ ق، یعنی ۲۱ سال تمام، در کنار برادر بزرگوارش، به مقامات عالی، کمالات علمی، معنوی و اخلاقی دست یافت. مقامات بانوی کرامت برخی از مقامات این بانوی بزرگوار، به این شرح است: مقام شفاعت: در مقام، منزلت و جایگاه این بانوی بزرگوار نزد اهل بیت(ع) همین بس که امام صادق(ع) فرمودند: «...اَلَا اِنَّ لِلْجَنَّهِ ثَمَانِیَهَ اَبْوَابٍ ثَلَاثَهٌ مِنْهَا اِلَی قُمَّ تُقْبَضُ فِیهَا امْرَاَهٌ مِنْ وُلْدی اسْمُهَا فَاطِمَهُ بنْتُ‏ مُوسَی‏ وَ تُدْخَلُ بشَفَاعَتِهَا شِیعَتِی الْجَنَّهَ باَجْمَعِهِمْ؛ آگاه باشید بهشت هشت در دارد که سه در آن به سوی قم است. بانویی از فرزندان من در آن جا رحلت می‌کند که نامش فاطمه دختر موسی است. همه شیعیان ما به شفاعت او وارد بهشت می‌شوند.» همچنین، مقام معنوی حضرت معصومه(س) به حدی است که در فرازی از زیارتنامه معروف آن حضرت که توسط امام رضا(ع) بیان شده است، می خوانیم: «یا فاطِمَهُ اشْفَعی‏ لی‏ فیِ الْجَنَّهِ، فَانَّ لَکِ عِنْدَ ا... شَاْناً مِنَ‏ الشَّاْنِ؛ ای فاطمه مرا در بهشت شفاعت کن، چرا که در پیشگاه خدا دارای‏ جایگاه با عظمت هستی.»مقام علمی و حدیثی: حضرت معصومه(س) از لحاظ علمی و حدیثی، مانند مادرش حضرت زهرا(س) «عالمه» و «محدثه» بود و همان گونه که حضرت زهرا(س) با استدلال‌های متین و استوار، حقانیت ولایت حضرت علی(ع) را تبیین می کرد، حضرت معصومه(س) نیز چنین بود. روایاتی که از آن حضرت نقل شده، غالباً درباره امامت و ولایت امام علی(ع) است که با اثبات ولایت آن حضرت، ولایت دیگر امـامـان معصوم(ع) نیز ثابت می شود. برای نمونه، حضرت معصومه(س)، با چند واسطه، از حضرت زهرا(س) نقل می کنند که فرمود:«پیامبر در شب معراج به بهشت رفت و بر روی پرده ای در قصر بهشت دید که چنین نوشته شده: لَا اِلَهَ اِلَّا ا...،‏ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ، عَلِیٌ‏ وَلِیُ‏ الْقَوْمِ؛ معبودی جز خدای یکتا و بی همتا نیست، محمد رسول خدا و علی ولی و رهبر مردم است ... و بر روی پرده دیگری نوشته شده است: شِیعَهُ عَلِیٍّ هُمُ الْفَائِزُون؛ شیعیان علی رستگارند.» همچنین، درباره جایگاه علمی حضرت معصومه(س) نقل شده است که روزی، عده‌ای از شیعیان وارد مدینه شدند و پرسش هایی داشتند که می خواستند از محضر امام کاظم(ع) بپرسند و ایشان در سفر بودند. حضرت فاطمه معصومه(س) پاسخ آن پرسش‌ ها را نوشت و به آنان تسلیم کرد. آنان از مدینه خارج شدند و در بیرون شهر با امام کاظم(ع) دیدار کردند. هنگامی که امام پرسش‌های آنان و پاسخ‌های دختر بزرگوارش را مشاهده کرد، سه بار فرمود: «فِدَاهَا اَبُوهَا؛ پدرش به فدایش باد.» سفر حضرت معصومه(س) به ایران حضرت معصومه(علیها السلام) در سال 201 هـ.ق به قصد دیدار برادر از مدینه به سوی خراسان حرکت کرد. درباره علت سفر آن حضرت به ایران، برخی معتقدند که امام رضا(ع) بعد از رسیدن به مرو، نامه‌ای خطاب به خواهر گرامی‌اش حضرت فاطمه معصومه(س) مرقوم فرمود و به غلامش دستور داد که در هیچ منزلی توقف نکند تا در اندک زمان ممکن، آن نوشته را به مدینه برساند. غلام خود را به مدینه منوره رسانید و نامه امام هشتم(ع) را خدمت حضرت معصومه(س) تسلیم و آن حضرت، به مجرد رسیدن نامه برادر، خود را آماده سفر کرد. اما این روایت، در کتاب‌های دست اول و قدیمی ذکر نشده است. طبق نقل دیگر، حضرت معصومه(س) که از کودکی همراه امام رضا(ع) بودند و علاقه بسیاری به آن حضرت داشتند و علوم و معارف زیادی نیز از ایشان فرا می‌گرفتند، بعد از سفر اجباری امام رضا(ع) به ایران، طاقت دوری از برادر و امام زمان خود را نداشتند و به همراه گروهی از اطرافیان، از مدینه به سمت ایران حرکت کردند. اما هنگامی که حضرت معصومه(س) به ساوه رسیدند، بیمار و بستری شدند. آن حضرت که از سکونت شیعیان در قم و نزدیکی این شهر به ساوه اطلاع داشتند، به خادمشان فرمودند: «مرا به قم ببرید». حضرت معصومه(س) پس از عزیمت به قم، مدتی در آن جا بودند و سپس از دنیا رفتند. علت رحلت حضرت معصومه(س) برخی مورخان علت بیماری و سپس رحلت حضرت معصومه(س) را رسیدن خبر شهادت امام رضا(ع) ذکر کرده‌اند؛ اما این مطلب چندان قابل استناد نیست؛ چرا که روایت سعد بن ‏سعد از حضرت رضا(ع) به این مطلب دلالت دارد که حضرت معصومه(س) پیش از حضرت رضا(ع) از دنیا رفته اند، زیرا در آن روایت، سعد می‏ گوید:«من از امام رضا(ع) راجع به زیارت حضرت فاطمه(س) دختر موسی بن جعفر(ع) پرسش کردم... .» این سوال حاکی از آن است که در زمان پرسش، حضرت معصومه(س) از دنیا رفته بودند و مرقد و مضجع ایشان معلوم بوده است. علاوه بر این، تاریخ شهادت حضرت رضا(ع) مضبوط و در دست است و بر حسب نقل مورّخان، آخر ماه صفر سال 203 هجری قمری و سال مسافرت آن بزرگوار به توس، سال 200 هـ.ق بوده است و حضرت معصومه(س) در پی مسافرت برادرشان و به تصریح بعضی از اهل تاریخ، در سال 201 هـ.ق، به عزم دیدار آن حضرت حرکت کرده اند. بنابراین، وفات آن بانوی بزرگوار، حدود دو سال قبل از شهادت حضرت رضا(ع) واقع شده است. در هر صورت، حضرت معصومه(س) پس از بیماری، تصمیم گرفتند به قم که محل سکونت دوستداران اهل بیت بود، بروند. از سوی دیگر، وقتی مردم قم خبر ورود آن حضرت به ساوه را شنیدند، تصمیم گرفتند ایشان را به شهر خود دعوت کنند. به همین دلیل، پسران و نوادگان سعد اشعری نزد حضرت معصومه(س) رسیدند و ایشان را به قم دعوت و با کمال احترام، از حضرت معصومه(س) پذیرایی کردند. روز رحلت‏ حضرت فاطمه معصومه(س)، مطابق روایتی، روز دهم ربیع الثانی سال 201 و مطابق نقل دیگر، روز دوازدهم ربیع الثانی روز وفات آن حضرت است. بنابراین، مناسب است مؤمنین و دوستداران اهل بیت(ع)، این سه روز( دهم تا دوازدهم ربیع الثانی) را به یاد آن بانوی کریمه و بزرگوار، گرامی بدارند. فضیلت زیارت کریمه اهل بیت(س) روایات زیادی درباره فضیلت زیارت حضرت معصومه(س) وجود دارد که در ادامه، به دو مورد از آن ها اشاره می کنیم: 1- سعد بن سعد می گوید:«در مورد زیارت حرم فاطمه دختر امام موسی کاظم(ع) از امام رضا(ع) سوال کردم. آن حضرت فرمود: مَنْ زارَها فَلَهُ الْجَنَّهُ (کسی که آن حضرت را زیارت کند، پاداشش بهشت است).» 2- نویسنده کتاب کامل الزیارت، به نقل از پدر و برادر بزرگوارش، مطابق روایتی از امام جواد(ع) چنین نقل می کند: «مَنْ زارَ عَمَّتی‏ بقُمْ فَلَهُ الْجَنَّهُ؛ هر کس [مرقد] عمّه ام [حضرت فاطمه معصومه(س)] را در قم زیارت کند، بهشت از آن اوست.» برکات مضجع شریف حضرت معصومه(س) ورود حضرت معصومه(س) به قم، برکات فراوانی در پی داشت. به برکت وجود بارگاه آن حضرت در قم، امروزه این شهر از بزرگ ترین مراکز علمی و با شکوه‌ترین حوزه های علمیه جهان اسلام است. اهمیت زیارت کریمه اهل‌بیت(س)، علما و دانشمندان فراوانی را به سوی این شهر جذب و برکات فراوانی را نصیب قم کرد که مهم ترین آن ها، گسترش مراکز علمی بود. قرار داشتن حرم مطهر حضرت معصومه(س) در این شهر، نقش به سزایی در تحکیم و گسترش حوزه علمیّه و رفت‏ و آمد و ارتباط علما، محدثان و شاگردان برجسته امامان(ع) داشت. هم اکنون، حرم مطهر آن بانوی با کرامت، کانون علم و عمل و مرکز نور و هدایت است.