بودجه جدول 17 کمتر، بهتر

شرق، محمدحسن نجمي: هرچند جدول 17 بودجه از جدولي مستقل به زيرمجموعه دستگاه‌ها و نهادها منتقل شده و نظارت‌پذير؛ ولي انتقادها به کم‌شدن بودجه آنها کماکان ادامه دارد؛ اما برخي‌ها ازجمله «علي مطهري» کم‌شدن بودجه جدول 17 را مفيد مي‌دانند. روز گذشته «علي مطهري»، نايب‌رئيس مجلس، در حاشيه جلسه علني از کم‌شدن بودجه جدول 17 استقبال کرد. او در پاسخ به پرسش «شرق» در ارتباط با جدول 17 گفت: «بودجه جدول 17 هرچه کمتر باشد، بهتر است؛ چون اين جدول پول‌هايي است که معمولا به‌عنوان کمک داده مي‌شود و نظارت چنداني نیز روي آن نيست. به همين خاطر، هرچه جدول 17 کمتر شود، بهتر است و مؤسسه‌ها روي پاي خودشان بايستند و از محل فروش آثارشان اداره شوند؛ نه اينکه هميشه دستشان به سمت دولت دراز باشد؛ مگر مواردي خاص».
«نصرالله پژمانفر»، نايب‌رئيس کميسيون فرهنگي مجلس، يکي از منتقدان کاهش بودجه جدول 17 است که پيش از اين، در انتقاد از اين موضوع گفته بود: «دولت درواقع خواسته مقداري هزينه‌ها و رديف‌هايش را کم کند، نخستين جايي که به ذهنش رسيده که مي‌تواند اين کار را انجام دهد، حوزه فرهنگ است». پژمانفر مأموريت مؤسسه‌هاي حاضر در جدول 17 را مأموريت‌ برگرفته از اولويت مدنظر حاکميت و نظام دانسته بود.
در لايحه بودجه 97، حرفي از حذف جدول به ميان نيامده است. با‌اين‌حال مؤسسه‌هاي اين مجموعه به زيرمجموعه وزارت ارشاد و ساير دستگاه‌ها منتقل شده است. جدول ١٧ در بودجه سالانه کشور حضور داشت که اين حضور انتقادهايي را به همراه داشت. در اين جدول، بودجه‌هاي اختصاصي براي برخي پژوهشکده‌ها، مؤسسه‌ها، دانشگاه‌ها و بنيادها در نظر گرفته مي‌شد. اين جدول و مبالغ آن، به‌جز بودجه‌اي بود که در لايحه بودجه براي نهادهاي فرهنگي کشور ديده مي‌شد.
اين مؤسسه‌ها تأثير زيادي ندارند


مطهري در پاسخ به اينکه برخي مؤسسه‌هاي جدول 17 فقط به زيرمجموعه وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها منتقل شده‌ا‌ند و حذف نشده‌اند، گفت: «بله؛ زيرمجموعه سازمان تبليغات، وزارت ارشاد و دو، سه جاي ديگر رفته‌اند». او در ادامه با بيان اينکه «کارهاي فرهنگي خيلي به بودجه بستگي ندارد»، گفته: «بودجه تأثير زيادي در کارهاي فرهنگي ندارد؛ کار فرهنگي در کشور ما اين است که روحانيت کار خودش را به‌درستي انجام دهد، صداوسيما کار خودش را به‌درستي انجام دهد، آموزش‌وپرورش، وزارت علوم و دانشگاه کارشان را درست انجام دهند؛ وگرنه اين مؤسسه‌ها  تأثير زيادي ندارند».
پژمانفر همچنين پيش از اين در گفت‌وگو با «شرق» درباره مؤسسه‌های  اين جدول گفته بود: بعضي از اينها مراکز پژوهشي هستند. او اين را هم گفته بود که «برون‌دادشان، معذرت مي‌خواهم مثل سيب‌زميني و پياز نيست که محصولاتش را در بازار ببينيم».
جامعة‌المصطفي نياز به بودجه دارد
علي مطهري، نايب‌رئيس مجلس، همچنين به «شرق» گفته: «اين مؤسسه‌ها  بايد روي پاي خودشان بايستند، مگر برخي جاها مثل جامعة‌المصطفي که دانشگاه بين‌المللي است و براي خارج از کشور طلبه تربيت مي‌کند؛ اينها نياز به بودجه دارند؛ وگرنه برخي جاها واقعا هدر مي‌دهند».
پيش از اين هم پژمانفر از کاهش بودجه جامعة‌المصطفي انتقاد کرده بود: «با بودجه‌هاي ريالي بايد از بازار آزاد آن‌هم با اين وضعيت نابسامان ارزي، ارز مورد نياز خود را تهيه کند تا در مأموريت‌هاي بين‌المللي از آن استفاده کند؛ اما با افزايش تنها ۱۰درصدي که در بودجه آنها صورت گرفته، به نوعي مي‌توان گفت با تبديل ريال به دلار، بودجه آنها از سال قبل نيز کمتر شده و مشکلات عديده‌اي خواهند داشت».
«طيبه سياوشي»، نماينده تهران، نیز در اين رابطه گفته بود: «تا جايي که مي‌دانم، بودجه نهادهاي حوزوي و مذهبي کاهش نيافته؛ بلکه تحت نظارت يک ارگان و وزارتخانه قرار گرفته و در واقع نظارت‌پذيرتر شده و کاهش اعتبار کمتر مشاهده شده است».
جامعة‌المصطفي کجاست؟
جامعة‌المصطفي که مطهري مي‌گويد به بودجه نياز دارد، نهادي علمي و بين‌المللي با هويت حوزه‌اي است که به نوشته سايت اين نهاد، «با هدف گسترش علوم اسلامي، انساني و اجتماعي، با رويكرد آموزشي، پژوهشي و تربيتي، اهتمام دارد که انبوهي از داوطلبان را از سراسر گيتي تحت پوشش قرار دهد». به نوشته سايت جامعة‌المصطفي، اين نهاد «بيش از 50 هزار دانش‌پژوه مرد و زن را از 122 مليت، تحت تعليم و تربيت خود داشته که تاكنون بيش از 25 هزار نفر از آنان دانش‌آموخته شده‌اند». در وب‌سايت اين دانشگاه همچنين آمده: «جامعة‌المصطفي العالميه به منظور ياري طلاب و فراهم‌آوردن زمينه تحصيلي بهتر آنان، متناسب با محل تحصيل و شرايط هريک، تسهيلات و خدماتي مانند گرفتن ويزا و اقامت تحصيلي، پرداخت كمك‌هزينه تحصيلي (شهريه)، كمك‌هزينه مسكن و وام قرض‌الحسنه، تأمين خوابگاه، ارائه خدمات بهداشتي و درماني، مشاوره‌هاي آموزشي و تربيتي، آموزش‌هاي كاربردي و مهارتي به همسران و فرزندان و امكانات ورزشي، فراهم‌کردن تحصيل ويژه براي خانواده‌هاي طلاب و برگزاري اردوهاي تفريحي – زيارتي را در نظر مي‌گيرد».
همچنين تأکيد شده: «سازمان مرکزي جامعة‌المصطفي العالميه در قم قرار دارد. بيش از 170 واحد آموزشي، تربيتي و پژوهشي وابسته و پيوسته آن در داخل و خارج از کشور مستقر است. اين واحدها در شهر‌هاي مشهد، تهران، اصفهان، گرگان و قشم و بيش از 60 كشور جهان مانند آفريقاي‌جنوبي، آلباني، آلمان، افغانستان، اندونزي، انگلستان، اوگاندا، برزيل، بلغارستان، بنگلادش، بوركينافاسو، بوسني‌و‌هرزگوين، بنين، پاكستان، تانزانيا، تايلند، توگو، دانمارك، ژاپن، ساحل‌عاج، سوئد، سنگال، سوريه، سيرالئون، عراق، غنا، فيليپين، قرقيزستان، قزاقستان، كامرون، كوزوو، كنگو دموكراتيك، كومور، گامبيا، گرجستان، گويان، گينه، لبنان، ماداگاسكار، مالاوي، مالزي، مالي، ميانمار، نروژ، نيجر، نيجريه، هند و... فعال هستند».
فشار هميشه بوده
مطهري همچنين به اينکه رئيس‌جمهوري از اعمال برخي فشارها به نمايندگان از سوي برخي براي در نظر‌گرفتن بودجه اشاره کرده و گفت: «فشار هميشه بوده و از نواحي مختلفي است». او در توضيح بيشتر درباره اينکه از کدام نواحي فشار وارد مي‌شود، از همان سازمان‌ها و جاهاي ديگر نام برد.
روزي که روحاني لايحه را تقديم مجلس کرد، کنايه‌اي به رديف‌هاي متعدد در بودجه زد و گفت: «رديف اندر رديف؛ رديف‌هاي زيادي درست شده و معلوم نيست اين پول‌ها کجا مصرف مي‌شود. رديف‌ها در بودجه امسال کاهش يافته و من از شما کمک مي‌خواهم. حتما به شما مراجعه کرده و فشار مي‌آورند. بايد بر اين رديف‌ها نظارت کنيم که کجا مي‌رود و چگونه هزينه‌ مي‌شود».
سال پيش زورمان نرسيد
البته برخي نمايندگان ازجمله جعفرزاده‌ ايمن‌آبادي، نماينده رشت، نیز درباره حذف‌نشدن بودجه جدول 17 براي سال 96 گفته بود: «پارسال اسبمان را زين کرديم؛ ولي نتوانستيم سوارش شويم. زور آنها بيشتر از زور مجلس است». «هادي قوامي»، عضو کميسيون برنامه و بودجه، نيز در اين رابطه گفته بود: «کساني که بهره‌مند هستند، فشار مي‌آورند. معمولا مؤسسه‌هايي هستند که صاحبانشان افراد بانفوذي هستند و مي‌آيند و تحت‌تأثير قرار مي‌دهند».
حالا با توجه به آغاز کار کميسيون تلفيق مجلس براي بررسي بودجه، احتمال دارد دوباره فشارها آغاز ‍‌شود؛ چنان‌که «مطهري» هم در پاسخ به اينکه آيا امسال در رابطه با بودجه فشاري آمده يا خير، به «شرق» گفته: «هميشه بوده».