اروپایی ها اعتماد کردند

گروه اقتصادی- طی چند ماه گذشته قراردادهای متنوعی برای تامین مالی خارجی ایران با سایر کشورها در قالب فاینانس منعقد شده است در هفته گذشته نیز تفاهمنامه خط اعتباری پنج میلیارد یورویی بین بانک‌های ایرانی و موسسه Invitalia Globa- Investmenایتالیا به منظور تامین مالی پروژه‌های عمرانی و تولیدی ایران بین دو کشور امضا شد. این هفتمین کشوری است که با ایران تفاهمنامه همکاری در حوزه فاینانس امضا می‌کند‌‌.
بر اساس این تفاهمنامه که دو بانک ایرانی صنعت و معدن و خاورمیانه آن را امضا کرده‌اند، پروژه‌های عمرانی و تولیدی کشور که با استفاده از تکنولوژی، ماشین‌آلات یا خدمات فنی و مهندسی کشور ایتالیا اجرا می‌شوند، می‌توانند از این تسهیلات استفاده کنند‌‌. استفاده از این خط اعتباری، با رعایت قوانین و مقررات داخلی، خصوصا الزامات مندرج در قانون برنامه ششم توسعه، قوانین بودجه سنواتی و آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های مرتبط میسر خواهد بود‌‌. همچنین تمام پروژه‌های بخش دولتی و غیردولتی که اولویت آنها به تایید دستگاه‌های ذی‌ربط رسیده و مجوزهای مربوطه را اخذ کرده باشند، می‌توانند از این تسهیلات استفاده کنند‌‌.
انعقاد قراردادهای فاینانس این فرصت را در اختیار ایران می‌گذارد که بتواند منابع مالی خارجی را برای دستیابی به رشد اقتصادی که کشور بر اساس برنامه ششم توسعه پیش‌بینی کرده، فراهم سازد‌‌. اما از دلایل اصلی روی آوردن اقتصاد کشور به حوزه فاینانس‌ها، کمبود منابع مالی برای اجرای طرح‌های سرمایه‌گذاری و تولیدی است و به بیانی انعقاد این قراردادها در جهت تامین منابع مالی برای اجرای طرح‌ها و پروژه‌های سرمایه‌گذاری بوده است‌‌. اما نکته‌ای که نباید از آن غافل شویم این است که باید این قراردادها در طرح‌ها و پروژه‌هایی به کار گرفته شوند که بازدهی مناسبی برای اقتصاد کشور به بار آورند و به گونه‌ای نباشد که در آینده کشور را به بدهکار بزرگ ارزی تبدیل کند چراکه بازپرداخت این تسهیلات خارجی را باید با ارز پرداخت کرد‌.
از دیگر نکات مثبت انعقاد این فاینانس‌ها این است که چون قراردادها از طریق روابط کارگزاری و روابط بانکی برقرار می‌شود، می‌تواند به گسترش همکاری‌های بانکی بین کشور ایران و سایر کشورها منجر شود و فضا را برای حضور ایران در بازارهای مالی جهانی فراهم سازد‌.


بنابراین باید توجه کنیم که مثبت بودن برقراری این روابط، کشور را از این مهم غافل نکند که به کارگیری نادرست منابع مالی و تزریق آن در پروژه‌های بدون صرفه اقتصادی، به بدهی‌های جدیدی در اقتصاد کشور منجر نشود و فضای لازم برای حضور ایران در بازارهای مالی جهانی را دچار تنگنا نکند چراکه با این اتفاق دستاورد برجام در باز شدن فضا برای حضور ایران در سایر بازارهای جهانی زیر سوال خواهد رفت‌.
توافق 5 میلیارد یورویی با ایتالیا
در همین خصوص معاون وزیر و رییس سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران، امضای توافق خط اعتباری پنج میلیارد یورویی با ایتالیا را در شرایط کنونی یک اتفاق بسیار مهم سیاسی و اقتصادی و حاکی از عزم اتحادیه اروپا برای همکاری با ایران دانست‌.
محمد خزاعی ضمن ابراز رضایت از امضای توافق خط اعتباری پنج میلیارد یورویی با ایتالیا گفت: این بزرگ‌ترین قرارداد خط اعتباری ایران با یک کشور اروپایی است که به نفع همه خواهد بود‌‌. وی افزود: قبلا نیز با چند کشور دیگر قرارداد امضا شده بود اما حجم این قرارداد، بزرگ‌ترین قرارداد به امضا رسیده است‌. خزاعی تصریح کرد: این خط اعتباری که از مدت‌ها مورد مذاکره قرار گرفته بود، با پی‌یر کارلو پادوان، وزیر اقتصاد ایتالیا نهایی شد و به امضا رسید‌‌. وی افزود: مذاکرات این قرارداد از مدت‌ها قبل با تلاش همکاران در بانک مرکزی و در سازمان سرمایه‌گذاری و وزارت اقتصاد انجام شده بود‌‌. در حال حاضر دو بانک ایرانی صنعت و معدن و خاورمیانه این قرارداد را به عنوان بانک‌های عامل امضا کردند و توافق شد که بانک‌های دیگر ایرانی نیز به این توافق بپیوندند‌. خزاعی در پایان بیان کرد: امیدواریم این قرارداد زمینه مناسبی را برای استفاده بخش خصوصی و دولتی در اجرای طرح‌ها فراهم کند تا دو کشور بتوانند از این منابع مالی بهره‌برداری کنند‌‌.
پرداخت تسهیلات از خط اعتباری قرارداد ایران و ایتالیا
همچنین معاون اداره تامین اعتبارات ارزی بانک مرکزی نیز درباره قرارداد تامین مالی پنج میلیارد یورویی ایران و ایتالیا اظهار کرد: از این محل تسهیلات پرداخت می‌شود‌‌. حمید قنبری با بیان اینکه شرایط دریافت تسهیلات از این خط اعتباری بهتر از صندوق توسعه ملی است، افزود: بخش دولتی، خصوصی و عمومی می‌توانند از این خط اعتباری استفاده کنند و این تسهیلات به صنعت خاصی نیز تعلق ندارد‌‌. وی ادامه داد: متقاضیان می‌توانند به بانک‌های عامل صنعت و معدن و خاورمیانه برای استفاده از این تسهیلات مراجعه کنند‌‌. قنبری اضافه کرد: بانک‌های دیگر نیز به زودی وارد چرخه پرداخت این تسهیلات می‌شوند‌.
معاون اداره تامین اعتبارات ارزی بانک مرکزی افزود: بخش دولتی برای استفاده از این خط اعتباری نیازمند مجوز شورای اقتصاد و بخش خصوصی براساس اولویت طرح نیازمند تایید وزارتخانه مربوط است‌‌. وی افزود: متقاضیان دریافت این تسهیلات با بانک‌های ایران طرف هستند و وثایق خود را در اختیار این بانک‌ها قرار می‌دهند و بازپرداخت آن به صورت یورو است‌‌.
اطمینان از ثبات مالی ایران
ولی الله سیف*- قرارداد خط اعتباری فاینانس به ارزش پنج میلیارد یورو بین ایران و ایتالیا منعقد شد‌‌. انعقاد این قرارداد، گامی دیگر در مسیری است که نظام بانکی ایران پس از برجام در رابطه با فراهم کردن امکان تامین مالی پروژه‌های عمرانی و تولیدی کشور آغاز کرد‌‌؛ راهی که در آغاز، پیمودن آن دشوار به نظر می‌رسید اما مداومت و استمرار تلاش همکاران‌مان در شبکه بانکی و همکاری سایر دستگاه‌ها از جمله وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت امور خارجه به تدریج به نتیجه مطلوب رسید و ثمرات تلاش‌هایی که در سال‌ها و ماه‌های گذشته انجام شد، اکنون یکی پس از دیگری مشاهده می‌شود‌. در سال‌هایی که تحریم‌های ظالمانه بین‌المللی علیه کشور وضع شده بود، نه‌تنها دریافت فاینانس برای تامین مالی پروژه‌های کشور عملا متوقف شده بود بلکه بازپرداخت فاینانس‌های سابق نیز به دلیل‌ نبود کانال بازپرداخت با مشکل مواجه شده بود و متاسفانه با بانک‌های ایرانی همچون بدهکاران بدحساب رفتار می‌شد‌‌. پس از رفع تحریم‌ها به موجب برجام، اولین گامی که باید برداشته می‌شد، تسویه تعهدات معوق بود که خوشبختانه در مدت کوتاهی و با در نظر داشتن کلیه ملاحظات و منافع کشور انجام شد‌‌. این اقدام، اثر خود را در مدت کوتاهی بر بهبود رتبه اعتباری کشور نشان داد و متعاقب آن بانک‌ها و تامین‌کنندگان منابع مالی در کشورهای مختلف اعلام آمادگی کردند تا خطوط اعتباری جدیدی را به نظام بانکی کشور ارائه دهند‌‌. بر این اساس مذاکرات با بانک‌ها و موسسات مالی معتبر در کشورهای مختلف انجام و قراردادهای مختلفی با کشورهای چین، کره‌جنوبی، اتریش، دانمارک، روسیه و ایتالیا منعقد شد که ارزش آنها در حال حاضر به بیش از ۴۰ میلیارد دلار می‌رسد‌‌. قرارداد منعقده با ایتالیا، بزرگ‌ترین قرارداد وامی است که تاکنون با یک وام‌دهنده اروپایی منعقد شده و به صورت خط عمومی فاینانس در نظر گرفته شده که پروژه‌های بخش‌ها و صنایع مختلف اعم از دولتی و غیردولتی می‌توانند از آن استفاده کنند‌‌. استفاده از این‌گونه خطوط اعتباری، می‌تواند برخی خلاهای تامین مالی در کشور را مرتفع کند و خصوصا در پروژه‌هایی که به دانش فنی یا تجهیزات پیشرفته و به روز از کشورهای پیشرو صنعتی نیاز دارند، اعم از پروژه‌های بخش دولتی و خصوصی مورد استفاده قرار گیرند‌‌. علاوه بر قراردادهای فوق، مذاکرات تامین مالی با کشورهای فرانسه، ژاپن، آلمان و اتریش در جریان است تا خطوط اعتباری دیگری نیز برای صنایع مختلف کشور فراهم شود و به این ترتیب، امکان اجرای پروژه‌های اولویت‌دار با استفاده از طیف وسیعی از منابع مالی وجود داشته باشد‌‌. انعقاد این‌گونه قراردادهای فاینانس، از دو جهت حائز اهمیت است‌؛ نخست از جهت مالی و فراهم کردن امکان اجرای پروژه‌های عمرانی که هر یک به نوبه خود می‌تواند سهم مهمی در ایجاد اشتغال و افزایش رفاه مردم داشته باشد و دوم از جهت سیاسی که نشان‌دهنده اعتماد و اطمینان جامعه بین‌الملل نسبت به ثبات و امنیت بلندمدت اقتصادی در ایران اسلامی است‌. انعقاد این گونه قراردادها نشانگر این است که کشورهای مختلف از ثبات اقتصادی و توانایی مالی شرکت‌ها و بانک‌های ایرانی در بلندمدت اطمینان کافی دارند و به همین دلیل حاضر به اعطای خطوط اعتباری و انعقاد چنین توافقات بلندمدتی با بانک‌های ایرانی شده‌اند‌‌. قراردادهایی که امروز توسط نظام بانکی کشور منعقد می‌شود، هر یک مانند بذری است که در زمینی کاشته می‌شود و ثمرات آن به تدریج و یکی پس از دیگری آشکار خواهد شد‌. پروژه‌هایی که با استفاده از منابع مالی خارجی تامین مالی می‌شوند، علاوه بر اینکه در دوره ساخت صدها و هزاران شغل را برای جوانان این مرز و بوم ایجاد خواهند کرد، در دوره بهره‌برداری نیز منابع درآمد پایدار و سرشاری را برای کشور فراهم خواهند کرد و اثر آنها بر افزایش درآمد و رفاه عمومی، غیر قابل انکار خواهد بود‌‌. با این حال ذکر این نکته ضروری است که اگرچه وجود منابع مالی برای توسعه کشور و رشد اقتصادی، ضروری است اما آنچه از آن مهم‌تر و اساسی‌تر است، «امید به آینده» است؛ ولی اگر یاس و ناامیدی در جامعه ترویج شود، آنگاه حتی وجود منابع مالی فراوان نیز گرهی را نخواهد گشود‌‌. برخورداری از منابع مالی تجهیزشده همراه با استفاده از سرمایه‌های انسانی جوان، تحصیلکرده، بانشاط و سرشار از امید به آینده در پرتو کار و کوشش فراوان و صبر و حوصله، باعث می‌شود مشکلات یکی پس از دیگری حل شوند و کشورمان با تکیه بر مفاهیم و اصول اقتصاد مقاومتی در مسیر رشد و تعالی قرار گرفته و رفاه و آسایش مردم بزرگوار میهن اسلامی را به ارمغان آورد‌.
*رییس کل بانک مرکزی
سایر اخبار این روزنامه