فاطمه دانشور هشدار داد

آفتاب یزد – پریسا هاشمی: روزهای پایانی سال 95 شورای شهر تهران پر بود از گلایه‌های زنانه و حرف از آسیب‌های اجتماعی. در این روز فاطمه دانشور، رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر عملکرد کمیته اجتماعی شورای شهر را با حضور خبرنگاران تشریح کرد. او از سختی‌های روزهای اول گفت؛ روزهایی که مجبور بود برای توجه مسئولان و اعضای شورای شهر به مسائل و آسیب‌های اجتماعی در شورای شهر و شهرداری تلاش‌های بسیاری کند و در آخر توانست با زنگ‌های هشداری که به صدا در‌آورد، حساسیت مسئولان را به این بخش بیشتر کرده و خواسته اجتماعی خود و بسیاری از شهروندان تهرانی را در حوزه شهری بگنجاند.
تخصصش در آسیب‌های اجتماعی است و در طول سال‌های گذشته به ویژه از سالی که به شورای شهر آمده شب‌گردی‌هایش در مناطق پرخطر را برای شناسایی آسیب شروع کرد و عمده بازدیدهایش از ساعت 23 تا 3 بامداد بود. حاصل این شب‌گردی‌ها 63 گزارش در حوزه زنان، کودکان اعتیاد، کودکان کار، زنان کارتن‌خواب و... شده است.
او در این نشست می‌گوید: «برای حمایت کودکان کار ساختار نظام‌مند و قانونی نداریم. مثلا یک دختر 8 ساله در آلونکی 6 متری توسط پدرش زندانی می‌شد آن هم از صبح تا شب. البته این دختر از تبعه کشورهای همسایه بود و به همین دلیل بهزیستی نمی‌توانست وارد عمل شود و این نشان‌دهنده خلا قانونی است.»
دانشور به آمار‌های اولیه زنان کارتن خواب که 1000 تا 1500 نفرند اشاره می‌کند و می‌افزاید: «برای آقایان معتاد گرم‌خانه و سامان‌سرا وجود دارد اما برای زنان، سامان‌سرا و گرم‌خانه‌ای وجود نداشت و این نشان می‌داد که مدیریت شهری نگاه مردانه دارد و اگر یک زن مدیر وجود داشت، قطعا نسبت به ساماندهی زنان کارتن‌خواب و معتاد رها شده در سطح شهر حساس بود.»


**تولد روزانه دو کودک معتاد
دانشور به تعامل و پیگیری‌هایش (به عنوان عضوی از شورای شهر) با وزارت بهداشت هم اشاره می‌کند و می‌گوید: با این پیگیری‌ها در بهمن‌ماه سال گذشته وزارت بهداشت به بیمارستان‌ها ابلاغیه‌ای داد که باید نوزادان مادران معتاد سم‌زدایی شوند و اگر کادر بیمارستان خطر سوءرفتار را تشخیص دادند، به بهزیستی اطلاع دهند تا نوزادان با قید فوریت به بهزیستی تحویل داده شوند و این ابلاغیه 70درصد ترخیص نوزادان را کاهش می‌دهد.
او با بیان اینکه در بیمارستان‌های تهران روزانه دو نوزاد معتاد متولد می‌شود، گفت: اگر این کودکان سم‌زدایی و در اختیار بهزیستی قرار داده شوند، آینده خوبی در انتظارشان است، چون من به دلیل نگرانی از ماندگاری این کودکان در شیرخوارگاه از 4شیرخوارگاه سطح شهر بازدید کردم و متوجه شدم طول اقامت این نوزادان به شش ماه کاهش یافته و اگر سم‌زدایی و سالم شوند می‌توانند مورد فرزندخواندگی قرار گرفته و آینده خوبی در انتظارشان باشد. برای هر شیرخوار 7 زوج در صف فرزندخواندگی ایستاده‌اند.
**کودکان بی‌هویت
دانشور به آخرین وضعیت کودکان بی‌هویت و بی‌شناسنامه در شهر هم اشاره کرده و می‌گوید: «متاسفانه بحث هویت در حقوق و منشور شهروندی مغفول مانده است. هستند بچه‌هایی که 12-13 ساله هستند ولی هنوز هویت ندارند.»
او در پاسخ به سوال خبرنگار آفتاب یزد که آیا با شورای عالی اجتماعی وزارت کشور هم تعاملی داشته‌اید یا خیر؟ می‌گوید: «هنوز آن‌طور که می‌خواستیم در وزارت کشور اقداماتمان اثرگذار نبوده است و به همین دلیل پیشنهاد کرده‌ایم که شورای شهر رایزنی کند تا حداقل یک کرسی در کمیته اجتماعی وزارت کشور داشته باشیم. شاید جالب باشد ولی وقتی آمارهای کودکان بی‌هویت را به مسئولان و وزرا اعلام می‌کنیم، تعجب می‌کنند که این تعداد کودک بی‌هویت در شهر وجود دارد.»
**نحوه بستری کودکان معتاد در بیمارستان
دانشور تاکید می‌کند: «متاسفانه بیمارستان‌ها راحت کودکان معتاد را پذیرش نمی‌کنند. باید مددکار اجتماعی یک پروسه زمان‌بر حکم قاضی را دریافت کند تا بیمارستان نسبت به پذیرش این کودکان اقدام کند و این در حالی است که وضعیت‌مان در خصوص زنان معتاد در شهرستان‌ها بدتر است که با سختی و به طور موردی توانسته‌ایم اقدامات موثری انجام دهیم.»
رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران با بیان اینکه در 16 شهرستان اطلاعات درخصوص وضعیت کودکان و زنان را کسب کرده‌ایم، می‌افزاید: «در برخی از شهرها شاهد سقط جنین در ماه‌های بالا همچون 6 و 7 ماهگی بوده و در حال جمع‌آوری گزارش برای وزارت بهداشت هستیم.»
**سبکی از زندگی به نام کارتن خوابی
اولین بار نیست که دانشور از تبدیل کارتن‌خوابی به سبک زندگی پرده بر می‌دارد. او می‌گوید: «زنان معتاد کارتن‌خوابی را به عنوان یک سبک زندگی پذیرفته‌اند.»
**توان‌افزایی دستخوش سیاسی‌کاری شد
رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران در مورد فعالیت اعضای شورای شهر در ستاد توان‌افزایی سازمان‌های مردم‌نهاد هم می‌گوید. به گفته او این تشکل 12 عضو دارد که 5 عضو آن از اعضای شورای شهر اما روال آیین‌نامه مراحل خودش را طی نکرده بود و تحت تاثیر مباحث سیاسی‌کاری اعضای شورای شهر قرار گرفت و هنوز اندرخم یک کوچه است.
**زندگی‌های پاتوقی
دانشور در مورد زنانی که به دلیل نداشتن جا و مکان تن به ازدواج‌‌های موقت، دائم و حتی ازدواج سفید می‌دهند، به آفتاب یزد می‌گوید: «زندگی‌های پاتوقی زنان وجود دارد و در تعریف زنان بی‌خانمان می‌گنجد. از طریقNGOیی که دارم زندگی و معضلات این زنان را رصد می‌کنم اما شورای شهر تا آن حد داخل این پاتوق‌ها ورود پیدا نمی‌کند.»
**مادران انتقام
دانشور در مورد زنانی که مورد تعرض قرار می‌گیرند یا تن به ازدواج‌های ثبت نشده می‌دهند، می‌گوید: «در گزارش‌هایمان به تفکیک اعلام کردیم که چه میزان از این بچه‌ها حاصل روابط خارج از نکاح یا ازدواج‌های ثبت نشده‌اند. عدد به حدی هست که قابل توجه باشد. در عموم موارد، مادر در 4-5 ماهگی متوجه حاملگی‌شان می‌شود و صبر می‌کند تا بچه را به دنیا بیاورد و از طریق سیستم بیمارستانی به بهزیستی تحویل دهد.»
وی با اشاره به اینکه خیلی از زنان در حالی که می‌دانند بچه حاصل ازدواج‌های ثبت نشده است بچه‌شان را نگه می‌دارند، می‌افزاید: «مادرانی داریم که بچه‌شان را نمی‌خواهند و به دنبال انتقام از بچه خودشان هستند. گزارش‌هایی که از رهاشدگی نوزادان داریم، درست به همین دلیل است. گاهی مادر بچه را به دنیا می‌آورد در بیابان رها می‌کند و یا او را در خیابان می‌گذارد. در هر صورت مادر، بچه را در شرایط ناخوشایندی رها می‌کند. این مادرها نوعی انتقام در وجودشان هست آن هم به خاطر نوع دوران بارداری که دارند. این مادران قابل شناسایی هستند یعنی می‌توان آنها را در همین محله‌ها و کانون‌های آسیب‌ شناسایی کرده و خدمات کاهش آسیب را در دوران بارداری به آنها داد. ما خیلی به این موضوعات ورود جدی نکردیم.»