کورش شرفشاهي
k.sharafshahi@gmail.com
مسيح انصاري دزفولي در نشست خبري انجمن حمايت از حقوق مصرف‌کنندگان که به مناسبت روز ملي حمايت از مصرف‌کنندگان و دهمين سال فعاليت اين انجمن برگزار شد افزود: هنگامي‌که مردم پيگير مشکلات خودشان باشند، منافع خودشان را نيز مورد توجه قرار مي‌دهند و هرجايي که اشکالي را مشاهده کنند، به سرعت واکنش نشان مي‌دهند. در حالي که بخش دولتي نيازمند طي مراحل اداري است.
وي با اشاره به تجارب جهاني گفت: امروزه تمامي‌جهانيان توجه ويژه اي به بخش خصوصي دارند و همين امر نيز باعث شده تا مشکلاتشان به سرعت کاهش داشته باشد.


مديرعامل انجمن حمايت از حقوق مصرف‌کنندگان با تاکيد بر اينکه تجربه نشان داده که نظارت نهادهاي مردمي‌بر توليدات صنعتي، خدماتي و فرهنگي باعث بهبود کيفيت در همه اين بخشها مي‌شود گفت: توليدکنندگان و فروشندگان همواره بايد سايه نظارت را بر سر خودشان احساس کنند و اين مهم تنها با اعتماد به تشکلهاي مردم نهاد امکان پذير است.
وي نکته ديگر را ناآگاهي مردم به حقوق خودشان دانست و گفت: ابتدا بايد سعي کنيم به اشکال گوناگون مردم را با حقوقشان و راهکارهاي برخورد قانوني با متخلفان آشنا کنند. اين مهم نيازمند آن است که مردم با قانون آشنا شوند و لازم است نهادهايي مردم را با حقوق خودشان آشنا کنند. در اين زمينه انجمن حمايت از حقوق مصرف‌کنندگان آمادگي کامل دارد تا همه کساني که تمايل به فعاليت در اين زمينه دارند اما آگاهي لازم را ندارند، در قالب جلسات تخصصي با حقوق قانوني شان آشنا کند.
انصاري با انتقاد شديد از تضييع حقوق مصرف کنندگان در بخشهاي گوناگون گفت: امروزه به هر بخشي که مراجعه کنيم، با متخلفان رو به رو مي‌شويم و اختصاص به بخشهاي توليد و صنعت ندارد. البته تضييع در اين بخشها نيز به صورت آشکار وجود دارد.
وي با اشاره به مباحثي که در خصوص تضييع حقوق بيماران در مراکز درماني اتفاق مي‌افتد گفت: خدا نکند بيماري در اثر يک اتفاق ناگهاني از بيمارستان يا مراکز درماني سر در بياورد، در اين صورت بايد بيماري اش را فراموش کند و به فرمايشهايي بپردازد که از سوي مراکز درماني بخش خصوصي به وي تحميل مي‌شود.
مديرعامل انجمن حمايت از حقوق مصرف‌کنندگان با تاکيد بر اينکه لازم است مردم قبل از آنکه کارشان به مراکز درماني بکشد، از حقوق قانوني خود باخبر شوند و نيز جايگاه مراکز درماني را بشناسند و رفتاري که براي به دست آوردن پول بيشتر از سوي اين مراکز اتفاق مي‌افتد نيز قابل کنترل باشد.
وي با تاکيد بر اينکه انتظار داريم مردم در قبال هر گونه تضييع حقوقشان سکوت نکنند گفت: هر گاه که فردي در قبال تضييع حقوق خود سکوت مي‌کند، تبعات آن را بايد بپذيرد و در اين بين نه تنها بايد از مال خود هزينه کند،‌بلکه‌امکان دارد از جان خودش نيز هزينه کند.
مديرعامل انجمن حمايت از حقوق مصرف‌کنندگان با اشاره به اهميت شفافيت در قيمت‌گذاري، قيمت درج شده روي برخي کالاهاي موجود در بازار را بيشتر از ۵۰ درصد قيمت واقعي آنها دانست.
وي با بيان اينکه قيمت، کيفيت و تبليغات به محور اساسي در موضوع حقوق مصرف‌کنندگان است، گفت: وظيفه سازمان حمايت از حقوق مصرف‌کنندگان و نحوه عملکرد آنها تاثير روي بازار از طريق آگاهي‌بخشي به مصرف‌کنندگان نسبت به حقوق خود و ارائه نقطه نظرات مردم به توليدکنندگان و ارائه‌دهنده خدمات و دستگاه‌هاي مسئول است و توان برخورد، مجازات و اقدامات اجرايي در زمينه تخلفات صورت گرفته را ندارد.
انصاري افزود: متاسفانه يکي از مسائلي که به آن کم‌توجهي مي‌شود، توزيع قيمت‌گذاري در برخي موارد تخلفات را واضح مي‌بينيم به طوري که بيش از ۹۰ درصد از واحدهاي درماني درج قيمت ندارند. واحدهايي که شامل مطب‌ها، بيمارستان‌ها، اورژانس‌ها، آزمايشگاه‌ها و ديگر موارد مي‌شوند در حالي که بر اساس نص صريح قانون آن گونه که در ماده ۶۵ قانون حمايت از مصرف‌کنندگان آمده، درج قيمت روي خدمات و کالا اجباري است که مي‌بينيم در اين حوزه کاملا ناديده گرفته مي‌شود.
وي در همين رابطه ادامه داد: حقوق مصرف‌کننده بايد به صورت شفاف به وي ارائه شود که از جمله آن، همان قيمت‌گذاري است. پيش مي‌آيد که بيماري با يک مطب تماس گرفته و از چهار متخصص چهار قيمت متفاوت دريافت کرده و يا اينکه وارد مطب مي‌شود و هيچ قيمتي از خدماتي که مي‌خواهد دريافت کند، وجود ندارد که گاهي اين خدمات فقط در حد نشان دادن آزمايش به پزشک است که قطعا نبايد به‌اندازه يک ويزيت کامل هزينه پرداخت کند و اينها در حالي است که در مطب بايد ليست هزينه‌ها درج شود تا اگر يک مراجعه‌کننده خواست از ميزان هزينه خود باخبر شود و حتي در صورتي که از تمکن مالي مناسبي برخوردار نبود، بتواند خدمات خود را انتخاب کند. مديرعامل انجمن حمايت از حقوق مصرف‌کنندگان در ادامه اين نشست با اينکه در برخي قيمت‌گذاري‌ها روي کالاهاي موجود در بازار ابهام وجود دارد، عنوان کرد: برخي کالاها تا ۵۰ درصد بيش از قيمت واقعي بر روي خود قيمت خورده‌اند. به عنوان مثال در بررسي‌ها و رصدي که انجمن حمايت از حقوق مصرف‌کنندگان از بازار و توليدي‌ها انجام داده است، در مواردي يک جعبه دستمال کاغذي با قيمتي معادل ۸۰۰ تومان تمام مي‌شود در حالي که بر روي آن تا ۲۰۰۰ تومان برچسب قيمت مي‌خورد که اين در کالاهاي ديگر نيز اتفاق مي‌افتد و در خصوص اين اختلاف‌ها ابهامات عميقي ايجاد مي‌کند.
انواع گوشت با ۱۰ هزار تومان اختلاف قيمت
انصاري همچنين با اشاره به وضعيت بازار گوشت عنوان کرد: زماني که در طرح سازماندهي گوشت حضور داشتيم، با مواردي در قيمت‌گذاري‌ها مواجه بوديم که توجيه‌پذير نبود به عنوان مثال در حالي گوشت گوسفند نر و گوسفند ماده در بازار توزيع مي‌شود که قيمت گوشت گوسفند ۳۵ هزار تومان و گوسفند ماده ۲۵ هزار تومان است و هيچ برجستي براي آگاهي مصرف‌کننده از گوشتي که مي‌خرد بر روي محصول وجود ندارد و عموما در اين موارد حق مصرف‌کننده تضييع مي‌شود يا حتي ما مشاهده کرديم که دنبه که قيمتي کيلويي ۱۰ هزار تومان دارد، براي مصرف‌کننده اعلام قيمت نمي‌شود و همراه با گوشت با همان قيمت عرضه مي‌شود. وي افزود: اين موارد در حوزه‌هاي ديگر نيز گسترش دارد به گونه‌اي که بايد اين سوال را پرسيد که چراکه جعبه شيريني در شيريني‌فروشي‌ها با قيمت خود شيريني عرضه مي‌شود مگر توليد يک جعبه مقوايي به صورت کيلويي چقدر قيمت دارد؟
"نوتلا" در ايران نام پالم را درج نمي‌کند
انصاري با بيان اينکه تبليغات اغواکننده يکي از مسائلي است که انجمن حمايت از حقوق مصرف‌کننده پيگير تخلفات آن است، لزوم از تيزرهاي تلويزيوني و بيلبوردهاي خياباني آغاز نمي‌شود بلکه نقطه شروع تبليغات اغواکننده ليبل‌هاي تبليغاتي است، تصريح کرد: در برخي محصولات مانند شکلات‌ها و سس‌هاي مايونز مشاهده مي‌شود که در قسمت مواد تشکيل‌دهنده يعني جايي که بايد به شکل واضح و شفاف اطلاعات مواد تشکيل‌دهنده را در اختيار مصرف‌کننده قرار دهد، درج اطلاعات غيرشفاف دارد. مثلا روي محصول در کنار روغن کنجد، روغن گياهي به عنوان بخش ديگري از مواد تشکيل‌دهنده درج مي‌شود. وي افزود: اما سوال اين است که منظور از روغن گياهي چه روغن گياهي است؟ روغن کنجد، روغن کانولا و روغن زيتون هم روغن‌هاي گياهي هستند و پالم هم روغن گياهي است ولي چرا توليدکنندگان شفافيت را به خرج نمي‌دهند و نام پالم را از مصرف‌کنندگان مخفي نگه مي‌دارند.
انصاري در ادامه گفت: اين عدم شفافيت در بازار و عدم صداقت با مصرف کننده به محصولات خارجي هم رسيده است به شکلي که شکلات صبحانه نوتلا در تمام کشورهاي اروپايي و توسعه‌يافته نام پالم را در ليبل محصولات توليدي خود به کار مي‌برد اما وقتي محصولش را به ايران وارد مي‌کند، نام پالم را از روي بسته‌ها حذف کرده و به جاي آن از عبارت روغن گياهي استفاده مي‌کند که همه اينها به گونه‌اي تضييع حقوق مصرف‌کننده است. مديرعامل انجمن حمايت از حقوق مصرف‌کنندگان با بيان اينکه اطلاعات غلط بر روي ليبل‌هاي مواد خوراکي و محصولاتي که ارائه مي‌شود، حتي سلامت مصرف‌کننده را هم تهديد مي‌کند، عنوان کرد: در مواردي اطلاعات غلطي به مشتريان داده مي‌شود که مي‌تواند به آنها آسيب بزند. به عنوان مثال يکي از برندهاي نمک بر روي بسته خود آورده است "جلوگيري از افزايش فشار خون" در حالي که کلمه نمک در کنار اين عبارت، واقعا خنده‌دار است چرا که نمک خودش از عوامل افزايش فشار خون است، در حالي که ميزان مصرف نمک در ايران 3 برابر حد مجاز است و بايد مانند پاکت‌هاي سيگار روي آن علامت با احتياط مصرف کنيد، نصب شود که اينها مواردي هستند که بايد مورد توجه قرار بگيرند و توليدکننده آن را با شفافيت مطرح کند و ما اينها را مصداق تبليغات اغواکننده و غيرواقعي مي‌دانيم.
 رونمايي از نشان محصولات غير تراريخته
اين عضو انجمن حمايت از حقوق مصرف‌کنندگان با اشاره به اينکه بايد محصولاتي که در آنها از مواد اوليه تراريخته استفاده شده است، اين ويژگي به صورت شفاف بيان شود گفت: استفاده از محصولات تراريخته در حدود يک درصد اجتناب‌ناپذير است و بايد در کالاها وجود داشته باشد اما بايد اين استفاده به صورت شفاف به مصرف‌کننده گفته شود تا حق انتخاب داشته باشد.
وي افزود: انجمن حمايت از مصرف‌کنندگان به دنبال رونمايي از نشاني است که بر روي برخي کالاها از جمله کالاهايي که در آن از مواد اوليه تراريخته استفاده نشده است و يا محصولات غذايي ارگانيک مانند مرغ‌ و ميوه ارگانيک نصب شود تا مصرف‌کنندگان از ماهيت آنچه استفاده مي‌کنند آگاه باشند و انتخاب درست انجام دهند.
خودروسازها خط توليد را پنهان مي‌کنند
انصاري با بيان اينکه خدمات پس از فروش و خدمات حين فروش از جمله حقوقي است که بايد براي مشتريان تعريف شود، تصريح کرد: در حوزه خمات پس از فروش و کيفيت فروش محصولات يکي از مواردي که مردم به شدت با آن درگير هستند، شرکت‌هاي خودروسازي‌ است؛ به گونه‌اي که پيش مي‌آيد که پنجره يک خودرو آب به داخل نفوذ مي‌کند و براي پيگيري همين يک مشکل بايد مدت‌ها نامه‌نگاري و مراجعه بکند که ممکن است اصلا مورد قبول هم واقع نشود.
وي درباره پيگيري‌هاي انجمن از خودروسازها گفت: از ابتداي امسال سه نامه به ايران‌خودرو و سايپا ارسال شده و هم درخواست بازديد از خطوط توليد و هم ارائه نظرات مصرف‌کنندگان به آنها را در آن مطرح کرديم که هيچ توجهي نداشتند و از بازديد خطوط توليد توسط انجمن حمايت از مصرف‌کنندگان جلوگيري مي‌کند اين در حالي است که شکايت‌هاي بسياري از کيفيت و خدمات پس از فروش خودروسازان به اين انجمن مي‌رسد و ما در کمال تعجب شاهد آن هستيم که در جشنواره‌ها و همايش‌هايي که با بودجه‌هاي دولتي و بدون نظر مصرف‌کنندگان به اسم حمايت از مصرف‌کننده برگزار مي‌شود، برخي شرکت‌هايي که‌امار بالايي از شکايت از خدمات و محصولات را دارند، جوايز و تنديس‌هاي مختلفي دريافت مي‌کنند.
مديرعامل انجمن حمايت از مصرف‌کننده با بيان اينکه قيمت، کيفيت و تبليغات به محور اساسي در موضوع حقوق مصرف‌کنندگان است، گفت: وظيفه سازمان حمايت از حقوق مصرف‌کنندگان و نحوه عملکرد آنها تاثير روي بازار از طريق آگاهي‌بخشي به مصرف‌کنندگان نسبت به حقوق خود و ارائه نقطه نظرات مردم به توليدکنندگان و ارائه‌دهنده خدمات و دستگاه‌هاي مسئول است و توان برخورد، مجازات و اقدامات اجرايي در زمينه تخلفات صورت گرفته را ندارد.


نگهداري و مصرف گوجه فرنگي
مسيح انصاري دزفولي که دکتراي مهندسي صنايع غذايي دارد، در خصوص نگهداري و مصرف گوجه فرنگي ديدگاههاي خود را بيان کرده است. گوجه فرنگي در سه مرحله ي ، سبز رسيده ، به صورتي و قرمز برداشت مي‌شود ولي براي نگه داري ، بايد گوجه فرنگي قرمز ، صاف ، يك نواخت و داراي بافت نسبتا سفت باشد تا در طي زمان نگه داري بافت (گوشت ) آن آبكي نشود . براي تشخيص رسيده بودن گوجه فرنگي مي‌توان با يك چاقو بافت گوجه فرنگي را برش داد در اين حالت بذرها ژله اي بوده و از روي چاقو ليز مي‌خورند . گوجه فرنگي‌هاي سبز يا زرد رنگ ، بافت نرم و آبكي ، لكه دار ، پلاسيده ، ترك خورده و صدمه ديده ، كپك زده ، بي مزه و آردي نامرغوب هستند.  ياد آور مي‌شود برخي از مصرف كنندگان ، گوجه فرنگي پرآب را دوست دارند . براي نگه داري، پس از انتخاب گوجه فرنگي با مشخصات بالا ، آن‌ها را در كيسه‌هاي پلي اتيلني (نايلكس يا كيسه ي فريزر) قرار داده سپس آن را در قسمت زيرين يخچال جاي دهيد . گوجه فرنگي در شرايط مطلوب تا يك هفته تازه خواهد بود .