دمشق برنده نهايي شطرنج منبج

در صحنه جنگ سوريه هم‌اكنون تمام نگاه‌ها به شهر شمالي منبج دوخته شده است، جايي كه بازيگران اصلي جنگ به يكديگر رسيده‌اند؛ تركيه به كردهاي تحت حمايت امريكا در اين شهر حمله كرده و هشدار داده بايد شهر را خالي كنند؛ در مقابل كردها براي خنثي كردن آنكارا، طي توافقي با مسكو بعضي از مناطق تحت كنترل خود را به نيروهاي دولتي تحويل داده‌ا‌ند و انتظار مي‌رود منبج نيز به صورت كامل در كنترل نيروهاي دولتي قرار بگيرد و همزمان عالي‌ترين مقامات نظامي سه كشور روسيه، امريكا و تركيه در آنكارا گردهم آمدند تا درباره تحولات سوريه گفت‌وگو كنند.

ارتش تركيه به همراه گروه‌هاي نايب خود در چارچوب عمليات «سپر فرات» مواضع «نيروهاي دموكراتيك سوريه» را در غرب شهر منبج هدف قرار دادند. منابع خبري گزارش دادند ارتش تركيه با سلاح سنگين تلفات زيادي بر نيروهاي كردي وارد كرد. «نيروهاي دموكراتيك سوريه» عمدتاً از كردها تشكيل شده و رهبري آن با «يگان‌هاي مدافع خلق» است كه از نظر آنكارا تروريست شناخته مي‌شود. اين گروه تحت حمايت مستقيم امريكا قرار دارد، مسئله‌اي كه باعث خشم تركيه مي‌شود.



 طي چند روز گذشته تنش‌ها بين كردها و ترك‌ها همزمان با نزديك شدن ارتش تركيه به شهر منبج افزايش يافته است. منبج در شمال استان حلب و در نزديكي مرزهاي جنوبي تركيه قرار دارد، كردها مردادماه سال جاري بدون توجه به هشدار آنكارا از غرب رودخانه فرات عبور و اين شهر را از كنترل داعش خارج كردند. چند روز پس از تسلط كردها بر منبج، ارتش تركيه با موافقت ضمني متحدان دمشق، عمليات سپر فرات را در شمال سوريه با هدف جلوگيري از شكل‌گيري منطقه مستقل كردي در امتداد مرزهاي جنوبي تركيه آغاز كرد. از آن زمان به ويژه طي دو هفته گذشته مقامات تركيه بارها تهديد كرده‌اند به عمليات خود تا بيرون راندن كردها از منبج ادامه خواهند داد. اين تهديدهاي تركيه همچنين امريكا را با چالش بزرگي مواجه كرد، چراكه نيروهاي كردي اساساً با حمايت امريكايي‌ها اين شهر را به تسلط خود در آوردند. ارتش امريكا در بيانيه‌اي اعلام كرد كه تعداد كمي از نيروهاي خود را براي دفع حملات تروريستي به شهر منبج استان حلب واقع در شمال سوريه اعزام مي‎كند. در همين حال، يك مسئول نظامي امريكا گفت كه تحركات ما در نزديكي منبج با هدف توقف درگيري‌ها در اطراف شهر صورت مي‌گيرد.

كردهاي سوري در اقدامي هوشمندانه و با هماهنگي مسكو بعضي مناطق تحت كنترل خود را در اطراف منبج خالي كردند و به نيروهاي دولتي تحويل دادند. واشنگتن پست طي گزارشي نوشت كه امريكا از اين اقدام استقبال مي‌كند، چراكه از برخورد بين تركيه و كردها جلوگيري مي‌شود. همچنين مقامات تركيه پس از اين تحولات لحن خود را تا حدود قابل توجهي تعديل كردند. «بينالي ايلديريم» نخست وزير تركيه دوشنبه در اظهاراتي گفت كه اين كشور بدون هماهنگي با امريكا و روسيه، براي عمليات در منبج سوريه برنامه‌ريزي نمي‌كند.

همزمان با اين تحولات ميداني رؤساي ارتش‌هاي تركيه، امريكا و روسيه در آنتاليا گردهم آمدند تا درباره سوريه گفت‌وگو كنند. جزئياتي بيشتر از ديدار مقامات عالي نظامي سه كشور منتشر نشده اما به نظر مي‌رسد اين نشست با توجه به تلاقي نيروهاي امريكا، روسي، تركي در منبج بوده و مسكو و واشنگتن تلاش مي‌كنند با ايجاد مكانيسمي به عنوان حائل بين كردها و تركيه عمل كنند. رسانه‌هاي انگليسي گزارش دادند كه روسيه و امريكا در تلاش براي رفع تنش‌ها بين كردها و تركيه، در اطراف شهر منبج نيرو مستقر كرده‌اند. روزنامه ديلي‌تلگراف نوشت: «اين اولين عمليات نزديك دو ابر قدرت در سوريه است و دو طرف نيروهايي را به اطراف شهر منبج در شمال سوريه اعزام كرده‌اند تا از درگيري ميان نيروهاي سوريه دموكراتيك (تحت حمايت امريكا) و شورشيان سوري تحت حمايت تركيه ممانعت كنند.» پيشتر «شوراي نظامي منبج» از نيروهاي روسيه و سوريه خواسته بود تا بين منبج و نيروهاي تركيه مستقر در شهر الباب يك منطقه حائل ايجاد كنند. در همين حال بعضي مقامات سياسي سوري از تحويل تمامي شهر منبج به كردها طي چند روز آينده خبر دادند. «جمال رابعه»، عضو پارلمان سوريه به فارس گفت ارتش به زودي شهر منبج را طي توافق با نيروهاي كرد تحويل مي‌گيرد. وي افزود: «اين امر مي‌تواند روند تفاهم با «شوراي نظامي منبج» براي برافراشته شدن پرچم سوريه بر فراز نهادهاي رسمي شهر منبج را آسان كرده و با بازگشت خدمات رساني به شهروندان در اين شهر اوضاع معيشتي در منبج كه يكي از راهبردي‌ترين مناطق در محاسبات ميداني شمال سوريه محسوب مي‌شود، بهبود يابد.»

تسلط نيروهاي دولتي بر شهر منبج بهترين نتيجه‌اي است كه دمشق و متحدانشان مي‌توانند انتظار داشته باشند. اين اقدام از يك طرف باعث وابستگي بيش از پيش كردها به دولت سوريه مي‌شود چراكه آنها براي عبور از كانتون‌هاي جزين و كوباني به عفرين بايد از مناطق تحت كنترل دولت استفاده كنند و از طرف ديگر حضور ارتش سوريه در منبج مانع از پيشروي تركيه به سمت شرق مي‌شود و قدرت تأثيرگذاري اين كشور را در عمليات رقه به صورت قابل توجهي كاهش مي‌دهد.
 
كنفرانسي براي پس از جنگ
فدريكا موگريني، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا اعلام كرد كه اين اتحاديه 16 فروردين 1396 ميزبان كنفرانسي در خصوص «سوريه پس از جنگ» است. به گزارش فارس، اين مقام اروپايي افزود: اين كنفرانس در واقع ادامه كنفرانس سال گذشته در لندن است كه در آن شرايط منطقه و شرايطي كه طبق آن امكان ارائه كمك‌هاي پس از جنگ در زماني كه يك دوره گذار سياسي معتبر اجرايي شود، بررسي خواهد شد. در همين حال مقامات كشورمان از احتمال حضور نمايندگاني از ايران در كنفرانس گفتند. مجيد تخت‌روانچي، معاون اروپا و امريكاي وزارت امور خارجه روز سه‌شنبه به خبرنگاران گفت: «صحبت‌هاي اوليه شده كه از ما هم دعوت به عمل بيايد كه در اين جلسه شركت كنيم، ولي اينكه در چه سطحي هست و اينكه شركت مي‌كنيم يا نمي‌كنيم را بايد بررسي كنيم. » وي با بيان اينكه اتحاديه اروپا در موضوعات منطقه‌اي از جمله سوريه فعال است، افزود: در مذاكراتي كه با اروپايي‌ها داريم چه در قالب اتحاديه اروپا و چه با تك‌تك اين كشورها موضوع سوريه و ديگر موضوعات منطقه‌اي از جمله يمن را مورد بحث قرار مي‌دهيم.