علیرضا صدقی انتظاراتی که برآورده نشد

شامگاه دوم بهمن ماه، حسن روحانی بار دیگر در برابر دوربین‌های صدا و سیما قرار گرفت. انتظار می‌رفت حضور دوباره او در صدا و سیما حامل پیام‌هایی جدی، مهم و کلیدی باشد.
در فاصله دو ماهه از حضور پیشین او مقابل مخاطبان تلویزیونی، کشور درگیر اتفاقات و مسائل مختلف و متفاوتی شده بود. از بروز ناآرامی در نقاط مختلف کشور تا نوسانات قیمت ارز و طلا، همه‌وهمه دست به دست هم داده بود تا انتظارها از این گفت‌وگوی تلویزیونی بیش از گذشته باشد. گویا طراحان و برنامه‌ریزان این رویداد رسانه‌ای هم در پی باورپذیر کردن آن بودند. انتخاب رضا رشیدپور به عنوان مصاحبه‌کننده و تاکید بر یک «گفت‌وگوی خاص» را می‌توان در همین بستر تحلیل کرد.
با تمام این اوصاف، به نظر می‌رسد این گفت‌وگو نه‌تنها نتوانست انتظارهای ایجاد شده را برآورده کند، بلکه به باور برخی تحلیل‌گران کیفیتی به مراتب پایین‌تر از گفت‌وگوهای پیشین او داشت. مرسوم و معقول است که پس از برگزاری چنین برنامه‌هایی محتوای آن مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته و راهبردها و راهکارهای ارائه شده توسط بالاترین مقام اجرایی و دومین شخصیت سیاسی کشور تحلیل شود. طبیعی است تحقق این مسئله تنها در صورتی امکان‌پذیر خواهد بود که مصاحبه مورد اشاره از استانداردهای لازم در فرم و محتوا برخوردار باشد. استانداردهای تجربه‌شده‌ای که می‌تواند قاب‌بندی مشخصی برای چنین گفت‌وگوهایی ترسیم کند. متاسفانه آخرین حضور تلویزیونی رئیس جمهوری فاقد این استانداردها بود. البته رعایت استاندارد زمانی، ویژگی بارز و نکته ارزنده‌ای بود که می‌توان از آن به عنوان جدی‌ترین دستاورد این گفت‌وگو نام برد.
اما نقدهای فراوانی نسبت به «شکل» و «ماهیت» این گفت‌وگو وجود دارد که از ارزش و اعتبار مصاحبه‌هایی در این ابعاد به شدت می‌کاهد. درخصوص اشکالات شکلی مترتب بر این مصاحبه تلویزیونی می‌توان به «ضرباهنگ پایین»، «کسالت‌آور بودن»، «تصنعی بودن»، «اضطراب مصاحبه‌کننده» و... اشاره کرد. مواردی که هر یک


به تنهایی می‌تواند یک مصاحبه تلویزیونی را ویران کرده و مخاطبان را از شنیدن و دیدن آن ناامید کند. به عنوان نمونه باید اشاره کرد که در این گفت‌وگو کمتر از 5 پرسش از رئیس جمهور مطرح شد. این تعداد پرسش اندک از رئیس جمهوری که کشور به تازگی ناآرامی‌های متعددی را از سر گذرانده، با چالش ارزی روبه‌رو است، سیاست خارجی آن دستخوش تغییرات جدی شده، بحران‌های زیست‌محیطی متعددی دارد، درگیر خشک‌سالی شده و... آمار بسیار پایین و ناامیدکننده‌ای است. جالب این که رشیدپور هم، رشیدپور چابک همیشگی نبود. گرچه بسیار سعی کرد حداقل ظاهر را حفظ کرده و «اضطراب» ناشی از این گفت‌وگو را پنهان کند، ولی نتایج آماری همواره بی‌رحمند و نمی‌توان از آن‌ها خلاصی یافت. آمار پایین پرسش‌های مجری نشان می‌دهد که رشیدپور نتوانست یا نخواست ضرباهنگ همیشگی خود را حفظ کند. از دیگر این موارد می‌توان به پاسخ‌های «آنکادر» شده روحانی اشاره کرد. او نیز سعی می‌کرد با سیمایی ظاهرا مطمئن از پاسخگویی به همین اندک پرسش‌ها هم عبور کند و مشی دیپلماتیک همیشگی خود را دنبال کند. البته در این نوبت نوعی «تصنع» در اعتماد به نفس رئیس جمهوری به چشم می‌آمد.
در خصوص «ماهیت» این گفت‌وگو هم ایرادات فراوانی را می‌توان احصاء کرد. شاید مهم‌ترین اشکال را بتوان در عدم توجه به «مسائل کلان» و مهم در این مصاحبه دانست. بحران‌هایی از قبیل «ناآرامی‌های اخیر»، «راهبردهای سیاست خارجی کشور در صورت خروج آمریکا از برجام»، «سیاست منطقه‌ای ایران»، «وضعیت کشور در سوریه پساداعش»، «موضوع اشتغال»، «نحوه تنظیم لایحه بودجه»، «محدودیت در فعالیت‌های فرهنگی و هنری» و... از جمله مسائلی بودند که انتظار می‌رفت در این گفت‌وگو مورد بحث و بررسی قرار بگیرد. این توقع زیادی از رئیس جمهوری و مصاحبه‌کننده نبود که به این موضوعات بپردازند و پاسخگوی افکار عمومی باشند. طبیعی است انتظار می‌رود رئیس جمهوری در نخستین حضورش پس از بروز ناآرامی در بسیاری از شهرها و استان‌های کشور در صدا و سیمایی که قرار است ملی باشد، به این موضوع مهم بپردازد و مسئله را از منظر مجری قانون اساسی تبیین کند. پاسخی برای خانواده بازداشتی‌ها ارائه کند، از پیگیری‌ها در خصوص کشته‌شدگان بگوید و... ولی متاسفانه مجری برنامه به سادگی از کنار این مسئله عبور کرد و روحانی هم ترجیح داد با تغافل از ماجرا بگذرد. موضوعات و مسائل مورد اشاره هم سرنوشتی مشابه پیدا کردند و تمام گفت‌گوی رئیس جمهوری به سه مسئله «بحران ریزگردها»، «اشتغال» و «ترمیم ناوگان حمل و نقل عمومی در کلان شهرها» خلاصه شد. در این موارد هم رشیدپور ترجیح داد بیش از آن‌که موضوع را مورد بررسی کارشناسی قرار دهد، از روحانی «قول‌»هایی در مورد آن‌ها بگیرد.
در پایان شاید بهتر باشد تا تیم رسانه‌ای رئیس جمهوری به جای برگزاری چنین برنامه‌هایی، به سمت برگزاری نشست‌های مطبوعاتی بروند تا موضوعات مختلف در ابعاد گوناگون مورد بحث و بررسی قرار بگیرد.
سایر اخبار این روزنامه
علی شمخانی: امکان مذاکره مجدد در مورد برجام تحت هیچ شرایطی وجود ندارد «ابتکار» از اثرات مثبت و منفی عملکرد روحانی بر حامیانش گزارش می‌دهد جای خالی مسئولیت پذیری سیاسی «گودریدز» ، شبکه اجتماعی کتاب‌خوان‌ها فیلتر شد سنگ فیلترینگ پیش پای لنگ کتابخوانان علیرضا صدقی انتظاراتی که برآورده نشد دلایل ناکامی ایران در بهره‌برداری از مجمع جهانی اقتصاد چیست؟ غیبت معنادار ایران در داووس 2018 «ابتکار» وضعیت انتشار اوراق مشارکت در بودجه 97 و مخالفت مجلسی ها را بررسی کرد چالش های استقراض دولت از آینده «ابتکار» وجوه مثبت فضای مجازی را در گفت‌وگو با مردم بررسی می‌کند نیمه پر لیوان صفر و یک ها « ابتکار» از تلاش همگانی برای رفع معضل ریزگردها در غرب کشور گزارش می‌دهد گرد و غبار در بهارستان معاون امنیتی انتظامی وزارت کشور تشریح کرد مختصات گزارش ارائه شده به رئیس جمهوری از حوادث اخیر عضو کمیته نامگذاری خیابان های پایتخت از تعیین یک خیابان به نام نخست وزیر دوران ملی شدن نفت خبر داد لاریجانی در همایش غزه نماد مقاومت: دفاع از مردم فلسطین وظیفه اسلامی، انسانی و اخلاقی است