«خودکشی» به بازداشتی‌های حوزه محیط زیست هم رسید؛ نمایندگان مجلس خواستار بررسی قوه قضائیه شدند

ضرورت پاسخگویی
همدلی| مرگ دکتر کاووس سیدامامی، فعال محیط زیست و عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) همچنان در صدر اخبار کشور است. مقامات رسمی از «خودکشی» او می‌گویند. گرچه این مسئله با تردید جدی برخی فعالان سیاسی، رسانه‌ای و محیط زیستی کشور مواجه شده است. یک کاربر توئیتر به نامAli shaker در بخشی از توئیت خود پیرامون مرگ سیدامامی نوشت: «شاگرد استاد #سیدامامی بودم. فلسفه روش‌شناسی درس می‌داد. استادی شاداب و باادب و محترم بود و دغدغه اش محیط زیست. #خودکشی به او نمیاد...»
مشابه‌سازی با مرگ‌های مشکوک پیشین
گرچه از سوی بخشی از افکار عمومی، تردید جدی راجع به «خودکشی» سیدامامی وجود دارد، اما به‌نظر می‌رسید همزمانی این ادعا با ادعای «خودکشی» سینا قنبری و وحید حیدری دو تن از بازداشت‌شدگان اعتراضات دیماه به ترتیب در زندان اوین و بازداشتگاهی در اراک، به چنین تردیدهایی دامن زده است. چه اینکه چندی پیش علیرضا رحیمی، نماینده مجلس و عضو هیئت بازدیدکننده از زندان اوین از این گفت که برخلاف نظر مقامات قضایی «فیلمی از خودکشی سینا قنبری وجود ندارد.»


این مشابهت‎سازی نزد افکار عمومی، به موارد قدیمی‌تر چنین ادعاهایی هم رسیده است. مصطفی تاجزاده، فعال سیاسی در توئیتی نوشت: «پس از مرگ مشکوک خانم زیباکاظمی در زندان، سعید مرتضوی کوشید موضوع را عادی جلوه دهد. آقای خاتمی زیر بار نرفت و دستور داد وزرای مسئول با تشکیل کمیته‌ای به مساله رسیدگی و نتیجه را به ملت گزارش دهند. آقای روحانی نیز باید همین کار را بکند، تا واقعیت فوت دکتر سیدامامی برای مردم روشن شود.» حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس جمهوری نیز در این‌باره اینگونه توئیت کرد: «قاضی‌ها و دادستان‌ها و ضابط‌ها و بازپرس‌ها و بازجوها نه معصومند، نه بی خطا و نه خالی از حب و بغض. همانگونه که نظارت بر قوه مجریه ضروری است اعمال نظارت بر رفتار با متهمان و محکومان هم ضروری است. مصیبت یک مرتضوی برای یک کشور کافی بود؛ او را تکثیر نکنیم.»
بازداشت فعالان محیط زیست
اما مسئله «خودکشی» کاووس سیدامامی، خود متعلق به رخداد بزرگتری است؛ بازداشت تعدادی از فعالان محیط زیست. یکشنبه گذشته خبرآمد کاوه مدنی، معاونت بین‌الملل، نوآوری و مشارکت اجتماعی فرهنگی سازمان حفاظت محیط زیست بازداشت شده است. محمود صادقی، نماینده مجلس در این‌باره اینگونه توئیت کرد: «در جریان پیگیری هایم برای اطلاع از علت بازداشت فعالان محیط زیست و چگونگی مرگ دکتر کاووس سید‌امامی، مطلع شدم دیروز کاوه مدنی معاونت بین الملل، نوآوری و مشارکت اجتماعی فرهنگی سازمان حفاظت محیط زیست نیز بازداشت شده است!» صادقی در توئیت دیگری همان روز نوشت: «امروز صبح با رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، برای اطلاع از علت بازداشت فعالان محیط زیست و اقدامات دولت تماس داشتم، ایشان گفتند کاوه مدنی را نیز دیروز بازداشت کرده‌اند.» دقایقی پس از انتشار این خبر، مدیر روابط عمومی سازمان محیط زیست، در گفت‌وگویی با رسانه‌ها این خبر را تکذیب کرد. گرچه روز گذشته کاوه مدنی در یک ویدئو در ایسنتاگرام خود با گفتن اینکه «من امروز آمدم سرکارم؛ ممنون از پیگیری همه» به این اشاره کرد که دسترسی او به حساب کاربری توئیتر، تلگرام و ایمیلش قطع شده است. مدنی در جایی از ویدئو گفت: «امیدوارم مشکل دوستان واقعی محیط زیست حل شود و آنهایی که کار بدی در هر حوزه می کنند، به سزای عمل برسند و خشک و تر با هم نسوزند.» چنین بیانی البته به این معنا بود که کاوه مدنی حداقل برای مدتی بازداشت شده بود و اظهارنظر مدیر روابط عمومی سازمان محیط زیست کذب بوده است. پیرو همین اخبار، همتی در یک توئیت دیگر نوشت: «خبر عدم بازداشت کاوه مدنی نقل قول مستقیم از مدیر روابط عمومی سازمان محیط زیست بود. اما چون الان خبر بازداشت تقویت شده پاکش می کنم.»
اما آنچنان که از اظهارنظرهای کاوه مدنی، محمود صادقی و مقامات قضائی بر می‌آید، علاوه بر کاووس سیدامامی و کاوه مدنی، افراد دیگری نیز در این زمینه بازداشت شده‌اند. زهرا کشوری، خبرنگار حوزه محیط زیست در این زمینه اینگونه توئیت کرد: «کاووس سیدامامی، استاددانشگاه «امام صادق»، هومن جوکار مدیر پروژه یوز آسیایی، نیلوفر بیانی همسر هومن جوکار و سرپرست فعالیت‌هاو مشاور سابق برنامه محیطزیست سازمان ملل متحد، مراد طاهباز فعال محیطزیست و۲نفر دیگر از همکاران موسسه"حیات وحش میراث پارسیان"درسکوت خبری بازداشت شده‌اند.»
چه نهادی فعالان محیط زیست را بازداشت کرده است؟
تا لحظه تنظیم این گزارش، نمی‌توان پاسخ دقیقی به سوال فوق داد. اما اظهارنظر روز گذشته محمدرضا تابش، رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس تقویت کننده این احتمال است که نهاد بازداشت‌کننده، سپاه پاسداران و مشخصا سازمان اطلاعات سپاه است. تابش به خبرآنلاین از دیدار آتی فراکسیون محیط زیست با خانواده‌های فعالان محیط زیست بازداشتی و خانواده سیدکاووس سیدامامی خبر داد. تابش در این مصاحبه ادامه داد: «در نظر داریم ظرف روزهای آینده، جلسه‌ای نیز با مسئولین قضایی، سازمان‎زندان‎ها، سپاه، وزارت اطلاعات و سازمان محیط زیست داشته باشیم.»
او با تاکید بر اینکه اتهامات این افراد باید در محاکم قضایی اثبات شود گفت: «درباره نحوه مرگ دکتر سیدامامی نیز ابهاماتی مطرح است که باید مرتفع شود. سپاه اعلام آمادگی کرده است که مستندات و مدارک خود را در این باره به مجلس ارائه دهد.»
قوه قضائیه چه می‌گوید؟
غلامحسین محسنی اژه‌ای در گفت‌وگو با ایلنا، درباره بازداشت تعدادی از فعالان محیط زیست و ادعای خودکشی سید کاووس سیدامامی، استاد دانشگاه و فعال محیط زیست گفت: «افرادی به اتهام دادن اطلاعات طبقه‌بندی شده و از مراکز حساس به سرویس‌های اطلاعاتی بیگانه از جمله رژیم صیهونیستی و امریکا در روزهای گذشته دستگیر شده و بعضی از آنها در بازداشت هستند.»
او ادامه داد: «فرد مورد نظر شما جزو همان بازداشت‌شدگان بوده است اما اینکه برای چه کسانی و به چه میزانی اتهامشان اثبات می‌شود باید تا پایان بررسی‌ها و دادگاه صبر کرد.»
معاون اول قوه قضاییه در پاسخ به این سوال که علت درگذشت سیدکاووس سیدامامی چه بوده است؟ اظهار داشت: «من هم شنیده‌ام ایشان خودکشی کرده‌اند اما هنوز از جزییات آن اطلاع ندارم.»
محسنی اژه‌ای در پاسخ به این سوال که با توجه به خودکشی سیدکاووس سیدامامی و دو نفر دیگر در زمان اعتراضات، موجب ایجاد سوال برای مردم و ایجاد این شبهه شده است که چرا سازمان زندان‌ها مراقبتی نسبت به بازداشت‌شدگان ندارد. آیا قوه قضاییه برنامه‌ای برای رسیدگی به این تقصیر از سوی سازمان زندان‌ها دارد؟ تصریح کرد: «مراقبت می‌شود اما این موضوع اخیر نیز در حال بررسی است که ببینیم چگونه اتفاق افتاده است.»
آیا فیلمی از خودکشی سیدامامی وجود دارد؟
در ماجرای «خودکشی» سینا قنبری، مقامات قضائی به کرات از وجود فیلم این «خودکشی» گفته بودند. ادعایی که بوسیله علیرضا رحیمی، نماینده مجلس به چالش کشیده شد. حالا علاء الدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، نیز از دیدن فیلم «خودکشی» سیدامامی می‌گوید. او روز گذشته در مصاحبه با خانه ملت گفت: «امروز صبح (دوشنبه 23 بهمن ماه) فراتر از کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، جلسه‌ای با حضور تعدادی از نمایندگان مجلس و با حضور نایب رئیس مجلس ،جناب آقای مطهری برگزار شد و فیلم وی در زندان اوین را مشاهده کردیم.» بروجردی ادامه داد: «کاووس سیدامامی متاسفانه به هر دلیل شرایط زندان را نتوانسته تحمل کند، هرچند وی در سلول عادی نگهداری نشده است، در واقع کاووس سیدامامی با توجه به اینکه استاد دانشگاه بوده، در سلول مناسب نگهداری شده است.»
او افزود: «در فیلم مذکور هم نشان می‌دهد که کاووس سیدامامی پیراهن خود را در آورده و برای خودکشی آماده می‌شود. خانواده وی نیز این اتفاق را پذیرفتند لذا درخواست کالبدشکافی هم نکرده‌اند.» بروجردی تاکید کرد: «خودکشی کاووس سیدامامی در زندان اوین در این جلسه که با حضور تعدادی از نمایندگان و نایب رئیس مجلس شورای اسلامی، برگزار شد نیز تایید گردید.»
اما علی مطهری، روایت دیگری از این جلسه دارد. روایتی که فاقد قطعیت روایت بروجردی است. علی مطهری روز گذشته در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: «امروز (دوشنبه) جلسه‌ای به درخواست اطلاعات سپاه با حضور تعدادی از نمایندگان از گرایش‌های مختلف سیاسی مجلس برگزار شد و توضیحاتی درباره فوت سید امامی به نمایندگان ارائه شد. ‌در این جلسه همچنین فیلمی از داخل سلول آقای سید امامی نشان دادند. در این فیلم لحظه خودکشی مشهود نیست اما حدود هفت هشت دقیقه ایشان (سید امامی) مشغول اقداماتی است که نشان می‌دهد احتمالا قصد خودکشی دارد. در اینجا کوتاهی اپراتور روشن است که متوجه این اتفاق نشده در حالیکه باید زودتر متوجه می‌شده و از این اتفاق جلوگیری می‌کرده است. به نظر می‌رسد در این زمینه کوتاهی شده و خودشان هم قبول دارند.»
این نماینده مجلس اضافه کرد: «توضیحاتی هم درباره فوت آقای سید امامی ارائه شد که به نظرم کافی نیست و نیاز است توضیحات بیشتری ارائه شود تا جوانب مختلف قضیه روشن شود.» نایب رییس مجلس با اشاره به اتهام وارده به سید امامی در خصوص جاسوسی، یادآور شد: «مبارزه با جاسوسی کار تخصصی وزارت اطلاعات است و بهتر است این دو نهاد در کار یکدیگر دخالت نکنند.»
مطهری با بیان اینکه تمام کسانی که از نزدیک سیدامامی را می‌شناختند نظر مثبتی درباره شخصیت وی داشتند، گفت که مجلس منتظر تکمیل اطلاعات خود در این زمینه و ارائه توضیحات کافی درباره فوت آقای سید امامی در زندان است.
اسماعیل کهرم، فعال محیط زیست در گفت‌وگو با «همدلی»:
مگر فعالان محیط زیست
به چه منابع اطلاعاتی دسترسی دارند؟!
بسیار متاثر و اندوهگین هستم که چرا باید شاهد چنین صحنه‌های دل‌خراش و ناراحت کننده باشیم. من تا کنون حتی کاووس سیدامامی را از نزدیک هم ندیده‌ام. اما وقتی این خبر را شنیدم بسیار ناراحت شدم.
برای هیچ کدام از ما و دیگر فعالان این حوزه قابل قبول نیست شخصی که در حوزه محیط زیست فعال است بدون توجیه و توضیح او را دستگیر و پس از چندی خبر خودکشی اش به دست ما برسد.
من متاثرم که همکاران او نیز دستگیر شدند. به غیر از کاووس سیدامامی آقای کاوه مدنی نیز دستگیر شد، آقای کلانتری مدنی را با هزار قول و قرار از انگلیس به ایران آوردند تا به این سرزمین خدمت کند، در حالی که با خبر شدیم دستگیر شدند و بسیار ناراحت شدیم. محض اطلاع مخاطبین روزنامه شما باید عرض کنم که او دانشیار دانشگاه امپریال کالج لندن یا همان کالج سلطنتی لندن است.
آیا از خودمان می‌پرسیم که دستگیری کاوه مدنی، یا خودکشی کاووس سیدامامی در زندان چه پیامی برای متخصص‌های ایرانی در خارج دارد. آنهایی که آرزو دارند به سرزمین پدری‌شان برگردند و خدمت کنند. جا دارد از هومن جوکار نیز صحبت کنم. یک جوان فعال و محقق و پژوهشگر، که بهترین دانشجوی من نیز بود. او حدود 20 سال در زمینه یوزپلنگ و حیات وحش ایران در حال فعالیت است. این در حالی است که به پاس آن 20 سال، 20 روز است که در زندان به سر می برد. شاید کمی تعجب بر انگیز باشد که او نه ماشین دارد، نه خانه‌‎ای از خودش! چون عشقش این بود که یه لقمه نون پنیر گیر بیاورد و به دل طبیعت بزند. کارهایی که زمانی خودم انجام دادم و احساس می کنم یکی از کسانی است که آینده درخشانی دارد.
اکنون بیایید به اشخاصی که با این عشق و شور و علاقه سعی در حل کردن مشکلی از مشکلات موجودِ زیست محیطی دارند، نگاه کنیم که با این شور و شوق دستگیر شدند. آیا جوانانی که قرار است پای در جای پای آنها بگذارند، افسرده و دچار دل مردگی نمی‌شوند‌؟
من به عنوان یک شهروند عادی از خارج کردن یا نکردن اطلاعات این عزیزان مطلع نیستم. امیدوارم که چنین خبری کذب و موهوم باشد تا این عزیزان به خانواده های خود برگردند. می‌توان این پرسش را مطرح کرد که فعالان محیط زیست به چه منابع یا اطلاعاتی دسترسی دارند که بخواهند از آن سو ء استفاده کنند و یا آنها را به خارج از کشور منتقل کنند؟ چون اشخاصی نبودند که به چنین اطلاعاتی دسترسی داشته باشند.
سایر اخبار این روزنامه
احمد توکلی: فساد دشمن دین، اخلاق، رشد، پیشرفت، همبستگی و عدالت اجتماعی است چهار دهه تحول موسیقی انقلاب به روایت رضا مهدوی مسئولان موسیقی کم‌کاری کردند صحبت‌های جنجالی ابراهیم حاتمی‌کیا و واکنش‌های مردم هنوز ادامه دارد کارشناسان سیاسی بعد از گفته‌های رئیس‌جمهوری، نقش همه‌پرسی برای گشایش در گره‌های سیاسی و اجتماعی را ارزیابی ‌کردند «خودکشی» به بازداشتی‌های حوزه محیط زیست هم رسید؛ نمایندگان مجلس خواستار بررسی قوه قضائیه شدند «همدلی» از حاشیه‌های افزایش قیمت دلار در چهارراه‌استانبول گزارش می‌دهد دهن‌کجی دلار به ریال نگاهی به شعر و زندگی فروغ در سالروز درگذشتش عصیان در آستانه فصلی سرد پیام رهبر انقلاب درپی حماسه ۲۲ بهمن ملت نهیب ملت ایران دشمن را به عقب می‌راند احمد توکلی: فساد دشمن دین، اخلاق، رشد، پیشرفت، همبستگی و عدالت اجتماعی است دکتر یداله مهرعلی زاده چند مشکل مدیریتی لایحه بودجه 1397 احمد توکلی: فساد دشمن دین، اخلاق، رشد، پیشرفت، همبستگی و عدالت اجتماعی است احمد توکلی: فساد دشمن دین، اخلاق، رشد، پیشرفت، همبستگی و عدالت اجتماعی است