جاسوسی حیوانات؛ از گربه های سیا تا دلفین های پنتاگون

 اظهارات سرلشکر فیروزآبادی درباره استفاده غرب از برخی جانوران برای جاسوسی، توجه رسانه ها را به خود جلب کرده است. فیروزآبادی هفته گذشته گفته بود که غربی ها برای جاسوسی اتمی از ایران از جانورانی مانند سوسمار، مارمولک و آفتاب پرست استفاده می کنند  زیرا پوست این جانوران امواج اتمی را جذب می کند. با این حال برخی منابع غربی تلاش کردند این مسئله را ناممکن جلوه دهند از جمله نشنال ژئوگرافیک در گزارشی نوشت: «دانشمندان می گویند پوست مارمولک قادر به جذب امواجِ اتمیِ قابل اندازه گیری نیست» با این حال سابقه تاریخی استفاده از حیوانات برای جاسوسی، موضوعی است که رسانه های مختلف به آن پرداخته اند. از جمله گزارشی که پایگاه خبری «سی.ان.بی.سی» که پایگاه اینترنتی یک شبکه تلویزیونی کابلی و ماهواره ای پرمخاطب در آمریکاست درباره این موضوع تهیه کرده است که ترجمه این گزارش را می خوانید.
سابقه 100 ساله استفاده از حیوانات برای جاسوسی
ایران ممکن است نوع خاصی از مارمولک ها را متهم به جاسوسی کند اما استفاده از حیوانات برای کسب اطلاعات بیش از 100 سال سابقه دارد. این حیوانات نه فقط خزندگان، بلکه گربه ها، سگ ها، پرندگان و حتی حیوانات دریایی را نیز شامل می شود. اگرچه در دوره های باستان و قرن های گذشته، کبوتران نامه رسان برای ارسال پیام استفاده می‌شدند اما همزمان با توسعه ابزارهای میکرو الکترونیک و کوچک سازی [این ابزارها] که قراردادن وسایل استراق سمع روی بدن پرندگان و حتی پستانداران کوچک را ممکن کرده، گرایش به استفاده از حیوانات برای  [کسب اطلاعات] بیشتر شده است. به تازگی، روبات هایی مانند سگ و همچنین هواپیماهای بدون سرنشین در حوزه های دفاعی [و نظامی] توسط پنتاگون آزمایش شده است. نیروی هوایی [آمریکا] همچنین ویدئویی از روبات های «حشره نما» (bugbots) یا روبات های «پرنده نما» (birdbots) را منتشر کرده است که در برنامه های نظارتی و نظامی، از جمله حملات احتمالی امکان استفاده دارند. ایران در گذشته نیز درباره ظن به حیوانات درحال جاسوسی گزارش هایی را منتشر کرده بود؛ به ویژه متهم کردن غرب به تلاش برای جمع آوری اطلاعات درباره فعالیت های هسته ای این کشور. به عنوان نمونه در اکتبر سال 2008، ایران دو کبوتر را شکار کرد که طبق گزارش‌ها از سایت هسته‌ای نطنز جاسوسی می‌کردند. به این کبوترها حلقه‌های آهنی و سیم‌های نامحسوسی متصل بوده است [که ظاهرا نقش نگهداری وسایل استراق سمع را در لابلای بال های پر این پرندگان بر عهده داشته است].
سنجاب های جاسوس


در سال 2007 رسانه های ایران همچنین گزارش دادند که 14 سنجاقک جاسوس شکار شده اند. همچنین گزارش شده بود که تعدادی حیوان جونده در مرزهای غربی مجهز به تجهیزات جاسوسی همچون ردیاب و دوربین به دام افتاده اند.
جاسوسی با دلفین
در سال 2015 مقامات امنیتی حماس در نوار غزه یک دلفین مجهز به «دوربین های ویدئویی» را در ساحل کشور فلسطین به دام انداختند. گروه تحت حمایت ایران ادعا کرد که دلفین توسط اسرائیل فرستاده شده است وسلاحی دارد که نیزه هایی را پرتاب می‌کند.همچنین در سال 2016 یک «صید جاسوسی» هم در جنوب لبنان خبرساز شد. رسانه های محلی آن را «پرنده جاسوسی» نامیدند، چرا که این پرنده حامل تجهیزات فرستنده بود اما اسرائیل ادعا کرد که آن پرنده جزو برنامه های حفاظت از محیط زیست است وخواستار پس گرفتن آن شد. همچنین سال هاست که از عربستان سعودی، ترکیه و سودان گزارش هایی مبنی بر استفاده اسرائیلی ها از حیوانات و پرندگان جاسوس منتشر می شود. این درحالی است که آژانس پروژه های تحقیقاتی پیشرفته دفاع ایالات متحده (DARPA) که بازوی تحقیق و توسعه پنتاگون است، روی کنترل کوسه ها کار می کند و نیروی دریایی آمریکا دلفین ها و شیرهای دریایی را آموزش می دهد. در طول دهه های گذشته نیز روی نهنگ های بلغاری تحقیقاتی صورت گرفته است.استفاده از دلفین های نظامی توسط ایالات متحده ابتدا روی یافتن مین های دریایی و کمک به نجات در دریا تمرکز داشت. این گونه دلفین ها توسط ارتش آمریکا در جنگ های اول و دوم خلیج فارس برای کمک به پاک کردن مین های دریایی استفاده می شد.البته استفاده از پستانداران دریایی برای اهداف نظامی به دوران جنگ سرد می رسد که نه تنها از سوی آمریکا، بلکه توسط اتحاد جماهیر شوروی در دهه 1960 آغاز شد. تا جایی که تا سال 1980، نیروی دریایی ایالات متحده 100 دلفین آموزش دیده داشت.در سال ۲۰۱۴ نیز هنگامی که روسیه جزیره کریمه را گرفت و به یک یگان ارتش اوکراین نفوذ کرد، چندین «دلفین جنگی» پیدا کرد. از این پستانداران دریایی، برای کشف اهداف دریایی مانند مین ها یا منع مهاجمان از ورود به یک منطقه محدود استفاده می شود.
گربه شبح سیا
دیگر سازمان های ایالات متحده در طول جنگ سرد به طور جدی به تحقیقات درباره  استفاده از حیوانات برای جاسوسی یا جنگ مشغول بودند. به عنوان مثال، پروژه «کیتی آکوستیک» سیا در دهه 1960 با استفاده از گربه های آموزش دیده برای جاسوسی در کرملین (کاخ ریاست جمهوری شوروی سابق) و سفارتخانه های شوروی انجام می شد. پروژه گربه سیا شامل کاشت یک فرستنده کوچک بالای جمجمه گربه و قرار دادن یک میکروفون در مجرای گوش این حیوان بود و در این شرایط دم گربه به عنوان یک آنتن عمل می کرد. گزارش ها نشان می دهد از آن جایی که پروژه «بچه گربه آکوستیک» از نظر فنی و به دلیل رفتار حیوانات به خوبی کار نمی کرد، این پروژه متوقف شد گرچه برای این پروژه میلیون ها دلار هزینه شده بود. سیا نیز به درخواست ها برای نظر دادن درباره این موضوع تاکنون پاسخ نداده است. آلمانی ها نیز گزارش داده اند که از گربه ها و همچنین سگ ها برای جاسوسی و عبور از خطوط دشمن در طول جنگ جهانی اول استفاده می کردند. اسناد منتشر شده توسط انگلیس درباره یک گزارش اطلاعاتی درسال 1915 این طور می گوید: «دو گربه و یک سگ تحت نظر هستند و شب ها عادت به عبور از سنگرها و مواضع ما دارند.» با این حال، فناوری های نوین به نیروهای نظامی اجازه داده است روبات هایی مانند سگ را برای استفاده در دفاع احتمالی و همچنین هواپیماهای بدون سرنشین طراحی کنند.
نانوبات ها
البته حیوانات الگویی برای ساخت روبات های جاسوسی و جنگی نیز شده اند. در سال 2015، آژانس پروژه های تحقیقاتی پیشرفته دفاع ایالات متحده (DARPA) و بوستون دینامیکس که یک پیمانکار دفاعی آمریکاست، یک روبات «اسپات» 160 پوندی را در پایگاه نیروی دریایی ویرجینیا به نمایش گذاشتند. روباتی سگ مانند که می تواند برای کشف یا نگه داشتن تجهیزات در میدان جنگ استفاده شود. همچنین هواپیماهای بدون سرنشینی نیز ایجاد شده اند که شبیه حشرات هستند؛ مانند پروانه ها و پشه ها. این پرنده های روباتی می توانند برای جاسوسی و حتی حمله، استفاده شوند. علاوه بر این، ایالات متحده هم اکنون روی پروژه نانوبات ها (روبات های بسیار ریز) تحقیق می کند که برای ماموریت های جاسوسی و نظامی استفاده می شوند. به عنوان نمونه نوعی هواپیمای بدون سرنشین ساخته شده است که می تواند بدون برخورد با موانع و دیوارها وارد ساختمان ها شود. در گزارش مربوط به جزئیات فناوری های نظامی سال 2010 واحد کاهش تهدیدهای پنتاگون آمده است: «حشرات ترانس ژنیک می توانند برای ایجاد اثرات بیولوژیکی مبتنی بر پروتئین و حمله علیه اهداف در یک کشور خارجی استفاده شوند.»