استیضاح وزیری که عذرخواهی نکرد

پس از سقوط هواپیمای ای‌تی‌آر بارها نمایندگان مجلس بحث عذرخواهی وزیر راه را پیش کشیدند و گفتند اگر آن‌قدر همت برای استعفا وجود ندارد، دست‌کم وزیر عذرخواهی کند؛ اما عباس آخوندی خود را به‌هیچ‌وجه مستحق عذرخواهی نمی‌داند و به‌همین‌دلیل روز گذشته در یادداشتی که در کانال تلگرامی‌اش منتشر شد، از نمایندگان انتقاد کرد و گفت: نمایندگان چگونه و با چه‌ مدرکی به این نتیجه رسیدند که مقصر سقوط هواپیمای شرکت آسمان من هستم؟ پس از گفته‌های شدید‌اللحن آخوندی روز گذشته غلامرضا تاجگردون با بیان اینکه نمی‌داند نتیجه استیضاح وزیر راه چه می‌شود، گفت: ولی دنا، تو مقصر بودی که قامتت بلندتر از تصور ما بود.
پس از آنکه وزیر راه در پیامی تلگرامی تأکید کرد که حوادث اخیر از‌جمله سقوط هواپیمای تهران- یاسوج به او ارتباطی ندارد که بابت آن استیضاح شود، غلامرضا تاجگردون، نماینده مجلس شورای اسلامی و یکی از طراحان استیضاح آخوندی، در صفحه اینستاگرام خود به عذرخواهی‌نکردن وزیر راه واکنش نشان داد و نوشت: در این ایام هرچه تلاش کردم وزیر عزیزی از سقوط هواپیما عذرخواهی کند، نشد و نپذیرفتند و هر ‌کسی گفت اگر عذرخواهی کنیم؛ یعنی مقصریم.
اما آخوندی در بخشی از پیامش آورده است: دوستان در‌حالی‌که من در محل وقوع سانحه در حال تنظیم امور امداد، تجسس، شناسایی و سرکشی به خانواده‌های داغدار بودم، درخواست استیضاح را به هیئت‌رئیسه تقدیم كردند. آیا واقعا درست است که مسئول درگیرِ عملیات میدانی را در چنین موقعیتی از کار بازداشت؟
بی‌گمان استفاده‌ شکلی و ظاهری از حقوق نمایندگان، نه‌تنها به نهادینه‌شدن مردم‌سالاری و آزادی منجر نخواهد شد که می‌تواند نتیجه معکوس هم داشته باشد. نمونه افراطی این وضعیت را در دولت‌های نهم و دهم همگان دیدیم و اکنون نیز می‌بینیم که بر اثرِ آن چگونه جامعه در لبه پرتگاه شکاف اجتماعی و به‌ تعبیر قرآن بر لبهِ گودالِ آتشی که کنده شد و هرگز پر نشد،‌ قرار گرفت و اینک نیز همچنان نهاد جامعه تا این حد بی‌قرار و ناآرام است.


اجازه دهید دلایل شکل‌گیری این استیضاح را بررسی کنیم. من در پی نیت‌خوانی نیستم و از مقاصد پنهان سخن نمی‌گویم. من می‌خواهم یک روایت رسمی داشته باشم. استیضاح در پی سانحه سقوط هواپیمای آسمان کلید خورد و یکی از طراحان آن عنوان کرد «باید توجه داشت در حوادث نفت‌کش سانچی و سقوط هواپیمای تهران به یاسوج وزارتخانه‌های تعاون، کار و رفاه اجتماعی و راه و شهرسازی مقصر هستند».
ایشان چگونه و با چه ‌مدرکی به این نتیجه رسیدند؟ در کجای فرایندی که منجر به سانحه سانچی شد، وزارت راه قرار می‌گیرد که ایشان حکم به تقصیر صادر فرموده‌اند؟ همگان آگاه هستند و نمایندگان محترم به‌ قاعده بیش از دیگران آگاه هستند که سانحه از سوی گروهی متشکل از کارشناسان ارشد رسیدگی به سوانح دریایی کشورهای ذی‌ربط؛ ایران، چین، پاناما و هنگ‌کنگ در دست رسیدگی است. رسیدگی بر‌اساس دستورالعمل رسیدگی به سوانح دریایی که ضمیمه کنوانسیون بین‌المللی ایمنی جان اشخاص در دریا (SOLAS) است، صورت می‌گیرد. جمهوری اسلامی ایران نیز جزء کشورهای متعاهد آن است. حال چگونه ایشان به این نتیجه رسیده‌اند که وزارت راه‌وشهرسازی مقصر است؟ در موضوعی که با جان انسان‌ها سروکار دارد، آیا گفتن چنین سخنان بی‌بنیانی موجب آزردگی عواطف و احساسات خانواده‌های عزیز داغدار و عموم مردم نمی‌شود؟
دوستان در‌حالی‌که من در محل وقوع سانحه در حال تنظیم امور امداد، تجسس، شناسایی و سرکشی به خانواده‌های داغدار بودم، درخواست استیضاح را به هیئت‌رئيسه تقدیم كردند. آیا واقعا درست است که مسئول درگیرِ عملیات میدانی را در چنین موقعیتی از کار بازداشت؟ آن هم پیش از آنکه کوچک‌ترین اطلاعی از کیفیت وقوع سانحه به ‌دست ‌آید؟ ممکن است گفته شود که ما نگران طولانی‌شدن یافتن لاشه هواپیما و جعبه سیاه بودیم. آیا نمی‌شد دو هفته انتظار کشید؟ هرچند حتی این موضوع هم موجب نمی‌شود تا با چشم بسته دستگاهی با این سطح از حساسیت را متهم کرد. در‌باره این موضوع در مدت دو روز پس از سانحه در 1/12/1396 لاشه هواپیما و در مدت 14 روز پس از آن در 12/12/1396 جعبه سیاه یافته شدند و امید است که با توجه به اطلاعات گردآوری‌شده، در مدت چند روز آتی ستاد سانحه نظر نهایی خود را درباره علت سقوط سانحه اعلام کند؟ باز، آیا نمی‌شد پس از یافته‌شدن جعبه سیاه دوستان اعلام می‌کردند که ما تا روشن‌شدن ابعاد گوناگون سانحه صبر می‌کنیم و پس‌از‌آن براساس یافته‌های ستاد رسیدگی که معیار قانونی است، در راستای استیفای حقوق مردم عمل خواهیم کرد؟
اکنون سؤال من از دوستان این است که آیا این استیضاح بر پایه‌ درستی استوار است؟ و آیا استیضاح مراحل پذیرفته‌شده، عرفِ حقوقی را طی کرده است؟ و سرانجام، آیا بر اثرِ آن، نکته‌ تاریکی روشن خواهد شد؟ یا آنکه پاسخ در گرو اعلام نتیجه از سوی ستاد رسیدگی به سانحه است؟ و استیضاح جز متشنج‌کردن فضا و ایجاد بی‌ثباتی در دستگاهِ اجرائی و محیطِ گسترده کسب‌وکار حمل‌ونقل سود دیگری ندارد.