برخورد متفاوت وزرا با استيضاح

در جلسه روحانی با 3 وزیر استیضاحی چه گذشت؟
برخورد متفاوت وزرا با استيضاح
آرمان - یاسمین طالقانی: دیروز نایب‌رئیس مجلس گفت: براساس آخرین تصمیم‌گیری‌ها بناست طرح استیضاح وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزیر راه و شهرسازی و وزیر جهاد کشاورزی، این هفته در دستور کار مجلس قرار گیرد لذا تغییر مجدد این تصمیم بحث دیگری است. علی مطهری در خصوص امکان دوشیفته شدن جلسات مجلس برای بررسی طرح‌های استیضاح نیز گفت: «برگزاری جلسات در دوشیفت امکانپذیر نیست چراکه ممکن است بررسی دو طرح در یک روز تا 10 ساعت به طول بینجامد.» استیضاح سه وزیر در دستور کار مجلس است: وزرای کار، راه و کشاورزی. برخی تلاش دارند تا با طرح ادعاهایی مانع برگزاری این استیضاح شوند مانند مطرح کردن این موضوع که وزرای در معرض استیضاح اصلاح‌طلب هستند و در صورت برکناری پس از استیضاح سبب کاهش اعتماد جامعه به این جریان سیاسی خواهد شد اما غافل از آن هستند که ابهام در عملکرد برخی وزرا بیش از هر موضوعی به اعتماد جامعه به جریانی که وزیر منتسب به آن است ضربه وارد می‌کند و از سوی دیگر امور کشور تابع سیاست گروهی نیست و نمی‌توان با فشار سیاسی مانع از استیضاح وزرا شد. استیضاح حق نمایندگان و انتظار جامعه رأی‌دهنده به آنهاست همان‌طور که پذیرش حضور در جلسه استیضاح انتظار مردم از وزرای دولتی است که با رأی مردم بر سر کار آمدند. لابی‌گری برای عدم استیضاح شیوه‌ای است که بیش از همه به سهم‌خواهی شباهت دارد.
رایزنی با نمایندگان


در حالی که قرار است سه وزیر عضو کابینه «محمود حجتی» وزیر جهاد کشاورزی، «عباس آخوندی» وزیر راه و شهرسازی و «علی ربیعی» وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی سه‌شنبه و چهارشنبه این هفته استیضاح شوند، یک منبع آگاه به برخی شایعات درباره این موضوع پاسخ داده و جزئیاتی را از جلسه‌شنبه رئیس‌جمهور با وزیران مذکور بیان کرده است. «تابناک» نوشت؛ به‌گفته منبع آگاه، «حسن روحانی» رئیس‌جمهور با هر سه وزیری که برخی نمایندگان مجلس به‌دنبال استیضاح آنها هستند، دیدار و نکاتی را به آنها یادآوری کرده است. بر این اساس شنیده شده که رئیس‌جمهور از وزیران جهاد کشاورزی، راه و شهرسازی و تعاون، کار و رفاه اجتماعی خواسته است تا ضمن دفاع قوی از عملکرد خود، با قوت و قدرت بیشتر به ادامه مسیر خدمت در دولت دوازدهم پایبند باشند و در این راه در جلسه استیضاح با قوت حاضر و به سوالات پاسخ بگویند. همچنین خبر رسیده که «محمود واعظی»، رئیس دفتر رئیس‌جمهور در جلسات متعددی که با برخی بزرگان و چهره‌های تاثیرگذار در مجلس داشته، بر حمایت و پشتیبانی قاطع و صددرصدی دولت از وزرای کابینه تاکید و خواستار ادامه حمایت حداکثری نمایندگان قوه مقننه از وزیران کابینه دوازدهم شده است. به‌گفته این منبع آگاه، بر اساس شواهد متعدد، مقامات دولتی نه‌ تنها موافق انجام استیضاح‌های سه وزیر یاد شده نیستند، بلکه در اوضاع کنونی این استیضاح‌ها را سیاسی و به‌دلیل عدم موافقت وزیران مربوط با درخواست تعداد محدودی از نمایندگان مجلس می‌دانند. نکته قابل تامل در سه استیضاح مطرح شده اخیر که قرار است در روزهای پایانی سال جاری انجام شود، این است که تعداد محدودی از نمایندگان درخواست‌کننده استیضاح ترکیبی از نگاه‌های قومیتی، منتقدان اصلاح‌طلب و مخالفان دولت را شامل می‌شود که در کنار هم قرار گرفتن آنها در نوع خود قابل توجه است. در حقیقت خبر مذکور به دو نکته خیلی مهم پاسخ داده است؛ اینکه برخی تحلیل‌ها بر این مبنا بود که رئیس‌جمهور و دولت به‌دلیل عملکرد برخی از وزیرانی که قرار است مورد استیضاح مجلس قرار بگیرند و همچنین حمایت‌هایی که از بیرون دولت درباره این افراد اعمال می‌شود، خیلی هم بدشان نمی‌آید که دیگر شاهد حضور این چهره‌ها در دولت نباشند. همچنین در تحلیل دیگری عنوان شده بود که رئیس‌جمهور و برخی در دولت به جهت اینکه ترکیب یکدست‌تری در درون دولت باشد و بتوانند چهره‌های اصلاح‌طلب قوه مجریه را تا حد ممکن تعدیل کنند، خیلی هم از استیضاح حجتی، آخوندی و ربیعی ناخرسند نیستند! در خبر مذکور، صراحتا اشاره شده که یکی از دلایل استیضاح‌های مذکور، عدم موافقت وزیران مربوط با درخواست تعداد محدودی از نمایندگان مجلس است؛ موضوعی که اگر دولت بتواند آن را به اثبات برساند، به‌نظر باید در ادامه فعالیت نمایندگانی که چنین خواسته‌هایی داشته‌اند، تجدیدنظر کرد.
چرا گلایه از استیضاح؟
نباید فراموش شود که استیضاح آخوندی سومین استیضاح اوست. چنان‌که پیش از این دو بار در سال‌های ۹۴ و ۹۵ استیضاح شد اما هر دو بار توانست مجددا رأی اعتماد مجلس‌های نهم و دهم را کسب کند. رفتارهای اخیر آخوندی سبب تعجب زیادی شده است به‌ویژه آن روز که نوشت: «استیضاح در پی سانحه سقوط هواپیمای آسمان کلید خورد و یکی از طراحان آن عنوان کرد «باید توجه داشت در حوادث نفتکش سانچی و سقوط هواپیمای تهران به یاسوج وزارتخانه‌های تعاون، کار و رفاه اجتماعی و راه و شهرسازی مقصر هستند.» ایشان چگونه و با چه مدرکی به این نتیجه رسیدند؟ در کجای فرآیندی که منجر به سانحه سانچی شد، وزارت راه قرار می‌گیرد که ایشان حکم به تقصیر صادر فرموده‌اند؟ حال چگونه ایشان به این نتیجه رسیده‌اند که وزارت راه‌وشهرسازی مقصر است؟ و در پایان آورده است: «اکنون سوال من از دوستان این است که آیا این استیضاح برپایه درستی استوار است؟ و آیا استیضاح مراحل مورد پذیرش عرف حقوقی را طی کرده است؟ و سرانجام، آیا بر اثر آن نکته تاریکی روشن خواهد شد؟ یا آنکه پاسخ در گرو اعلام نتیجه از سوی ستاد رسیدگی به سانحه است؟ و استیضاح جز متشنج کردن فضا و ایجاد بی‌ثباتی در دستگاه اجرایی و محیط گسترده کسب‌وکار حمل‌ونقل سود دیگری ندارد». برخی پس از خواندن متن آخوندی این سوال را پرسیدند که اگر او تصور می‌کند اشکالی در اقدامات مجموعه تحت مدیریتش نیست چرا از فرصت استیضاح برای دفاع از عملکرد خود و روشنگری استفاده نمی‌کند و اگر اشکالی در عملکردش است، باز هم نباید گلایه‌مند باشد چرا که مقصر است. زمانی موضوع قابل تامل‌تر می‌شود که آخوندی از موضع طلبکار و منتقد با نمایندگان مواجه می‌شود. غلامرضا تاجگردون نماینده اصلاح‌طلب و رئیس کمیسیون برنامه‌ و بودجه مجلس با انتشار عکسی در اینستاگرام در مورد استیضاح عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی خود نوشت: «در این ایام هر چه تلاش کردم وزیر عزیزی از سقوط هواپیما عذرخواهی کند، نشد و نپذیرفتند و هرکسی گفت اگر عذرخواهی کنیم یعنی مقصریم؛ نمی‌دانم استیضاح چه می‌شود؛ ولی دنا، تو مقصر بودی که قامتت بلندتر از تصور ما بود.»
چالش موافقان و مخالفان
علی ربیعی اما با نرمش بیشتری با نمایندگان استیضاح‌کننده خود مواجه شده است. تشکل‌های کارگری به حمایت از او مشغول اند و حتی به تهدید روی آورده‌اند چنان‌که یک مقام کارگری با اشاره به اعلام وصول استیضاح علی ربیعی ازسوی هیات رئیسه مجلس و برگزاری جلسه استیضاح وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در هفته جاری اظهار داشت: نمایندگان طراح استیضاح باید بدانند که عواقب کار آنها در پایان سال و در آستانه‌ی تعیین مزد کارگرانی که با مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کنند بسیار نسنجیده و ناپخته بود لذا کارگران در برابر این اقدام سکوت نخواهند کرد. اما از سوی دیگر رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در ارتباط با استیضاح وزیر کار و رفاه اجتماعی اظهار داشت: وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی وزیری ناکارآمد است که متاسفانه به‌دلیل هزینه‌هایی که این وزارتخانه در اقتصاد کشور ایجاد کرده، بخش عظیمی از مشکلات اقتصادی دامنگیر کشور شده است. محمدرضا پورابراهیمی با تاکید بر اینکه مجلس در مورد استیضاح وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی کوتاه نمی‌آید، تاکید کرد: به وزیر تعاون تذکر می‌دهیم که از لابی سیاسی دست بردارد .