روزنامه شهروند
1397/01/27
با شعار کتابخوان نمی‌شویم
حمیدرضا عظیمی| نمایشگاه کتاب تهران به‌عنوان یک نمایشگاه بین‌المللی و در اصل مهمترین رویداد کتاب کشور، 17 روز دیگر برگزار میشود. این نمایشگاه تاکنون 30دوره را پشت سر گذاشته و این دوره سی‌ویکم آن است. در طی این سال‌ها، به‌طور معمول شعارهایی هم برای این نمایشگاه انتخاب می‌شده، اما حالا هرچه است، گویا این شعار در دوره پیش‌رو با حواشی‌ای روبه‌رو شده است.شعار این دوره که «نه به کتاب نخواندن» است و البته یک منبع مطلع از احتمال تغییر آن هم به «شهروند» گفته (او دیروز یکشنبه گفت جلسه‌ای در شورای سیاست‌گذاری برگزار شده و این موضوع در آن به بحث گذاشته شده است) به‌عنوان یک شعار «سلبی» مخالفانی دارد، اما مسئولان نمایشگاه کتاب در رده‌های مختلف آن را شعار خوبی می‌دانند. محمد طباطبائی، مدیر رسانه‌ای نمایشگاه سی‌ویکم به «شهروند» گفت که این شعار براساس یک فرآیند انتخاب شده است. فرآیندی که با انتشار فراخوان عمومی از مردم خواسته شده شعارهایی برای این رخداد برگزینند. البته به گفته طباطبائی از میان شعارهای ارسال شده تعدادی انتخاب شده‌اند و درنهایت هم شورای سیاست‌گذاری از میان این شعارها، شعار نهایی را انتخاب کرده است. شورایی که از افراد مختلف تشکیل شده و حتی نماینده ناشران و چند تشکل غیردولتی هم عضو آن هستند.
شعار سال برای نمایشگاه کتاب، البته به امسال اختصاص ندارد و چند سالی است جملاتی به‌عنوان شعار همراه با برگزاری نمایشگاه، اعلام میشود و قرار است این شعار مخاطبان نمایشگاه را به نقطه‌ای مشخص توجه دهد.
طرح چند سوال
نمایشگاه‌های کتاب آن طور که حتی در دیگر کشورها هم مرسوم است، شعارهایی بر پیشانی خود دارند. شعارهایی که با ترتیب و ویژگی‌های خاصی انتخاب شده و از قضا برنامه‌هایی هم حول محور آن برگزار میشود. در یک نمونه، نمایشگاه کتاب فرانکفورت آلمان که از معاریف این حوزه است در شصت‌وهشتمین دوره خود، شعار «بخوان، فکر کن و سخن بگو» را بر پیشانی داشت. یا هرکدام از این رخدادهای فرهنگی، ذیل خود برنامه‌هایی دارند که این برنامه‌ها یا همایش‌هایش نیز، شعارهایی دارند. آن‌طور که اطلاعات منتشر شده درباره برخی از این نمایشگاه‌ها می‌گوید شعار آنها را کمیته یا تیمی حرفه‌ای برمی‌گزینند. تیمی که از اساس، تخصصش در همین زمینه است که متخصصان تبلیغات را هم در خود جای می‌دهند.
در نمایشگاه کتاب تهران که با صفت بین‌المللی هم متصف شده، شعارها در دوره‌های مختلفی انتخاب شده‌اند. اما در محیط بیرونی نمایشگاه از نظر مدیریتی، مخاطبان و حرفه‌ای‌های حوزه کتاب همیشه سوالاتی را درباره شعار طرح کرده‌اند. این‌که مثلا شعار را چه کسانی انتخاب می‌کنند؟ این شعارها چه دردی را از جامعه مخاطبان کتاب دوا می‌کند یا انتخاب این شعارها بر چه اساسی است یا بر چه اساسی باید باشد؟
سخنگو پاسخ می‌دهد
این سوالات و اندکی بیش از آن را با همایون امیرزاده سخنگوی سی‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در میان گذاشته‌ایم. او در گفت وگو با «شهروند» بر این موضوع تأکید داشت که باید بپذیریم که وضع کتابخوانی در کشور مناسب نیست و باید شیوه‌هایی را برگزینیم که بتوانیم موضوع کتاب خواندن را در میان مردم مطرح کنیم. وقتی از امیرزاده این سوال را پرسیدیم که شعار سال نمایشگاه کتاب، بیشتر شبیه کمپین‌هاست مثل «نه به گرانی» یا مواردی شبیه آن، توضیح داد: اگر به فرض بپذیریم شعار نمایشگاه شبیه کمپین است، چه اشکالی ایجاد میشود؟ تازه اگر این قابلیت هم وجود داشته باشد، امکان این را به وجود می‌آورد که بازتاب‌هایی در فضای مجازی داشته باشد. به‌هرحال باید بپذیریم که فضای مجازی دارای اهمیت و تأثیرگذاری است و اگر بتوان با استفاده از این شعار از این فضا استفاده کرد، اتفاق خوبی افتاده است. او در پاسخ به این سوال که شعار امسال یعنی «نه به کتاب نخواندن» حواشی زیادی به وجود آورده است، چرا این شعار را انتخاب کردید؟ گفت: شعار خروجی جایی به نام شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه کتاب است. پیش از این فراخوانی عمومی صادر و از علاقه‌مندان خواسته شده بود که شعارهای پیشنهادی خود را ارسال کنند. این مسیر انجام شد و با برگزاری جلساتی، ۳۰ شعار انتخاب و به شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه ارایه شد. پس از این نیز جلساتی برگزار و بحث‌هایی در گرفت که به انتخاب شعار نمایشگاه کتاب منجر شد. وقتی از امیرزاده سوال شد که آیا حواشی به وجود آمده درباره شعار سال را دیده و شنیده‌اید با تأیید آن گفت: بحث‌های مختلفی در این زمینه ایجاد شده است مثلا درباره قید نفی و فعل منفی صحبت‌کرده‌اند یا عده‌ای درباره سلبی بودن شعار حرف زده‌اند. موارد دیگری هم طرح شده اما واقعیت این است که در همان جلسات هم ما خودمان حدس می‌زدیم این شعار، بحث‌هایی را ایجاد کند. حالا سوال من این است که آیا هیچ سالی پیش از این بوده که شعار نمایشگاه، این‌قدر توجه به خود جلب کند؟ به‌طور قطع پاسخ منفی است. ما در شرایط خوبی از نظر کتابخوانی قرار نداریم و از هر فرصتی، باید برای طرح موضوع کتاب و کتابخوانی در جامعه استفاده کنیم. این شعار به هر صورت توانسته توجه‌ها را به خود جلب کند. این را هم باید بگویم که شعار «نه به کتاب نخواندن» با خرد جمعی اعضای شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه کتاب تهران انتخاب شده است. سخنگوی سی‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بر این موضوع نیز تأکید کرد که انتخاب شعارسال در سنوات گذشته یک فرآیند بوده و باید به این شیوه به موضوع نگاه شود. باید دوره‌های مختلف را در نظر بگیریم و شعار سال‌های مختلف را به‌عنوان جزء در یک کل ببینیم. سیدمحمد بهشتی که از اعضای شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه کتاب است نیز موضوعاتی طرح کرد. او البته بیش از پرداختن به جزییات، کلیاتی را در این زمینه دارد. بهشتی از انتخابی بودن شعار توسط یک جمع صحبت به میان آورد و بر این موضوع تأکید داشت: شعار سال قرار است ما و همه مخاطبان را به یک سو توجه دهد و به نظر من این شعار توانسته است این کار را انجام دهد. این‌که همه درک کنیم وضع کتابخوانی در کشور نامساعد است و باید در مقابل کتاب نخواندن موضع بگیریم. همین نه گفتن خودش می‌تواند نقطه‌ای روشن در ذهن مخاطب ایرانی باشد و بداند که کتاب نخواندن موضوعی منفی است.
سایر اخبار این روزنامه
چتر «مساعدت اجتماعی» بر سر 12 میلیون ایرانی
خانه‌ای با هزار اتاق و هزار پنجره
مرگ کودکان در سوریه نمایش نیست
آخرین تغییرات فیش حقوقی 97
روزگار دشواری است نازنین!
دیگر غریبه نیستید
با شعار کتابخوان نمی‌شویم
قید مدال المپیک را بزنید
صفحه شهرونگ
1000 دختر در نیجریه قربانی بوکوحرام
مشترک موردنظر همچنان در دسترس نیست
مجادله زمین در محله اراج
لباس جام‌جهانی طراحی نشده است!
تعیین درصد برای میزان آزار کودکان
مطالبات كارگران و حداقل دستمزد
