خنثی سازی تلگرام در 7 کشور

زهرا حاجیان - در میان انبوه اپلیکیشن های پیام رسان موبایلی، تلگرام طی حدود چهار سال اخیر به دلیل امکاناتی از جمله امکان ایجاد   کانال با ظرفیت میلیون ها کار بر و عضو که آن را از سایر اپلیکیشن‌ها متمایز می‌کند و نیز با شعار حفظ حریم خصوصی ؛ در مدت زمان کوتاهی  در ردیف 10 پیام رسان پرمخاطب دنیا جای خود را باز کرد تا جایی که در ایران نیز موفق شد به عنوان یک رسانه غالب حدود 40 میلیون کار بر را جذب کند که علاوه بر مردم ؛ حتی پای سیاسیون ، ادارات و سازمان های دولتی هم  به این پیام رسان باز شد و طی آن شاهد سرریز وانتقال  انواع اطلاعات  به ویژه  اطلاعات حساس ومحرمانه دولتی وکشوری به سمت یک بستر ارتباطی فرامرزی بودیم و حالا با گذشت چهار سال از فعالیت این پیام رسان در کشور، تلگرام به قدری در ایران نفوذ کرده است که به  عنوان سیستمی اجتماعی ، فرهنگی و مالی جامعه ما را تحت تاثیر خود قرار  می دهد . از سوی دیگر دسترسی آسان و فراگیری وسیع،  این پیام رسان را  تبدیل به بستری مناسب برای فعالیت‌های مجرمانه و تروریستی کرده  است. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان،  محبوبیت تلگرام، آن را به بستری مناسب برای جولان تروریست‌ها و مجرمان در فضای مجازی تبدیل و این موضوع  موجبات نگرانی کشورهای استفاده کننده از این پیام رسان را فراهم کرده است   تا آن جا که برخی از کشورها به طور قاطع و جدی اقدام به فیلترینگ و مسدود کردن تلگرام کردند. اتفاقی که در اواخر سال گذشته در ایران نیز رخ داد.در دی ماه سال گذشته تعدادی از کانال‌های معاند و ضد انقلاب با ترویج و انتشار اخبار جعلی و دروغ علیه نظام و جمهوری اسلامی قصد فریب اذهان عمومی را داشتند. آن ها با شایعه پراکنی سبب شدند تا عده‌ای آشوبگر در لباس تجمع کنندگان برای مطالبات اقتصادی، از فرصت بهره برده و دست به اغتشاش و آشوب بزنند. همین موضوع سبب شد مقامات و مسئولان برای مدت کوتاهی تصمیم به فیلترینگ تلگرام بگیرند تا بتوانند اوضاع را مدیریت کنند و امنیت و آرامش را به کشور برگردانند. این در حالی است که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پیش از آن از پاول دوروف مؤسس تلگرام خواسته بود کانال‌های مروج خشونت را مسدود و حذف کند که البته با مخالفت وی مواجه شد.  روسیه خاستگاه این پیام رسان نیز از قافله جا نماند و بارها مورد هدف تروریست‌ها قرار گرفت. از این رو رئیس جمهور و مقامات این کشور از پاول دوروف خواستند تا اطلاعات کاربران را در اختیار آن ها قرار دهد تا بتوانند کانال‌های مروج آشوبگری را شناسایی کنند و اقدامات لازم را انجام دهند که دوروف نیز در این زمینه همکاری نکردو در نهایت روسیه با رای دادگاه این پیام رسان بومی را مسدود کرد. همچنین  پاکستان، چین، اندونزی، انگلیس و ... به طور صریح  تلگرام را خطرناک خواندند. نشست داووس در واقع فرصتی بود تا بار دیگر توجه دنیا به خصوص اروپا به نقش شبکه‌های اجتماعی در ایجاد ناآرامی و اغتشاش جلب شود، اما این‌بار نه از سوی روسیه یا ایران بلکه از طرف  انگلیس که خود زخم خورده اغتشاشات و آسیب‌هایی است که از سوی برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی متحمل شده است که از طریق این شبکه‌ها فعالیت‌های خرابکارانه خود را هماهنگ و اجرا می‌کردند. اندونزی نیزاز جمله کشورهایی بود که همچون ایران به دوروف هشدار داد تا کانال‌های تروریستی را حذف کند در غیر این صورت دسترسی به تلگرام را مسدود خواهد کرد؛ پاکستان نیز مانند اندونزی قربانی تلگرام بود و به‌واسطه این پیام رسان هدف حملات تروریستی متعددی قرار گرفت. این کشور تصمیم به فیلترینگ تلگرام گرفت. دولت‌های دیگر همچون چین نیز زمانی که امنیت خود را در خطر یافتند بلافاصله دسترسی کاربران را به این پیام رسان مسدود کردند. مسئله فقط محدود به فعالیت گروه‌های تروریستی نمی‌شد بلکه کانال‌های غیراخلاقی که هدفشان انحراف اذهان به‌ویژه جوانان بود نیز خود از مسائل مهمی بود که مورد توجه و اهتمام این کشورها واقع شد و باید برای آن کاری می‌کردند. حتی شرکت اپل نیز این پیام رسان را از اپ استور حذف کرد چون به شواهدی دست یافت که مشخص می‌کرد برخی با استفاده از تلگرام اقدام به کودک آزاری می‌کنند و باید مانع فعالیت آن ها شد.این ها تنها تعداد محدودی از آثار مخرب تلگرام در برهم زدن امنیت و سلب آرامش است. این روزها گزارش‌ها حاکی از افزایش روزافزون نارضایتی‌ها از تلگرام است. در این میان تنها کشوری که حاضر به مسدود کردن دسترسی به این پیام رسان روسی نشد، افغانستان بود که اوضاع و شرایط فعلی آن به خوبی نادرستی این تصمیم را نشان می‌دهد. حملات انتحاری و گسترده‌ای که هم اکنون در این کشور رخ می‌دهد یکی از دلایل مهمش مهار نشدن تلگرام و فعالیت آزادانه جنایتکاران به‌ویژه داعش در این کشور است که تبعات آن برای همه آشکار شده است. نگاهی به تجارب چینی ها در شرایط پساتلگرام  با بالا گرفتن بحث فیلترینگ تلگرام در ایران، نگاهی به تجربه کشورهایی که به هر علت دسترسی به این پیام رسان را بلوکه کرده اند و ابزار جایگزین به کار گرفته شده در این کشورها قابل تامل به نظر می رسد.به گزارش فارس، چین از جمله کشورهایی است که از سال 2015 دسترسی به تلگرام را بلوکه کرده است و به دنبال  آن برخی کاربران با استفاده از وی پی ان کماکان به تلگرام دسترسی داشته و دارند، اما بسیاری از کاربران هم ترجیح دادند به استفاده از نرم افزارهای پیام رسان بومی روی آورند.چین محل تولید و عرضه ده ها نرم افزار گپ و پیام رسان موبایلی است که برخی از آن ها محبوبیت فوق العاده ای در این کشور دارند.بر اساس برآوردها نزدیک به 800 میلیون نفر چینی کاربر وی چت هستند و این رقم روز به روز در حال افزایش است.دومین پیام رسان موبایلی  در چین کیو کیو یا QQ است که  محبوب ترین برنامه گپ اینترنتی نصب شده روی رایانه های رومیزی در چین است و حدود نیمی از کاربران تلفن همراه در چین از این برنامه برای گفت وگو با دوستان و آشنایان استفاده می کنند.همچنین  موبایل بایدو(جست وجوگر همراه)، Taobao( برنامه خرید موبایلی)، مرورگر UC، مرورگر QQ، برنامه مشاهده ویدئوی تنسنت، صفحه کلید موبایلی Sogou، نرم افزار امنیتی همراه 360 موبایل سکیوریتی و پلتفورم ویدئویی YouKu از دیگر برنامه های موبایلی محبوب در این کشور محسوب می شود. به گزارش خراسان، استفاده از نرم  افزارهای بومی و جایگزینی آن با نمونه خارجی موضوعی نیست که تنها در کشور چین شاهد آن باشیم بلکه کشور هایی نظیر کره ، روسیه، هندو بسیاری از کشور های دیگر از مدت ها پیش به سمت استفاده از نرم افزار های بومی  حرکت کرده اند . مرور تجارب این کشورها در استفاده از نرم افزار های بومی نشان می دهد که با محدودیت فعالیت  پیام رسان های  خارجی ، سطح امنیت عمومی  و امنیت کار بران در این کشور ها  تا حد قابل توجهی تضمین شده است  . بدیهی است در شرایط کنونی کشور ماوبا توجه به این که همه روزه شاهد بروز ابعاد بیشتری از تهدیدات پیام رسان های خارجی به خصوص پیام رسان غالب، یعنی تلگرام هستیم ، اگر آن چه کارشناسان از آن به عنوان تهدیدات اقتصادی تلگرام نام می برند به وقوع بپیوندد ؛ لطمات ناشی از آن آحاد جامعه را در برخواهد گرفت و اقتصاد کشور را بیش از پیش به قهقرا می برد چیزی که به نظر نمی رسد هیچ عقل سلیمی وقوع آن را برای کشور و میهن خود خواستار باشد .بنابراین تردیدی وجود ندارد که منافع ملی اقتضا می کند تا تجارب سایر کشور ها در استفاده از پیام رسان های بومی در کشور ما نیز پیاده سازی شود وشاهد کوچ داوطلبانه کاربران ایرانی از تلگرام وسایر نمونه های  خارجی به پیام رسان های داخلی باشیم تا پیام رسان های بومی که خوشبختانه  تا کنون پنج مورد از آن ها از حیث فنی توانسته اندبه سطح نسبتا مطلوبی برسند؛ فعالیت خود را آغاز کنند .البته تجربه نشان داده است که حفظ حریم شخصی،  اولویت اول کار بران  در استفاده از پیام رسان های موبایلی است و نباید  این را از نظر دور داشت که اگر چه اعتماد به سختی حاصل می شود اما به راحتی نیز از بین می رود بنابراین مسئولان وصاحبان پیام رسان های بومی  چنان چه به دنبال ترغیب کار بران به استفاده از این نرم افزارها هستند باید فتوای مقام معظم رهبری را درباره لزوم حفظ  حریم شخصی سرلوحه کار خود قرار دهند وبا احترام به حریم خصوصی کار بران شرایط را برای تحقق کوچ داوطلبانه آن ها مهیا کنند .