«انحصار»غيرقابل بازگشت است

یادگار امام:
مرکز ثقل اخلاق، تخیل است
مرکز ثقل بی‌اخلاقی، توهم است
لازم نیست دولت‌ها برای انتقال اطلاعات اقدام کنند


فیلم باید زمینه همذات پنداری ایجاد کند
آرمان: «رسانه» مقوله بااهمیتی است که نمی‌توان از تاثیرگذاری آن در بخش‌های مختلف غافل شد؛ رسانه است که انسان‌ها را به هم پیوند می‌دهد و سبب ساز تبادلات علمی، فرهنگی، سیاسی و به‌ویژه اقتصادی و اجتماعی است. شاید در گذشته رسانه در اختیار اقشار معدودی قرار داشت که از آن برای رساندن پیام خود استفاده می‌کردند اما اکنون رسانه دیگر یک طرفه نیست وبا پیشرفت تکنولوژی نمی‌توان انحصاری برای آن قائل شد. آیت‌ا... سیدحسن خمینی در دیدار دبیر سی‌و‌ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر به نکات مهمی درباره رسانه به‌ویژه فیلم وسینما اشاره کرده است. او گفت:‌«بسیار خوشحال کننده است که ظرفیت مناسبی برای برگزاری جشنواره جهانی فجر فراهم شده است. به این فکر می‌کردم که دنیا چقدر تغییر کرده است؛ روزگاری برای اینکه بدانیم مثلا در مصر چه می‌گذرد باید حتما آسوشیتدپرس، تاس، رویترز و فرانس پرس گزارش می‌کردند تا خبردار شویم. به یاد دارم زمان جنگ تلاش بر این بود که خبرگزاری جمهوری اسلامی رشد کند و هزینه هنگفتی باید صرف می‌شد که امکانپذیر نبود. به تدریج سی ان ان همه خبرگزاری‌ها را به محاق برد و حرف اول تولید خبر را می‌زد اما گذشت زمان و پیشرفت امکانات موجب شد این اهمیت از بین برود و رواج سخت افزارهای بسیار ساده در دنیای غیرانگلیسی موجب شد همه مردم و فکرها و شبکه‌های مختلف تلویزیونی، سی ان انی برای خود درست کنند و امروز شبکه‌های اجتماعی، تلویزیون‌ها را کنار گذاشته و به افراد اجازه داده هر یک برای خود امثال سی‌ان‌ان داشته باشند و در واقع امکانی را که زمانی، یک دولت نمی‌توانست فراهم کند، امروز شبکه‌های اجتماعی فراهم کرده‌اند.» یادگار امام تصریح کرد: «امروز لازم نیست دولت‌ها برای انتقال اطلاعات اقدام کنند و اشخاص، خود انتخاب‌کننده هستند و به نظرم در مجموع سخت افزارها، دنیا را به جای بهتری تبدیل کرده‌اند. شبکه‌های اجتماعی، انحصار را شکسته‌اند. انحصار موجب می‌شود میل شخصی بر عقل غلبه بیابد اما وقتی به خرد جمعی برسد، فرصت رشد هیتلرها و صدام‌ها فراهم نمی‌شود و یک اپلیکیشن تلفن همراه ممکن است از ده‌ها شبکه تلویزیونی جلوتر باشد. در این شرایط دیگر مهم نیست که شما حرفتان را کجا بزنید، مهم این است که چه حرفی برای گفتن دارید».
امروز بلندگو دست همه هست
آیت‌ا... سیدحسن خمینی یادآو رشد: «روزگاری مهم این بود که چه کسی مالک بلندگوست اما امروز بلندگو دست همه هست و مهم این است که حرف چیست و اگر حرف داشته باشید، همه می‌شنوند و این خدمتی است که تکنولوژی به بشریت کرده است؛ اگرچه ممکن است حرف‌ها بین صدها حرف دیگر گم شوند و این اشکال وجود دارد.» وی افزود:«آنچه درباره فضای رسانه گفتم درباره فیلم و سینما هم صادق است؛ سابق بر این چند کمپانی بزرگ بودند که فیلمساز باید در خدمت آنها می‌بود اما امروز یک ایده خوب می‌تواند با ابزارهای ساده با کمپانی‌های بزرگ رقابت کند؛ اگرچه هنوز تکنیک‌ها دست سرمایه گذاران و کمپانی‌های بزرگ است اما اگر ایده انسان گرایانه وجود داشته باشد می‌تواند با همین دستگاه‌ها و تکنیک‌های ساده، حرف خود را در جهان مطرح کند.» یادگار امام گفت: «سینمای ایران بعد از انقلاب را سینمای انسان‌گرایانه می‌نامند و من فکر می‌کنم سینمای ایران، سینمای بیان درد انسان معاصر است. اگر سینما به این سمت برود که بتواند درد انسان روزگار خود را بیان کند، تعریف خوبی برای جدا شدن از فیلمفارسی خواهد بود. این سینما، سینمای درد محور است و شیرین نیست و نباید هم باشد؛ فیلم باید زمینه همذات پنداری ایجاد کند و انسان را به فکر وادارد.»
رمان یک سینمای ذهنی است
یادگار امام با بیان اینکه مرکز ثقل اخلاق، تخیل است؛ گفت: مرکز ثقل بی‌اخلاقی، توهم است. توهم یعنی اینکه فرد خود را محور عالم بداند و هر چه به او نزدیک است، مهم است و هرچه از او دور است، مهم نیست؛ بگویند بچه ات مریض است مهم است اما صدها بچه آن سوی دنیا در حال مردن باشند، مهم نیست. در اینجا جهان بر مدار فرد اهمیت می‌یابد و این غیراخلاقی است. نقطه مقابل آن تخیل است؛ یعنی قدرت خیال فرد به گونه‌ای باشد که خود را جای دیگری بگذارد؛ این تخیل به حقوق حیوانات هم کمک می‌کند. سینما با یک کارتون به کودک می‌کند خود را جای مادر یک بچه گربه بگذارد. قدرت رمان و بخصوص سینما در ایجاد این تخیل کم نظیر است. وی اظهارکرد:رمان یک سینمای ذهنی است و در ذهن خواننده، با قدرت تخیل او، فیلم ساخته می‌شود و سینما حس بصری هم می‌دهد و قدرت تخیل فرد را بالا می‌برد و می‌تواند دنیا را لطیف‌تر کند.اگر سینما توانست درد کودکی را نشان دهد که زیر بمباران، خانواده‌اش را از دست می‌دهد، این حس را ایجاد می‌کند که بمباران بد و جنگ زشت است و این نتیجه حاصل می‌شود که تمام فتوحات عالم به گریه یک کودک نمی‌ارزد. یادگار امام تصریح کرد: «تاریخ، تاریخ فرمانروایان است و تاریخ دردمندان نیست. ما افتخار می‌کنیم به جهان‌گشایی‌هایی که می‌خوانیم. فقط فتح نامه‌ها را می‌خوانیم و هیچ وقت متوجه نمی‌شویم زیر سم اسب این فرمانروای ایرانی یا رومی چه خانواده‌ها از بین رفته‌اند. اگر اینها را بدانیم، شاید دیگر هیچ وقت مثلا به حمله نادر به هند افتخار نکنیم و حتی سرافکنده شویم.سینمای ما سه ویژگی «ابزار و امکانات»، «گفتمان» و «تخیل» را دارد که درد انسان را به نمایش گذارد. اگر سینما بتواند به درستی حس یک نفر که داعش زیر گلویش، چاقو گذاشته را منتقل کند، چاقوها، کمتر می‌بُرند.» وی اظهار کرد: «دقت کنید که سلاح‌های دنیا امروز مرگبار‌تر از گذشته شده است اما چرا درصد خشونت در مجموع کاهش یافته است؟ برای اینکه کسانی پیدا شده‌اند که با مردم بهتر و راحت‌تر حرف می‌زنند و سینما و رمان مانع اعمال خشونت‌ها می‌شود. در همه تاریخ، شمر هست، امام حسین(ع) است که یکی است. اگر همه، تریبون و دوربین داشته باشند و حرف بزنند، شمرها کنترل می‌شوند و اینگونه نیست که ما درون خود، شمر نداشته باشیم؛ شما باید همواره شمرِ من را و من، شمرِ شما را کنترل کنم.» یادگار امام گفت: «واقعیت این است که دیپلماسی عمومی هم به نفع کشور و هم به نفع دنیاست. سینما هر چه می‌گوید در نهایت به نفع جهان تمام می‌شود چون تخیل را تقویت می‌کند و نتیجه قهری رمان و سینما، تقویت تخیل جهانی است و تقویت تخیل جهانی، تقویت اخلاق است و هر چه بیشتر هنر را توسعه دهیم ولو چند جایی هم خراب کند اما نمودار آن، سیر به سمت بالاست. در مثل هست که کسی برسر گور کسی رفت و آیات عذاب را می‌خواند. شب متوفی به خواب قاری آمد دید متوفی خوشحال است. قاری گفت من بر تو آیات عذاب را خواندم . متوفی گفت آیات عذاب بود اما قرآن بود. تو بر من قرآن بخوان. شما هم فیلم بسازید. ساخت فیلم به کمک اخلاق می‌آید. ما در جامعه جهانی به تقویت تخیل و دور شدن از توهم نیاز داریم و سینما می‌تواند با تقویت تخیل انسانها، آنها را از توهم دور کند».