درس زودهنگام کره‌شمالی از برجام

چین از کره‌شمالی می‌‌خواهد مانع برنامه‌ای نشود که قرار است در 12ژوئن و در سنگاپور اجرا شود. این برنامه مربوط به دیدار کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا، می‌شود که به عنوان دیداری تاریخی توصیف می‌شود و به گمان بسیاری می‌تواند سرآغاز روندی برای برطرف شدن تنش در شبه‌جزیره کره باشد اما به نظر می‌رسد که هشدار کره‌شمالی احتمال انجام نشدن آن را پیش کشیده و توصیه پکن به همین بابت است. هشدار کره‌شمالی از سوی کیم کیه گوآن، معاون اول وزیر خارجه کره‌شمالی، بیان شد که با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: «اگر امریکا بر نابودی تسلیحات هسته‌ای پیونگ‌یانگ اصرار داشته باشد، کشورش دیدار برنامه‌ریزی شده 12ژوئن میان رهبران کره‌شمالی و امریکا را لغو می‌کند.»
کره‌شمالی دیدار مقامات عالی‌رتبه دو کره در روز چهار‌‌‌شنبه 16 می‌ را به صورت ناگهانی قطع کرده است. قرار بود این دیدار بر محور موضوع نظامی باشد اما کره‌شمالی می‌گوید که در پاسخ به مانور نظامی دو هفته‌ای امریکا و کره‌شمالی این دیدار را لغو کرده است. معلوم است که اقدام کره‌شمالی برای لغو دیدار با همسایه جنوبی تنها به دلیل این مانور نیست، چرا که چانگ ایو یونگ در سفر ماه قبل خود به کره‌شمالی برنامه برگزاری این مانور را به اطلاع کیم جونگ اون رسانده بود و رهبر کره شمالی در آن موقع نه تنها مخالفتی با آن نداشت بلکه به ایو یونگ گفته بود که درک می‌کند باید رزمایش مشترک میان امریکا و کره‌جنوبی ادامه پیدا کند. بنابر این، لغو دیدار روز چهار‌‌‌شنبه فقط اعتراض پیونگ‌یانگ به این مانور نیست بلکه مستقیم به دیدار جونگ اون با ترامپ در ماه آینده ارتباط دارد تا واشنگتن دریابد همه چیز تمام نشده و کره‌شمالی آماده است آن دیدار را لغو کند همچنان که دیدار روز چهار‌‌‌شنبه را لغو کرده است. در این میان، چین به نحوی وارد میدان شده که گویا نگران لغو آن دیدار است و به پیونگ‌یانگ توصیه می‌کند تا این کار را نکند و از برنامه 12 ژوئن پا پس نکشد اما صرف بیان این توصیه پیامی به واشنگتن می‌فرستد بر این محور که تهدید پیونگ‌یانگ را جدی بگیرد و فکر نکند کره‌شمالی فقط برای امتیازگیری است که از لغو دیدار رهبرش با ترامپ می‌گوید.
واقع امر این است که تهدید کره‌شمالی برای لغو دیدار جونگ اون با ترامپ چندان ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی نبود و از قبل هم انتظار می‌رفت که پیونگ‌یانگ به نحوی در مقابل نحوه عملکرد امریکا در این چند هفته موضع جدی بگیرد. لیندسی گراهام، سناتور جمهوریخواه امریکایی، 29 مارس و بعد از دیدار با ترامپ از «لحظات تاریخی» در ارتباط با دو پرونده برجام و کره‌شمالی گفت که در روز هشتم می ‌اولین پیش‌بینی او با خروج ترامپ از برجام محقق شد و همه انتظار داشتند ببینند دومین پیش‌بینی او در 12 ژوئن چگونه خواهد شد. روشن است که ترامپ با خروج از برجام چندان از دیدارش با جونگ اون نگران نیست و حتی آن را پیامی به رهبر کره‌شمالی بابت سرسختی‌اش در موضوع پرونده هسته‌ای می‌داند، چنان که جان بولتون، مشاور امنیت ملی امریکا، بعد از این خروج ترامپ از برجام گفت که این کار هشداری برای کره‌شمالی است مبنی بر اینکه «امریکا توافق ناقص را نمی‌پذیرد. »‌باید به این حرف بولتون سخنان دیگر او را اضافه کرد که مدل لیبی را برای مذاکرات با کره‌شمالی مطرح کرده بود تا بر مبنای این الگو، کره‌شمالی هم مثل لیبی باید اول خلع سلاح هسته‌ای بدون برگشت را انجام دهد تا بعد در مورد سایر موضوعات مذاکره شود. حالا کره‌شمالی دو موضوع برجام و مذاکره با امریکا و شخص ترامپ را با هم می‌سنجد و می‌بیند خروج ترامپ از برجام به معنای افتادن کار در دست کسانی مثل بولتون است و مهار ترامپ در دست آنها است و این دست افراد در کاخ سفید برای کره‌شمالی خواب لیبی و سرنوشت این کشور را می‌بینند. کره‌شمالی برای بر هم زدن این خواب است که برنامه دیدار با طرف جنوبی را در روز چهار‌‌‌شنبه را لغو کرده و در مورد 12 ژوئن هم شرط و شروطی می‌گذارد اما واقعیت این است که امریکا با خروج از برجام نشان داده در مورد پرونده کره‌شمالی هم چه قصدی دارد و وقتی که گراهام از لحظات تاریخی می‌گوید، این چیزی نیست جز افتادن کره‌شمالی در مسیری که امریکا برای تغییر نظام این کشور در نظر گرفته است.