«ابتکار» از خود محوری کشورهای صادرکننده نفت گزارش می‌دهد کژکارکردهای اوپکی

سمیرا ابراهیمی
تحریم، کلیدواژه‌ای که در سال‌های اخیر، بارها و بارها اقتصاد ایران را هدف قرار داده و با ایجاد فشار مضاعف بر اقتصاد نفت زده ما، باعث ایجاد شرایط ناهموار رکود تورمی در کشورشده است. پس از انعقاد برجام، وضعیت اقتصادی کشور، حرکت به سمت رونق را آغاز کرد، هر چند در این مسیر، سنگلاخ بودن جاده‌ای که میراث یک دهه تحریم بود، مانع از محسوس بودن آثار سریع‌‌الوقوع رونق در اقتصاد کشور می‌شد.
اما از روز هجدهم اردیبهشت ماه سال جاری که ترامپ مجددا سایه تحریم‌های آمریکا را با خروج خود از برجام، بر اقتصاد ایران افکنده‌است، نمایه‌های اقتصادی از سخت‌تر شدن مسیر اقتصاد کشور خبر می‌دهند.
یکی از مهمترین خبرهای بدی که پس از خروج ترامپ از برجام، منتشر شد، سوءاستفاده برخی از اعضا اوپک از فرصت تحریم ایران با فروش نفت بیشتر بود.


بیژن زنگنه، وزیر نفت در واکنش به اظهارنظرهای اخیر برخی وزیران کشورهای عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) مبنی بر تامین نفت مورد نیاز بازار در صورت تحریم ایران، اظهار کرد: نامردی هم حدی دارد، سختی برای همه است، در شرایط سخت هیچ همسایه‌ای نباید از سختی همسایه‌اش پایکوبی کند.
زنگنه ادامه داد: وقتی به فردی مصیبتی می‌رسد، دیگران نباید خوشحالی کنند. ما مسلمانیم، نباید به جای این که مرهمی روی زخم‌های ما بگذارند حرفی بزنند که ما را بیازارند. زخم زبان از زخم شمشیر بدتر است. این هم می‌گذرد.
وی افزایش قیمت نفت را به نفع آمریکا و برخی دیگر از کشورها دانست و گفت: آمریکا در ظاهر می‌گوید موافق نفت گران نیست، در حالی که به‌ دلیل مالیات و با صرفه بودن تولید شیل اویل موافق قیمت بالای نفت است.
کژکارکردهای تاریخی اوپک
سازمان کشورهای صادرکننده نفت با نام اختصاری اوپک (OPEC)، یک کارتل بین‌المللی نفتی است که متشکل از کشورهای الجزایر، ایران، عراق، کویت، لیبی، نیجریه، قطر، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، اکوادور، آنگولا و ونزوئلا است. مقر بین‌المللی اوپک از بدو تاسیس در سال ۱۳۳۹ در ژنو بود و در سال ۱۳۴۴ به شهر وین در کشور اتریش انتقال یافت.
توافق فعلی اوپک، از نوامبر 2016 بین کشورهای اوپک با ایجاد وظیفه کاهش تولید 4.5 درصدی کشورهای عضو به جز ایران بود، (در این توافق قرار شد که تولید ایران به زمان قبل از تحریم ها برگردد) که گزارش های دوره‌ای به جز چند مورد خاص از عدول عربستان از توافق، حاکی از اهتمام تمام کشورهای عضو حتی غیر عضو اوپک در کاهش تولید بود. ثمره این توافق در سال‌های اخیر، ثبات قیمت نفت در بازارهای جهانی و جلوگیری از نوسانات مثبت و منفی بود.
اما توجه به این نکته حائز اهمیت است که تنها ظرفیت تولید ذخیره قابل توجه در میان تولیدکنندگان عضو این توافق در دست عربستان، روسیه و امارات است. این کشورها در واکنش به کاهش تولید نفت ونزوئلا تصمیم گرفتند که تولید خود را افزایش دهند، زیرا ترجیح می‌دادند شاهد بالا رفتن قیمت نفت باشند. اما در صورتی که صادرات نفت ایران در نتیجه تحریم‌ها به میزان قابل توجهی کاهش یابد، تصمیم این کشورها ممکن است به سرعت تغییر کند.
اگر عربستان و روسیه تصمیم بگیرند که نفت بیشتری به بازار عرضه کنند توانایی عملی کردن این تصمیم را خواهند داشت. در این صورت احتمالا ایران این اقدام را تلاشی وقیحانه برای دزدیدن مشتریان نفتی اش تلقی خواهد کرد. اما چنین اقدامی چندان هم بی‌سابقه نیست.
اوپک سابقه طولانی‌ای در پر کردن جای خالی نفت یک یا چند عضو خود در هنگام بروز تحریم‌های بین‌المللی دارد. زمانی که بیش از یک دهه قبل عراق تحت تحریم‌های سازمان ملل قرار گرفت، بقیه اعضای اوپک به سرعت جای خالی نفت این کشور را پر کردند.
اگر چنین اتفاقی مجددا تکرار شود، باید انتظار داشت که خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان و همتای روسی‌اش به توافق برسند که هر کدام به چه میزان تولید خود را افزایش دهد و از غنائم تحریم ایران بهره مند شود. این در حالی است که حتی با وجود افزایش تولید این کشورها، میزان تبعیت کلی از توافق کاهش تولید همچنان بالای ۱۰۰ درصد باقی خواهد ماند و توافق به حیات خود ادامه خواهد داد.
جای پای ایران سست نیست
موضوع برقراری مجدد تحریم‌های نفتی علیه ایران، باعث واکنش های متفاوتی از سوی خریداران نفت شده‌است. چین که در سال‌های اخیر، بزرگترین شریک تجاری ایران و همچنین بزرگترین خریدار نفت کشور بود، اخیرا اعلام کرده‌است که نمی‌تواند درخصوص خرید نفت از ایران تضمین بدهد.
این در حالی است که این کشور در سه‌ماهه اول سال جاری میلادی روزانه ۶۵۵ هزار بشکه، یعنی بیش از یک‌چهارم کل نفت صادراتی ایران را خریده ‌است.
از طرف دیگر خبرگزاری اسپوتنیک روسیه به نقل از یک منبع دیپلماتیک گزارش داد اتحادیه اروپا سرگرم بررسی استفاده از یورو به جای دلار در تجارت نفت با ایران است. اروپا هم اکنون پس از هند و چین، بزرگترین خریدار نفت ایران است.
فدریکا موگرینی، نماینده عالی امور خارجه و سیاست امنیتی اتحادیه اروپا اخیرا اعلام کرده‌است که اتحادیه اروپا مذاکرات کارشناسی با ایران را با هدف رسیدن به راه‌کارهای کاربردی در ظرف چند هفته آینده آغاز کرده‌است. مسائلی که این مذاکرات به آنها خواهند پرداخت شامل حفظ و عمیق کردن روابط اقتصادی با ایران، تداوم فروش نفت و میعانات گازی و پتروشیمی و انتقال‌های مربوطه، مبادلات بانکی کارآمد با ایران، تداوم روابط حمل و نقل زمینی، دریایی و ریلی با ایران، تمهید اعتبار صادرات و توسعه نهادهای قانونی در زمینه های بانکداری مالی، بیمه و تجارت با هدف تسهیل همکاری اقتصادی و مالی با ایران از جمله حمایت از تجارت و سرمایه گذاری‌است.
وعده اروپا برای ادامه تجارت با ایران در حالی مطرح می‌شود که اروپا همچنان به خرید نفت از ایران ادامه می‌دهد اما برخی از پالایشگاه‌ها و معامله گران عنوان کرده‌اند مشکلات فاینانس ممکن است باعث شود تجارت نفت با ایران متوقف شود. کارشناسان هشدار داده اند مانع بزرگ دیگر برای صادرات نفت ایران ممکن است مشکل بیمه نفتکش‌های حامل نفت ایران باشد.
سایر اخبار این روزنامه
محمد علی کوشا : طباطبایی مظهر میانه روی و مردم خواهی بود خداحافظی با استاد معتدل اخلاق «ابتکار» دلایل چرخش مجدد مواضع کره‌شمالی و تهدید به کناره‌گیری از مذاکرات با آمریکا را بررسی می‌کند «ابتکار» از افزایش میزان فوت به دلیل خوردن قارچ های سمی در سال 97 گزارش می دهد دوست داشتنی ِخطرناک محمدعلی وکیلی بی «توافقی» مقدمه بی«عملی» تغییرات اقلیم چه تاثیری بر گونه‌های حشره‌های مهاجر روی زمین خواهد داشت؟ سرنوشت شوم زمین بدون حشرات برگزاری یادواره‌ها برای مفاخر ادبی کشور چه تاثیری در شناساندن آنها به عامه مردم دارد؟ «ابتکار» از خود محوری کشورهای صادرکننده نفت گزارش می‌دهد کژکارکردهای اوپکی گزارش «ابتکار» از حل اختلاف مجلس و دولت درباره افزایش 20 درصدی حقوق کارمندان عدالت در پرداخت حقوق ها رعایت می شود؟ واکنش مشاور ویژه ولیعهد عربستان به شایعه کشته یا زخمی شدن ولیعهد محمد بن سلمان کجاست؟ دولت دوازدهم بعد از انتخابات 96 چه شرایطی را تجربه کرده است؟ یک‌سال پس از تکرار امید اطلاعیه وزارت کشور درباره حوادث اخیر کازرون تیراندازی مرگ بار در مدرسه شهر «سانتافه» آمریکا دفاع ناطق نوری از برجام: رهبری کلیات برجام را تایید کردند