اقتصاد بی‌برجام با مردم

به گفته كارشناسان، اگر مسير برجام را 100قدم بدانيم كه بايد برداشته مي‌شد تا نتايج اثربخش آن ملموس شود، تاكنون تنها پنج قدم برداشته شده است و دولت مي‌تواند با ترميم تيم اقتصادي كه باور به ظرفيت‌هاي داخلي و اقتصاد بدون برجام دارند، شوك مثبتي به جامعه تزريق كند و سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي را محور برنامه‌هايش قرار دهد.
فعالان اقتصادي كه كسب‌و‌كار در فضاي تحريم‌هاي ظالمانه را سال‌ها تجربه كرده‌اند، معتقدند با خروج امريكا از برجام تكليف مشخص شده و ديگر زمان حالت انتظار و بلاتكليفي به پايان رسيده است. اگرچه ممكن است اين تصميم هزينه‌هايي براي اقتصاد ايران داشته باشد، اما كانال‌هاي مراوده حداقل شفاف‌تر خواهد شد؛ به اين معنا كه اگر اقتصاد ايران قرار باشد مثل گذشته در تحريم فرو رود، حتماً باز هم مي‌توان كانال‌هاي جديدي پيدا كرد كه اقتصاد را سرپا نگه دارد، اگرچه هزينه‌هايش بالاتر از شرايط عادي است.
اكنون بعد از خروج ترامپ از برجام، حتي رويترز هم مي‌گويد كه ايران با ذخاير ۱۱۲ميليارد دلاري توان كافي براي حمايت از ريال را دارد و تهران توان ارزي كافي براي جلوگيري از سقوط ارزش ريال را دارد.
رزاقي: بسيج ملي اقتصادي ايجاد كنيم


دكتر ابراهيم رزاقي اقتصاددان مي‌گويد: تحليل 40سال بعد از انقلاب نشان مي‌دهد، در هر جايي كه از ديگران مأيوس شديم، گام اساسي برداشته شد. بنابراين ايران با خروج امريكا از برجام نيز موفق‌تر از گذشته پيش مي‌رود.
وي با اشاره به اينكه ۵۰درصد توليد ناخالص ملي كشور نيازي به تجارت خارجي ندارد، گفت: نبايد به اقدامات مبتني بر توافق اروپايي معطل بمانيم، بلكه بايد به فكر رونق تجارتمان باشيم و با ايجاد بسيج ملي اقتصادي در كشور و دوري از زندگي اشرافي و تجملي بار ديگر اقتصاد كشور را رونق دهيم.
رزاقي مي‌افزايد: تحريم‌هاي جديد با گذشته متفاوت است و براي مقابله با آن نياز به اتاق فكر مشترك داريم و لازمه موفقيت، آن است كه نگاه‌مان را تغيير دهيم.
وي تأكيد مي‌كند: در سال‌هاي بعد از برجام تنها تفاهمنامه‌هايي بين ايران و برخي از كشورها امضا شده كه نتيجه اثربخش و ارزشي ندارد، اين توافق‌ها بايد به تعهدات طرفين تبديل مي‌شد. بنابراين حركت بارزي در اين زمينه‌ها ديده نمي‌شود، كما اينكه مسئولان دولتي ايران هم بر اين باورند هنوز مراودات بانكي روان نشده است.
رزاقي مي‌گويد: اگر مسير برجام را 100قدم بدانيم كه بايد برداشته مي‌شد تا نتايج اثربخش آن ملموس شود تاكنون تنها پنج قدم برداشته شده است، بنابراين از قدم‌هاي بزرگ‌تر غفلت كرده‌ايم و بايد عقب‌ماندگي‌ها جبران شود.
موسايي:سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي محور كار دولت قرار گيرد
همچنين دكتر ميثم موسايي، رئيس انجمن اقتصاد اسلامي حذف دلار را از تبادلات اقتصادي‌مان مهم‌ترين قدم در اقتصاد بدون برجام مي‌داند و مي‌گويد: بايد به سمت تعهدات دوجانبه و دلار از معاملات اقتصادي باشيم و در قراردادها از پول رايج طرف مقابل يا ريال استفاده كنيم. وي در گفت‌و‌گو با «جوان» قدم دوم را براي افزايش درآمدهاي ارزي، توسعه گردشگري عنوان مي‌كند و مي‌افزايد: بايد زيرساخت‌هاي توسعه در اين صنعت سريعاً فراهم شود تا به دور از دعواهاي سياسي ارز مورد نياز كشور از اين راه تأمين شود. استاد تمام دانشكده اقتصاد با اشاره به كنترل تقاضاي ارز و خروج سالانه 10 ميليارد دلار ارز توسط مسافران مي‌گويد: بايد سفرهاي خارجي به حداقل برسد و سهميه ارزي مسافران كه بخش كوچكي از جامعه هستند، قطع شود. هيچ دليلي ندارد كه دولت ارز مورد نياز مسافران را تأمين كند، علاوه بر اين مأموريت‌هاي خارجي نيز حذف يا با ارز آزاد تأمين شود؛ چرا اكنون دولت بايد جدي‌تر از گذشته عمل كرده و عقب‌ماندگي‌هاي پنج سال گذشته را جبران كند.
موسايي همچنين جلوگيري از ورود كالاي قاچاق و توجه به اقتصاد داخلي را به عنوان سرخط برنامه‌هاي اجرايي دولت برشمرده و مي‌گويد: تيم اقتصادي دولت ناموفق بوده و دولت مي‌تواند با ترميم كابينه شوك مثبتي به جامعه القا كند و سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي را محور برنامه‌هاي اجرايي دولت قرار دهد. وي پيش‌بيني كرد كه اروپايي‌ها به دلايل اقتصادي و ميزان مبادلات‌شان با امريكا، اين كشور را به ايران ترجيح داده و قطعاً از برجام خارج مي‌شوند، اما نكته مهم آمادگي ايران و برنامه‌ريزي براي اداره اقتصاد كشور است.
سيدعلي: بهبود فضاي كسب‌و‌كار با تمام توان دولت
مديرعامل صندوق ضمانت صادرات معتقد است كه ايران بايد در درجه اول، روند حضورش با اروپايي‌ها را ادامه دهد و از افتادن در دامي كه امريكايي‌ها براي منزوي‌كردن كشورمان پهن كرده‌اند، دوري كنيم. سيدجمال سيدعلي در گفت‌و‌گو با «جوان» مي‌گويد: اروپايي‌ها به دليل دفاع از حيثيت‌شان تلاش مي‌كنند در برجام باقي بمانند، البته اگر شروط ايران را بپذيرند ما نيز مذاكرات را ادامه خواهيم داد.
وي مي‌افزايد: كشور ما منابع طبيعي بسيار زياد و ظرفيت‌هاي بالايي در كشاورزي و فولاد دارد كه تحريم‌هاي بسيار سخت چندسال گذشته را پشت‌سر گذاشته است. در شرايطي كه حتي روسيه و چين همكاري چنداني با ما نداشتند، با تكيه به درآمدهاي ارزي ۱۰۰ميليارد دلاري، كشور را اداره كرديم. سيدعلي توجه به خريد كالاي ايراني، توجه به اقتصاد مقاومتي و خود تحريمي در برخي از مسائل اقتصادي را مهم‌ترين اقدام دولت در شرايط فعلي دانست و مي‌گويد: با توجه به اينكه امنيت اقتصادي در بهبود فضاي كسب‌و‌كار است، دولت بايد با تمام توانش در بهبود آن و رونق توليد و صنعت بكوشد و با استفاده از توسعه صادرات غيرنفتي و پتروشيمي‌ها نياز ارزي را برطرف كند.
البرت بغضيان استاد دانشگاه: اجراي اقتصاد مقاومتي تنها راه اقتصاد بدون برجام در شرايط فعلي است
البرت بغضيان استاد دانشگاه درخصوص اقتصاد بدون برجام مي‌گويد: ابتدا بايد تعريف‌مان را از اقتصاد بدون برجام ارائه كنيم، قرار نيست كه ايران به كشوري منزوي تبديل و جزيره‌اي اداره شود؛ چراكه با توجه به ظرفيت‌هاي بسيار بالا، وجود نخبگان و مهندسان جوان قطعاً مي‌توانيم عقب‌ماندگي‌هاي سال‌هاي گذشته را جبران كنيم. وي مي‌افزايد: ما كارشناسان اميدواريم كه دولت ماه‌ها قبل سناريوهاي مختلفي را درخصوص خروج امريكا يا اروپا از برجام پيش‌بيني كرده باشد؛ چراكه بازگشت تحريم‌ها به برنامه‌ريزي منسجم و اصولي نياز دارد كه تدوين آنها زمانبر است. بغضيان تأكيد مي‌كند: همانطور كه اساتيد و كارشناسان اقتصادي هميشه بر اجراي سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي اصرار داشته‌اند، حالا بيش از هر زمان ديگري بر اجراي آن تأكيد دارند و قطعاً تنها راه خروج از ركود و رونق اقتصاد تكيه بر ظرفيت‌هاي داخلي و رسيدن به خودكفايي است، هرچند كه تجار و بازرگانان رسيدن به خودكفايي را قبول ندارند.
فولادگر: اقتصاد كشور چند سال معطل برجام بود
رئيس كميسيون ويژه حمايت از توليد ملي نيز با تأكيد بر اينكه نبايد اقتصاد كشور را معطل نگه داريم، مي‌گويد: نگاه ما بايد به درون باشد و نمي‌توان دست روي دست گذاشت تا ببينيم كشورهاي اروپايي درباره برجام چه تصميمي مي‌گيرند.
حميدرضا فولادگر در گفت‌وگو با «فارس»، با تأكيد بر اينكه مسائل اقتصادي كشور را نبايد به برجام گره بزنيم، مي‌افزايد: از اوايل دولت يازدهم ما يكي، دو سال را منتظر اصل برجام بوديم بعد از آن يكي، دو سال كشور معطل پسابرجام شد و حالا موضوع خروج امريكا از برجام و سرنوشت اروپا مورد بحث است و تمام مسائل اقتصادي در اين چهار، پنج سال با برجام گره خورده است.
وي مي‌گويد: اگر بنيان‌هاي اقتصادي ما قوي‌تر بود و سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي را تا به حال محقق كرده بوديم، حداقل در برجام كمتر امتياز مي‌داديم و بيشتر امتياز مي‌گرفتيم و كمتر از تحريم‌ها دچار تأثير و تأثر مي‌شديم.
فولادگر تكيه بر توليد داخل، اقتصاد دانش‌بنيان، رفع موانع توليد، بهبود فضاي كسب‌و‌كار، اجراي اصل 44قانون اساسي و مواردي از اين دست را از مصاديق نگاه به درون برشمرد، مي‌افزايد: تقويت اقتصاد در حوزه داخل تأثيرات بيروني را كم مي‌كند، هر چند كه ما نگاه واقع‌بينانه داريم و نمي‌توانيم تأثيرات تحريم را در اقتصاد كشور انكار كنيم، اما با اقتصاد مقاومتي مي‌توان بنيان‌هاي اقتصادي را تقويت كرد. بايد به دور از ديپلماسي انفعالي و كاملاً فعال و به موازات آن با اقتصاد مقاومتي و ديپلماسي اقتصادي از شرايط فعلي عبور كنيم.
آقامحمدي: بخش خصوصي به كار گرفته شود
همچنين عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام با اشاره به اينكه ۵۰درصد توليد ناخالص ملي كشور نيازي به تجارت خارجي ندارد و منتظر ماندن در آن براي حصول مذاكرات با اروپايي‌ها درست نيست، در برنامه زنده گفت‌وگوي ويژه خبري شنبه شب شبكه دو سيما مي‌گويد: نبايد به اقدامات مبتني بر توافق اروپايي معطل بمانيم، بلكه بايد به فكر رونق تجارتمان با شرق باشيم. چه با اروپايي‌ها به توافق برسيم و چه نرسيم، بايد جهت توليدمان را تغيير دهيم.
وي تأكيد مي‌كند: علاوه بر واگذاري امور به بخش خصوصي بايد شركت‌ها و طرف‌هايي را كه همراه با ملت نيستند، كنار گذاشته شوند. عبور از اين مرحله براي اقتصاد ايران كار مشكلي نيست. حتماً در اين مرحله بايد بخش خصوصي به كار گرفته شود و آنها مأموريت محور عمل كنند.
وي با اشاره به قابليت‌هاي زنجيره‌اي مختلف توليد پوشاك، مبل، طلا و جواهرات، محصولات ارگانيك، دارو و ميكرو الكترونيك مي‌افزايد: بايد تلاش كنيم تا توليد اين محصولات به صرفه شود و براي افزايش توليد قوانين‌مان را به نفع توليدكنندگان اصلاح كنيم. دولت بايد روي موارد كليدي هدف‌گذاري شده در اقتصاد تمركز كند.