تحقیر مودیان مالیاتی چرا

غلامرضا کیامهر - مطابق معمول همه‌ساله‌، چند روزی است بیلبورد‌های بزرگ سازمان امور مالیاتی در سطح شهر نظر‌ها را به خود جلب می‌کند که روی آن از مودیان مالیاتی خواسته شده اظهار‌نامه‌های خود را تا پایان خرداد به ادارات سازمان امور مالیاتی تسلیم کنند. تا جایی که نصب این بیلبورد‌ها به موضوع اطلاع‌رسانی به مودیان مربوط می‌شود، اشکالی به نظر نمی‌رسد، اما اشکال از زمانی شروع می‌شود که سر و کار مودیان مالیاتی، یعنی کارآفرینان و فعالان اقتصادی، یعنی صاحبان کسب‌و‌کارهای مشروع، یعنی صنعتگران و تولید‌کنندگان، یعنی کسانی که با صرف عمر و سرمایه خود چرخ‌های تولید و اقتصاد کشور را به حرکت در می‌آورند، یعنی کسانی که دست‌اندر‌کار تولید محصول و کاهش وابستگی کشور به واردات هستند، یعنی کوشندگان راه ایجاد اشتغال و ارزش افزوده، یعنی کسانی که به شیوه انگلی کسب درآمد نمی‌کنند و اهل اختلاس و رانت‌خواری نیستند، بعد از تسلیم اظهار‌نامه‌های خود سر و کارشان با ممیزان سازمان امور مالیاتی می‌افتد؛ ممیزانی که هیچ کاری به کار شرایط اقتصادی کشور، وخامت شاخص‌های اقتصادی، رکود و کسادی کسب‌و‌کارها، بحران ارزی و هزاران درد بی‌درمان فضای کسب‌و‌کار کشور ندارند و در اغلب موارد بنای کار خود را بر نادرست و خدشه‌دار بودن ارقام درآمدی مندرج در برگ‌های اظهار‌نامه مالیاتی مودیان گذاشته‌اند و با ادبیاتی شبیه به بازخواست و بازجویی با مودیان گفت و شنود می‌کنند. ممیزان مالیاتی که در اغلب موارد کرامت انسانی مودیان مالیاتی یعنی همان خالقان ارزش افزوده و اشتغال کشور را نادیده می‌گیرند و با شیوه‌های تحکم‌آمیز خاص خود روح و روان کار‌آفرین و صنعتگری را که برای صدها نفر نیروی کار کشور اشتغال مفید و مولد ایجاد کرده است در‌هم می‌شکنند.
ممیزانی که در یک نگاه انتزاعی قطعا انسان‌های شریفی هستند، اما وقتی پشت میز منصب ممیزی می‌نشینند به پشتوانه اقتداری که قانون به آنها داده است، خود را فقط مامور می‌دانند و معذور و رفتارشان با مودیان مالیاتی مصداق آن مثل معروف درباره کسانی است که به جای بردن کلاه، سر را با کلاه یک جا می‌برند و این شیوه رفتار به هیچ‌وجه نه در شان مودیان مالیاتی است و نه متناسب با شرایط بسیار دشواری که کارآفرینان و خالقان ثروت ما امروز در فضای کسب‌و‌کار کشور با آن دست به گریبانند. در کشوری که به اذعان بالاترین مقام‌های سازمان امور مالیاتی بسیاری از صاحبان درآمد‌های هنگفت دیناری مالیات به دولت نمی‌پردازند و باز به گفته همین مقامات شمار زیادی فراری مالیاتی در کشور وجود دارد که هیچ ممیزی کمترین نشانی از آنها ندارد. آن وقت در چنین کشوری جای نهایت دریغ و تاسف است که شاهد چنان برخوردهایی از سوی ممیزان و دیگر مسوولان ادارات مالیاتی با مودیانی هستیم که هر سال در راس موعد قانونی اظهار‌نامه‌های مالیاتی خود را تنظیم و به ادارات سازمان امور مالیاتی تسلیم می‌کنند. حالا در این فضای نامساعد کسب‌وکار با وجود آن همه فراریان مالیاتی و صاحبان درآمدهای رانتی و باد‌آورده که هیچ مالیاتی به دولت نمی‌پردازند و هیچ ممیز مالیاتی هم معترض آنها نمی‌شود، بر فرض که در اظهار‌نامه‌های درصدی از مودیان عمدا یا سهوا اندکی خدشه وجود داشته باشد، آیا منطق و عدالت و انصاف ایجاب نمی‌کند که به آن به دیده اغماض نگریسته شود و به خاطر وجود آن خدشه‌های اندک در اظهار‌نامه‌ها، مودیان مالیاتی را مورد عتاب و خطاب قرار ندهند و از ادبیات خشن و ناروا در برخورد با آنها استفاده نکنند. جای نهایت تاسف است که تغییر مدیران راس هرم سازمان امور مالیاتی هم کمترین تغییر و تحولی در فرهنگ رفتاری ممیزان و مدیران دوایر سازمان مزبور با مودیان مالیاتی ایجاد نمی‌کند. از حدود سه سال پیش که سید کامل تقوی‌نژاد به ریاست سازمان امور مالیاتی منصوب شد، به دلیل حسن شهرت و سوابق خدمتی شایسته‌ای که از وی در سمت‌های مختلف دولتی در دولت‌های مختلف و در سمت مدیر‌عاملی بانک سپه در اذهان عمومی وجود داشت، بسیاری از صاحبنظران و فعالان اقتصادی امیدوار شده بودند که فصل کاملا تازه و متفاوتی خصوصا در ارتباط با نحوه رفتار و برخورد ممیزان با مودیان مالیاتی تمامی دوایر سازمان امور مالیاتی آغاز خواهد شد و بسیاری از مزاحمت‌آفرینی‌های گذشته برای مودیان مالیاتی جای خود را به مشکل‌گشایی از کار آنها خواهد داد و اساس کار ممیزان مالیاتی بر‌خلاف گذشته بر صحت اعداد و ارقام مندرج در اظهار‌نامه‌های مالیاتی قرار خواهد گرفت و دیگر هیچ بازرس یا ممیز مالیاتی به خود اجازه نادیده گرفتن کرامت انسانی مودیان مالیاتی را نخواهد داد. از همه مهم‌تر آنکه امید‌های بسیاری در خصوص راه‌اندازی طرح نظام جامع مالیاتی که سال‌هاست دست نخورده باقی مانده است، در جامعه و در میان فعالان اقتصادی به وجود آمده بود اما در کمال تاسف بعد از گذشت سه سال از این انتصاب، هنوز درهای این سازمان روی همان پاشنه باقی مانده از دوران روسای گذشته می‌چرخد و هنوز با رسیدن خرداد‌ماه هر سال فصل دلهره‌های مودیان مالیاتی آغاز می‌شود و هنوز کوچک‌ترین تغییری در شیوه رفتار و گفتار ممیزان و دیگر مسوولان ادارات سازمان امور مالیاتی با مودیان مالیاتی ایجاد نشده است. به خاطر همین رفتارها و سختگیری‌های به دور از منطق است که کارآفرینی و سرمایه‌گذاری‌های مفید و اشتغالزا هیچ جاذبه‌ای در جامعه ما ندارد و بیشتر سرمایه‌ها در سوداگری‌های پر‌سود، دور از چشم ماموران وصول مالیات و به دور از دغدغه فشارها و مزاحمت‌آفرینی‌ها و حرمت‌شکنی‌های ماموران بیمه و مالیات به کار می‌افتد و میلیون‌ها جوان تحصیلکرده بیکار سال‌ها چشم به راه پیدا کردن شغل و منبع امرار معاش باقی می‌مانند، سایه رکود از سر اقتصاد ما رخت بر نمی‌بندد و خط فقر در جامعه ما هر روز بالاتر و بالاتر می‌آید. آیا این است اهداف متعالی وصول مالیات از صاحبان کسب‌و‌کار و فعالان اقتصادی که آن همه درباره‌اش شعار داده می‌شود؟
Kiamehr_gh@yahoo.com