پشت پرده توافق صدر، حکیم و علاوی چیست؟

پرونده انتخابات پارلمانی اخیر عراق ظاهرا قرار نیست به زودی پایان یابد. پس از حرف و حدیث های فراوان درباره احتمال دست کاری و تقلب در انتخابات، پارلمان عراق به تازگی  تصویب کرد که همه آرای اخذ شده داخل کشور به طور دستی شمارش شود. علاوه بر این که اعضای کمیساریای عالی انتخابات موقتا از کار برکنار شدند و جای خود را به قضاتی که توسط دستگاه عالی قضایی انتخاب می شوند خواهند داد.این اتفاق پس از چند هفته کش و قوس رخ داد که در آن برخی از احزاب و ائتلاف ها به طور آشکار علیه هرگونه بازشماری موضع گرفتند و برخی دیگر نیز به شدت از آن استقبال کردند. مخالفت هایی که شائبه ها درباره ذی نفع بودن آنان یعنی جریان صدر و دو حزب عمده کردی و چند تن از رهبران سیاسی سنی از نتایج فعلی انتخابات را بیشتر می کند.انتظار می رفت روند مذاکرات و گفت وگوهای احزاب و ائتلاف ها برای تشکیل ائتلاف بزرگ تر و تعیین نخست وزیر آینده که پس از اعلان نتایج نهایی شدت گرفته بود با مصوبه اخیر پارلمان دچار وقفه یا کندی شود. هر چند که به نظر نمی رسید در روند مذاکرات تا این لحظه نیز پیشرفت های آن چنانی حاصل شده باشد اما در هر صورت وجود احتمالات فراوان مبنی بر تغییر محسوس تعداد کرسی ها یا جابه جایی رتبه احزاب ، به طور طبیعی و منطقی باید بر روند گفت وگوها اثر گذار باشد به خصوص آن که جریان صدر پرچم دار اصلی گفت وگوها برای تشکیل ائتلاف بزرگ تر شده و حداقل این که تلاش دارد تا نشان دهد که محور اصلی تشکیل این ائتلاف موعود است.به رغم همه این اتفاقات و مصوبه پارلمان، اعلان تشکیل ائتلاف متشکل از جریان صدر(سائرون)، جریان حکمت متعلق به عمار حکیم  و الوطنیه متعلق به ایاد علاوی، آن هم یک روز پس از مصوبه مجلس اقدامی فراخور تأمل است.به روشنی قابل مشاهده است که این اقدام که با محوریت صدر و حکیم انجام شده در حقیقت اعلام اعتراض به اقدام پارلمان و یک حرکت پیش دستانه برای ایجاد فشار بر دیگر احزاب است. به طور منطقی رهبران ائتلاف اعلام شده باید صبر می کردند تا نتایج بازشماری دستی آرا به طور نهایی اعلام می شد و پس از آن تشکیل چنین ائتلافی اعلان می شد از این روست که می توان به طور جدی به این مسئله اندیشید که موضوع توافق و ائتلاف میان برخی جریان های عراقی که گفته شده در خارج از کشور و توسط برخی بازیگران منطقه ای و بین المللی یعنی آمریکا و عربستان بسته شده موضوعی جدی است و بازشماری آرا موجبات نارضایتی این قدرت ها و عناصر داخلی آن ها را فراهم کرده است. همچنین دور از انتظار نیست که این توافق از مدت ها قبل در پشت پرده بسته شده باشد.ائتلاف مذکور البته هنوز 95 کرسی در اختیار دارد و تا رسیدن به عدد 165 برای گرفتن حد نصاب تعیین نخست وزیر فاصله دارد اما گفته می شود که به زودی برخی احزاب شیعی و کردی به آن بپیوندند تا ائتلاف بزرگ تر تشکیل شود. برخی منابع رسانه ای عراقی پیشتر از وجود یک توافق میان علاوی، حکیم، صدر و العبادی برای تشکیل ائتلاف با اشراف آمریکا، سعودی و کویت خبر داده بودند و اعلان ائتلاف مزبور عملا محقق شدن این خبر را نشان می دهد. اما این که چرا العبادی تاکنون به آن نپیوسته است به نظر می رسد در دو علت قابل بررسی باشد. نخست این که العبادی و دولت از ابتدا، از تردید کنندگان در سلامت انتخابات بودند و خواستار بازشماری آرا شده بودند و پیوستن العبادی در این برهه به این ائتلاف اعتبار وی را زیر سؤال خواهد برد و دوم این که به احتمال فراوان العبادی همچنان در حال گفت وگو با رهبران این ائتلاف برای تضمین نخست وزیری خود است و تا گرفتن این تضمین از پیوستن به آن خودداری خواهد کرد.در هر حال، توپ و میدان توسط پارلمان در اختیار دستگاه عالی قضایی قرار گرفته است تا با بازشماری مجدد آرا، اعتماد از بین رفته به انتخابات اخیر و نتایج آن را بازگرداند. هر چند احتمال فراوانی برای جابه جایی تعداد کرسی ها و رتبه های ائتلاف ها وجود دارد اما اکنون آن چه در این مسئله مهم تر است شناسایی و افشای عوامل کلیدی در موضوع دست کاری انتخابات است زیرا سکوت بر این اقدام، علاوه بر نا امید کردن مردم از مشارکت سیاسی در آینده، ریشخندی بر همه ادعاهای مطرح شده در خصوص مبارزه با فساد در کشور است. اگر قرار بر مبارزه با فساد باشد، پرونده جنجالی انتخابات این دوره می تواند فرصت مناسبی برای این اقدام باشد، مگر آن که همه چیز دوباره در سایه گفت وگوها و توافقات رهبران احزاب حل و فصل و به فراموشی سپرده شود.علاوه بر این که اعلان احتمالی وجود دست کاری و تقلب و جابه جایی نتایج جدید به خودی خود می تواند منجر به ظهور یک فضای پرتنش سیاسی دیگر در کشور شود. چنین موضوعی برای عراق که در چهار سال گذشته شاهد حداقل تنش های سیاسی داخلی بوده و به تازگی از ویروس تکفیر رهایی یافته خوشایند نیست.همچنان که تشکیل ائتلافی با اما و اگر و با شائبه دخالت بازیگران منطقه ای و بین المللی که همچون کشکولی، از چندین گروه متفاوت و بدون برنامه مفصل و روشن تشکیل شده، نوید بخش تشکیل دولتی قوی را نمی دهد. اکنون همه نگاه ها فقط باید به بازشماری مجدد آرا باشد.