اردوغان؛ پیروز انتخابات ریاست جمهوری ترکیه رجب، سلطان شد

روح‌اله نخعی‪-‬ رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه موفق شد با کسب ۵۲.۵۵درصد آرا، پیروز انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه شود تا برای یک دوره دیگر این کرسی را در اختیار داشته باشد. اردوغان با کسب رای بالای پنجاه‌درصد توانست در همین دور اول پیروز انتخابات شود تا امیدهای مخالفان اردوغان برای کشاندن کار به دور دوم و شکست او با ائتلاف بر سر رقیب، به باد رود.
نتایج نهایی جمعه بعد از پایان رسمی روند شمارش منتشر می‌شود اما طبق نتایج اولیه که ایسنا منتشر کرده است و عملاً قطعی است، محرم اینجه که رقیب اصلی اردوغان در این انتخابات شده بود، ۳۰.۶۷درصد آرا را کسب کرد. هیچ کدام از گزینه‌های دیگر، یعنی صلاح‌الدین دمیرتاش، مرآل آکشنر، دوغو پرینچک و تمل کرم اوغلو، نتوانسته‌اند به رای بالای ده درصد برسند. پرینچک و کرم اوغلو در نظرسنجی‌ها هم رای بسیارپایینی داشتند. دمیرتاش که از درون زندان نامزد انتخابات بود، البته در انتخابات پارلمانی توانست نتیجه نسبتاً خوبی برای حزبش دست‌وپا کند؛ در این میان اما مرآل آکشنر، گزینه‌ای بود که زمانی به عنوان رقیب اصلی اردوغان و شانس شکست او مطرح می‌شد.
نتایج پارلمانی
تغییراتی که اردوغان موفق شد با پیروزی در همه‌پرسی در قانون اساسی ترکیه ایجاد کند، با تبدیل نظام پارلمانی به نظام ریاستی، عملاً انتخابات پارلمانی را در اولویت پایین‌تری نسبت به گذشته‌اش قرار می‌دهد؛ با این حال، مخالفان اردوغان امیدوار بودند بتوانند با جلوگیری از دستیابی ائتلاف حامی اردوغان به اکثریت، مانعی بر سر راه قدرت او ایجاد کنند. در نهایت اما حتی این شبه‌پیروزی هم نصیب مخالفان اردوغان نشد. طبق آماری که ایسنا از آناتولی نقل می‌کند، ائتلاف جمهور که حاصل ائتلاف حزب عدالت و توسعه اردوغان با حزب جنبش ملی است، توانست در مجموع ۵۳.۶۵درصد آراء را به دست بیاورد: ۴۲.۵۴درصد برای عدالت و توسعه و ۱۱.۱۱درصد برای رقیب سابق و همراه فعلی اردوغان، جنبش ملی.


ائتلاف ملت که ائتلاف مخالفان اردوغان بود، توانست در مجموع ۳۳.۹۶درصد رای جمع کند: ۲۲.۶۴درصد برای حزب «مردم جمهوری‌خواه» محرم اینجه، ۹.۹۷درصد برای حزب خوب آکشنر و ۱.۳۵درصد هم برای حزب سعادت.
قانون پارلمانی ترکیه، سهم حزبی که زیر ۱۰درصد رای آورده باشد را به برنده انتخابات می‌دهد و این تهدیدی برای حزب دمکراتیک خلق‌ها به حساب می‌آمد که در نظرسنجی‌ها نزدیک این عدد بود و ممکن بود رای خود را به اردوغان ببازد؛ اما این حزب که به کردهای ترکیه وابسته است، با رهبری که در زندان بود، توانست به رای ۱۱.۶۹درصدی دست پیدا کند تا از این تهدید بگریزد.
پیروزی اردوغان در مسیر احیای امپراطوری عثمانی
رجب طیب اردوغان با حزب اسلام‌گرای عدالت و توسعه، زمانی خود به عنوان رقبای ساختار مستقر شناخته می‌شدند و پیروزی‌های انتخاباتی‌اش به عنوان پیروزی جریانی تازه برای تغییر دیده می‌شد. گرایش‌های مذهبی این حزب در کنار ژست‌های اردوغان، هوادارانی خارج از ترکیه نیز برای او دست‌وپا کرده بود. اما بلندپروازی‌ها و جاه‌طلبی‌های اردوغان فراتر از آن بود و کم‌کم خود به نیرویی تبدیل شد که احزاب راست‌گرا و چپ‌گرا برای شکست او حاضر به ائتلاف و همراهی شوند و نشان دهند به هر قیمتی که شده می‌خواهند از آینده‌ای که با اردوغان برایشان متصور است، بگریزند. تلاش آن‌ها اما بی‌ثمر ماند و روندی که اردوغان قدم‌به‌قدم طی کرده بود، حالا به نتیجه رسیده است. او با محبوبیتی که توانست برای خود دست‌وپا کند، در صحنه‌های انتخاباتی یکی پس از دیگری برای خود و حزبش پیروزی کسب کرد و با استفاده از قدرتش و در بزنگاه‌هایی مانند کودتا، رقبای و مخالفان خود را به حد لازم کنار زد و محدود کرد. بعد از تغییرات قانون اساسی و حذف گسترده مخالفان به بهانه کودتای شکست‌خورده علیهش، او فقط پیروزی در این انتخابات را لازم داشت که البته در زمان عادی برگزاری‌اش، با مشکلات احتمالی اقتصادی و سیاسی، شاید سخت‌تر می‌شد. برگزاری زودهنگام انتخابات، در شرایطی که هنوز وضعیت اضطراری بعد از کودتا هم حفظ شده بود، آخرین حربه اردوغان برای شکست مخالفانش بود که توانست علی‌رغم ائتلاف و همدستی‌شان، آخرین فرصت متوقف‌کردن اردوغان را هم از آن‌ها بگیرد. اردوغان با تمامیت‌خواهی‌ها، برخوردهای قهری با مخالفان، ژست‌های رهبری مسلمانان منطقه و جهان و نیم‌نگاهی که به کشورگشایی داشته است، نشان داده که رویای احیای امپراطوری عثمانی را در سر دارد و حالا، در شرایطی که بسیاری در غرب و در میان اعراب نگران بودند، ایران به دنبال احیای قدرت امپراطوری خود باشد، اردوغان در همسایگی ایران توانست قدم آخر را با تکیه بر فرایندی، لااقل در ظاهر دمکراتیک بردارد و بر کرسی ریاست بنشیند. باید دید مخالفان اردوغان، با شکستی که در این انتخابات متحمل شدند چه می‌کنند و چه نقشه راهی برای آینده دارند اما آنچه مسلم است، آینده نزدیک ترکیه، باب میل اردوغان است و بدون فرصتی چندان برای دیگرانی که کنارزدن این سلطان منتخب را می‌خواستند.