نگرانی اصول‌گرایان از تاثیرگذاری فضای مجازی بر سرنوشت انتخابات ماه آینده هراس انتخاباتی از «تلگرام»

همدلی| گروه سیاست : بدون تردید پیام‌رسان تلگرام،‌ امروزه در مناسبات سیاسی، فرهنگی واجتماعی جایگاه مهمی را به خود اختصاص داده است و ایران نیز از این قاعده نانوشته مستثنی نبوده است. در دو انتخابات گذشته (یعنی ریاست جمهوری سال 92 و مجلس و خبرگان 94) این پیام‌رسان تلفن همراه نقش بسیار مهمی بازی کرده ، به گونه‌ای که برخی تحلیل‌گران، یکی از دلایل پیروزی حسن روحانی و فهرست «امید» در انتخابات مجلس شورای اسلامی و«خبرگان مردم» در انتخابات مجلس خبرگان سال 94 را بهره‌گیری اردوگاه اصلاح و اعتدال از این شبکه وسیع اینترنتی ارزیابی می‌کنند.
همین موضوع سبب شده تا در انتخابات سال جاری نیز «تلگرام» یک بار دیگر مورد توجه قرار گیرد. استفاده اصلاح‌طلبان در چند دوره اخیر انتخابات از تکنولوژی‌های ارتباطی به ویژه تلگرام از یک طرف و تمایل اصول‌گرایان به استفاده از روش‌های سنتی ونتایج به دست آمده سبب شده تا این موضوع در دستور کار اصول‌گرایان نیز قرار گیرد.
در روزهای پایانی سال گذشته مدیران یرخی از کانال‌های تلگرامی منتسب به اصلاح‌طلبان از سوی برخی مراجع امنیتی بازداشت شدند تا گمانه‌زنی‌های متفاوتی در این باره مطرح شود. از جمله این که برخی از رسانه‌ها این موضوع را مرتبط با انتخابات و با انگیزه‌های سیاسی عنوان کردند. محمدرضا عارف؛ رئیس فراکسیون امید مجلس دهم با اشاره به بازداشت مدیران کانال‌های تلگرام اصلاح‌طلب در هفته پایانی سال گذشته گفت: شبهه سیاسی نبودن درباره این اتفاق برداشته شد؛ چراکه همه این ادمین‌های کانال‌های تلگرامی و فعالان رسانه‌ای از یک جریان سیاسی بودند.
رئیس فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی همچنین اعلام کرد: انتظار داریم با سعه صدر بیشتری برخورد شود و حتی اگر خطایی رخ داده، به این افراد تذکر داده شود.


این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین یادآور شد: انتظار ما از قوه قضاییه و نهادی ذی‌ربط نیز این است که به‌سرعت این مسائل را جمع کنند و مشکلات را حل کنند که به فضای مجازی و همچنین اوضاع سیاسی کشور آسیبی نرسد.
این موضوع از سوی برخی دیگر از نمایندگان مجلس و فعالان سیاسی و رسانه‌ای مورد توجه قرار گرفته و نسبت به رفع ابهام از این اتفاق از سوی نهادهای امنیتی و قضایی، ابراز امیدواری شده است.
اما این تنها موضوع مهم درباره تلگرام و انتخابات نیست که در روزهای گذشته خبرساز شده است. خبری که این بار منتشر شده در اردوگاه اصول‌گرایان است. برخی از چهره‌های شاخص اردوگاه اصول‌گرایی در ماه‌های گذشته حضور فعالانه‌تری در فضای مجازی داشته‌اند و برخی از آن‌ها که در نهادهای موثر نظام نیز سابقه عضویت دارند، با استفاده از فیلترشکن به فعالیت در برخی از شبکه‌های مجازی فیلتر شده در ایران، پرداخته‌اند. اما آنچه که موضوع را جدی‌تر نشان می‌دهد این است که این موضوع در نشست اخیر «جبهه نیروهای مردمی انقلاب» که تشکل اصلی اصول‌گرایان برای رقابت یا رئیس جمهور است و در آن همه سخنرانان با شدیدترین موضع‌گیری‌های خود خواهان پایان دولت تدبیر وامید شدند، موضوع کانال‌های تلگرامی نیز مورد توجه قرار گرفته و نسبت به استفاده از کانال‌های تلگرامی در این رقابت هشدار داده شده است. عزت‌الله ضرغامی که یکی از نامزدهای مورد توجه اصول‌گرایان بوده است و در ماه‌های گذشته نیز در فضای مجازی حضور فعالانه‌ای داشته است، روز پنجشنبه در این نشست هشدار داده است که هم دشمنان و هم رقیب - یعنی اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان – اقدام به «خرید» کانال‌های تلگرامی کرده‌اند و در صدد استفاده از آن در روزهای انتخابات هستند.
ضرغامی با اشاره به اینکه در انتخابات این دوره با پدیده جدی فضای مجازی مواجه هستیم، متذکر شد: دشمن از یک سو و رقیب از سوی دیگر برای فضای مجازی برنامه و طراحی‌های زیاد کرده است و اخباری به گوش می‌رسد که برخی سایت‌ها و کانال‌ها خریداری شده و به محض شروع انتخابات تبلیغات گسترده‌ای خواهند داشت.
به نظر می‌رسد این بخش از سخنان ضرغامی که اعتراف به ناتوانی جبهه اصول‌گرا در جلب افکار عمومی از طریق شبکه‌های مجازی است، برای تحت تاثیر قراردادن نهادهای امنیتی و قضایی در جهت ایجاد محدودیت برای این شبکه‌های مجازی است. موضوعی که از سوی حسام‌الدین آشنا مشاور رسانه‌ای رئیس جمهور با واکنش مواجه شد. در یادداشت آشنا آمده است:«جناب آقای مهندس سیدعزت‌الله ضرغامی سلام علیکم؛ با عرض تبریک سال نو و کسب1477 رای از مجمع جمنا به عرض می‌رساند بخشی از سخنرانی جنابعالی در این مجمع محترم را که در کانال خبرگزاری معظم فارس منتشر شده مورد توجه قرار دادم. به نظر می‌رسد اشاره شما به امکان خرید سایت‌ها که از کشفیات‌تان در جریان انتخابات مجلسین بود، در این دوره به صورت کاملا خودجوش و زودهنگام توسط برادران همسو و هم‌قطارتان در حال انجام است. ظاهرا در مورد مدیران کانال‌های غیر قابل خرید و فروش و نفوذ هم اقدامات موثری انجام شده است. فقط امیدوارم مردانگی کنید و با سفارش‌های لازم خانواده‌های آنان را از نگرانی برهانید.»
این ابراز نگرانی ضرغامی از فضای مجازی تلگرام در حالی به نحو هشدارآمیزی مطرح شد که در انتخابات مجلس سال 94 نیز از سوی برخی دیگر از فعالان اصول‌گرا و مراجع دیگر مطرح
شده بود.
غلامرضا مصباحی مقدم، عضو جامعه روحانیت مبارز تهران 3 ماه بعد از انتخابات مجلس، به «خبرآنلاین» گفت: «تلگرام و فضای شبکه‌های اجتماعی تا روز رای‌گیری به کمک اصلاح طلبان آمد و حدود 30درصد به حامیان آنان افزوده شد و افرادی به صحنه آمدند که تاکنون در هیچ انتخاباتی شرکت نکرده بودند و نهایتاً همه چیز به نفع آنان شد.»
رئیس پلیس فتای ناجا دو هفته بعد از انتخابات، ارزیابی دقیق‌تری به دست داد: «79درصد از کل فعالیت‌های انتخاباتی در فضای مجازی در تلگرام انجام شد و مابقی شبکه‌ها همچون فیس‌بوک، توئیتر و غیره نقش جدی نداشتند.»
به هرحال به نظر می‌رسد که با توجه به گسترش تکنولوژی دستیابی به فضای مجازی و استفاده اقشار مختلف جوانان، زنان و گروه‌های مرجع حامی اصلاح‌طلبان و تجربه استفاده موثر از آن در انتخابات‌ پیشین، این موضوع را در صدر نگرانی‌های جناح اصول‌گرا برای انتخابات پیش رو قرار داده است. از همین روست که یکی از فعالان این حوزه در جناح اصول‌گرا – که از قضا یکی از نامزدهای اصول‌گرا برای رقابت با روحانی نیز است- به جای تشویق اصول‌گرایان به استفاده از این فناوری، استفاده رقیب از آن را، تا حد یک «توطئه» بالا می‌برد تا حساسیت نهادهای امنیتی و قضایی کشور را نسبت به این حوزه برانگیزد. به نظر می‌رسد باید به فهرست بلند بالای نگرانی‌هایی اصول‌گرایان – از حرکات فردی سعید جلیلی و مصطفی میرسلیم گرفته تا ناشناخته بودن و نداشتن تجربه اجرایی نامزد اصلی آنان – ترس از تلگرام را نیز اضافه
کرد.