عقب نشيني ترامپ تاجر

آرمان- حمید شجاعی: سخنان حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران برای ترامپ بسیار گران تمام شده و وی را مستاصل از پاسخگویی کرده است. حقیقت این است که وی اکنون در نظام بین‌‌الملل تنها مانده و بجز رژیم صهیونیستی و سعودی‌ها هیچ کشوری در حمایت از وی و عملکردهایش زبان به تایید نمی‌گشاید. ترامپ از برجام خارج شد تا شاید بتواند با استراتژی، مذاکره دو جانبه ایران را پیش بگیرد و تمام مسائل را در چارچوب روابط ایران و آمریکا مورد مذاکره قرار دهد، اما عدم شناخت وی از ایران و فرهنگ ایرانی موجب شد تا درک درستی از شرایط بین‌المللی و رویکرد ایرانی‌ها نسبت به آمریکا نداشته باشد. جدای از این مساله کناره‌گیری یکجانبه از برجام برخلاف قطعنامه 2231 شورای امنیت وجهه این کشور را در میان جهانیان خدشه‌دار کرد. همین مساله نیز موجب شده تا امروز اروپایی‌ها به جای حمایت در انتقاد از ترامپ سخن بگویند. چنگ و دندان نشان دادن ترامپ نیز نشان از دست خالی وی درسیاست عملی است.
سردرگمی در قبال ایران
پس از گذشت بیش از 2 سال از حضور دونالد ترامپ به عنوان چهل و پنجمین مستاجر کاخ سفید و رئیس‌جمهوری آمریکا هنوز کسی نمی‌داند که این بیگانه با عالم سیاست و روابط‌ بین‌الملل چگونه روشی را در مقابل ایران پیش خواهد گرفت. ترامپ که همیشه از موضع بالا و زیاده‌طلبی به مسائل نگاه می‌کند همواره برای صحبت با طرف مقابل خود اهرم فشار و زور را به‌کار برده و می‌برد. حال طرف مقابل ایران باشد، کره شمالی یا اروپایی‌ها تفاوتی نمی‌کند. وی برای قرار گرفتن در مقابل هر کدام از این کشورها یک استراتژی را به انواع مختلف پیش می‌برد. او در مقابل کره شمالی از ناحیه زور، تهدید و تحریم وارد شد و آنها را به میز مذاکره کشاند و در قبال اروپایي‌ها با وضع تعرفه‌های سنگین، آنها را به کرنش وادار کرد؛ اما هنوز مشخص نیست که چه سیاستی در برابر ایران پیش خواهد گرفت، چراکه تا کنون چندین چهره از او را در مقابل ایران شاهد بودیم. روزی از تحریم‌های شدید و تهدید نظامی با لحن خشم‌آلود سخن می‌گوید و روز دیگر از آمادگی برای مذاکره به اصطلاح واقعی، اما خود نیز نمی‌داند که با ایران چه کند. گرچه این تاجر آمریکایی در لفاظی‌های خود مدام بدین مساله اشاره می‌کند که این ایران، ایران 5 ماه پیش نیست و آسیب‌پذیر‌تر است، اما خود او نیز به قدرت ایران در حوزه نظامی و دیپلماسی باور دارد. همین موضوع است که وی را در دوراهی چگونگی رفتار با ایران قرار داده است. با این وجود استراکسین‌های برجسته آمریکایی بارها به ترامپ هشدار داده‌اند که در رفتار با ایران جانب احتیاط را نگاه دارد و هوشمندانه عمل کند، اما ترامپ به دلیل ذات تجارت پیشه بودنش به دنبال معامله است و چون از ساحت سیاست سر رشته‌ای ندارد ترجیح می‌دهد که مسائل سیاسی را نیز به طرق اقتصادی و تجاری ببیند و در آن راستا عمل کند.
توهمات ترامپ


ایسنا نوشت: دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا که چند روز پیش در جمع کهنه‌سربازان کشورش به سخنرانی پرداخت مدعی شد: «من آمریکا را از توافق وحشتناک و یک‌طرفه هسته‌ای ایران خارج کردم و ایران دیگر کشور سابق نیست. این چیزی است که می‌توانم بگویم و خواهیم دید چه اتفاقی می‌افتد. بر اساس گزارش کاخ سفید، ترامپ ادامه داد: ما همچنین بحث خلع سلاح کره‌شمالی را پیگیری می‌کنیم.» این در حالی است که وی از سخنان رئیس‌جمهور ایران بسیار خشمگین است. البته اظهارات ترامپ نه تنها متحدان خارجی بلکه سیاسیون داخلی آمریکا را نیز به مقابله با رئیس‌جمهور مستقر آمریکا کشانده است، تا جایی که جان برنان رئیس سابق سازمان سیا در توئیتر خود به سیاست‌های ترامپ در قبال ایران و چین واکنش نشان داده است. وی نوشت: استفاده از تعرفه‌ها به عنوان ابزاری علیه متحدان و شرکا، نه تنها کوته‌بینانه است بلکه به نفع روسیه و چین است. این مساله درخصوص لفاظی‌های پی در پی علیه ایران نیز صدق می‌کند. ما باید هوشمندانه‌تر، آزموده‌تر و راهبردی‌تر رفتار کنیم. همچنین وندی شرمن، معاون پیشین وزیر امورخارجه آمریکا ترامپ را به یک پسربچه پر سروصدا تشبیه کرد و گفت که ترامپ قصد دارد ایران را وارد یک درگیری کند. وی گفت: اکنون یک پسر بچه را می‌بینیم که پر سر و صدا صحبت می‌کند و تظاهر می‌کند که چقدر قدرتمند است، اما آنچه در واقعیت با آن مواجهیم ضعف و ناامنی است. ایران این مساله را می‌بیند، این یک فرهنگ است مبنی بر اینکه یا مقاومت می‌کنید یا تسلیم خواهید شد و آنها(ایرانی‌ها) تسلیم نمی‌شوند. انتشار یک توئیت به وی برای حصول توافق(هسته‌ای) بهتر با ایران کمک نخواهد کرد.
واکنش به درخواست مذاکره
سخنگوی وزارت امورخارجه کشورمان گفت: دولت آمریکا تصور مذاکره یکسویه و از سر زیاده‌جویی و در سایه تهدید با ایران سرفراز را برای همیشه فراموش کند. بهرام قاسمی در واکنش به تازه‌ترین سخنان مقامات مختلف آمریکا که همزمان با تهدید، درخواست مذاکره با ایران را مطرح می‌کنند، اظهار کرد: ملت شجاع، متمدن و تاریخ‌ساز ایران همواره و در طول تاریخ پر افتخار خود با بهره‌مندی از فرهنگ غنی، هوش و خرد بهنگام و در جای خود، تهدید را با تهدید و تکریم را با تکریم پاسخ داده است و هیچ‌گاه در برابر زیاده‌خواهی، سلطه‌جویی و فشار، لحظه‌ای در دفاع و حفاظت از حقوق مردم ، تمامیت ارضی و استقلال ایران تعلل نکرده و نخواهد کرد. قاسمی به مقامات دولت دونالد ترامپ توصیه کرد: ایالات متحده باید بیش از بیش بداند که جهان کنونی و عصر حاضر، دوران سلطه‌جویی و تحکم و یکسویه نگری نیست. نگاهی به افکار عمومی جهان و تصویر منفی آنان از عملکرد دولت آمریکا، نشانی از تغییر و تحول عمیق و کلان در عرصه بین‌المللی است. آمریکا باید حد و اندازه خود را نگه دارد و جایگاه خود را در این عصر و زمان بازشناسد و جد و جهد بیشتری برای فهم جایگاه، شأن و نقش ایران بزرگ نماید. قاسمی تاکید کرد: امروز هم‌چون دیروز و پیش از آن اعتمادی به گفتار و کردار دولتمردان آمریکا برای گفت‌وگو آنهم از نوع آمریکایی آن وجود ندارد.
دیوان بین‌المللی لاهه
یوسف مولایی، استاد حقوق بین‌الملل ضمن تشکر از مرکز حقوقی و بین‌الملل نهاد ریاست‌جمهوری و وزارت امور خارجه که اقدامات لازم را در خصوص احقاق حق جمهوری اسلامی در مجامع بین‌المللی انجام داده و در همین راستا شکایتی را تقدیم دیوان بین‌المللی دادگستری کرده‌اند، گفت: در صورتی که ایران موفق شود با اقدامات مقتضی ادعای خود را مبنی بر صلاحیت دیوان به اثبات برساند، با توجه به شواهد و مستنداتی که جمهوری اسلامی در رابطه با شکایت خود ارائه کرده، می‌توانیم امیدوار باشیم که پیروزی بزرگی برای کشور رقم بخورد. وی افزود: تا زمان اعلام شده دیوان برای بررسی این موضوع که ۲۷ آگوست اعلام شده، طرفین با تبادل لوایحی سعی در اثبات ادعای خود خواهند داشت و در این پروسه کشوری موفق خواهد بود که با اقدامات مستمر و فعال ادعای خود را به اثبات برساند.
در نهایت
شاید آن روزهایی که برخی می‌گفتند به سبب اتخاذ سیاست‌های درست و معقولانه ایران در نظام بین‌الملل؛ آمریکای ترامپ منزوی خواهد شد بسیاری این گفته را رد می‌کردند، اما گذشت زمان و تحولات رخ داده در عرصه بین‌‌المللی به‌خصوص خروج آمریکا از برجام و معاهده آب و هوایی پاریس و متعاقب آن قرار گرفتن اروپایی‌ها در کنار ایران، ترامپ را به گوشه‌ای از سیاست بین‌الملل کشانده به نحوی که امروز متحدان منطقه‌ای و بین‌المللی آمریکا نیز زبان به انتقاد از عملکرد این تاجر افتاده در گردونه سیاست آمریکایی می‌چرخانند. درست است؛ سیاست ترامپ شکست خورده، او بسیار تلاش کرد تا هم‌پیمانان اروپایی خود و روسیه و چین را به سوی خود بکشاند، اما اتخاذ تصمیمات و سیاست‌های نابخردانه موجب شد تا اروپایی‌ها روی خوشی به ترامپ نشان ندهند. از این جهت بی‌دلیل نیست که رئیس‌جمهور آمریکا از خشم این تنهایی و انزوا گه‌گداری به ایران نهیب بزند و اظهاراتی از سر خشم و ناراحتی ابراز دارد.