روزنامه ابتکار
1397/05/06
«ابتکار» ضرورت اصلاح بودجه 97 در شرایط بحرانی بعد از تحولات اخیر برجام را بررسی کرد
بی اثری تحریم بر بودجه 97معصومه معظمی
نمایندگان مجلس شورای اسلامی پس از بحث و مجادله و برگرداندن دوباره لایحه بودجه 97 برای اصلاح به کمیسیون تلفیق به منظور جلوگیری از حذف بخش قابل توجهی از یارانه بگیران و افزایش قیمت حامل‌های انرژی؛ بالاخره سوم اسفند 96 طی 20 جلسه علنی و 13 روز کاری، جزئیات لایحه بودجه سال 97 کل کشور را به تصویب رساندند. در بودجه 97 مثل بودجه سال‌های گذشته دولت در لایحه خود قیمت نفت و دلار را پیش‌بینی کرده بر اساس این احتمالات، درآمد و هزینه‌های کشور را ترسیم کرده بود و مجلس نیز در کمیسیون تلفیق با نزدیک‌سازی این احتمالات به واقعیت بودجه کل کشور سال جاری را تدوین کرد. بنابراین همه چیز طبق برنامه پیش می‌رفت تا اینکه دونالد ترامپ، رئیس ایالات متحده اعلام کرد که آمریکا از برجام خارج میشود و پس از آن تاکید کرد که تحریم‌های جدید اقتصادی راعلیه جمهوری اسلامی امضا خواهد کرد. اقدامی که ایران را در زمینه اقتصادی با مشکلات عدیده‌ای مواجه کرد و باعث نوسانان قیمت ارز، طلا، مسکن، خودرو و ... شد. مسئله‌ای که رفته رفته اقتصاد ایران را تحت تاثیر قرار داد و کشور را در چنگال جنگ نابرابر اقتصادی فرو برد. از این رو بودجه‌ای که سازمان برنامه و بودجه براساس برآورد قیمت فروش نفت و قیمت دلار تدوین کرده بود و مورد تایید و تصویب مجلس قرار گرفت را تا حدی با چالش مواجه کرد.
حال باید بررسی کرد بودجه مصوب قبل از تحریم و خروج آمریکا از برجام و افزایش قیمت دلار و کاهش احتمالی قیمت نفت تا چه حد قابلیت اجرایی شدن از سوی دولت را دارد. در این راستا عزت الله یوسفیان ملا، عضو کمیسیون برنامه و بودجه و کمیسیون تلفیق بودجه سال 97 کل کشور در این باره به «ابتکار» گفت که بودجه سالانه همه کشورها بر اساس احتمالات تدوین و تصویب می‌شوند.
بودجه یک عدد و رقم احتمالی است
این عضو کمیسیون تلفیق بودجه 97 تصریح کرد: «بودجه هیچ کشوری قطعی و حتمی نیست. بودجه یک عدد و رقم احتمالی است که بر اساس آن دولت اول درآمدها را ارزیابی و بعد هزینه‌ها را مشخص می‌کند و با تغییر و نوسان آن نباید زیاد نگران بود.»
یوسفیان ملا با بیان اینکه «درآمد کشور از محل فروش نفت مشخص میشود و قیمت احتمالی نفت در سال جدید را براورد می‌کنیم و بر اساس آن حدس و احتمال درآمد و بودجه را تدوین می کنیم»، افزود: «شیوه بررسی به این شکل است که می‌گوییم اگر بتوانیم در سال جدید روزی 2 میلیون بشکه نفت صادر کنیم و اگر قیمت نفت حدود 60 دلار باشد و اگر قیمت دلار 3500 تومان باشد، درآمد کشور فلان رقم می شود. پس هیچ عدد و رقمی در بودجه قطعی نیست و بر اساس احتمالات تعیین می شود. این سه احتمال را کنار یکدیگر می گذاریم و در هم ضرب می‌کنیم و این درآمد نفتی ما برای یک سال آینده است.» این عضو کمیسیون تلفیق بودجه 97 ادامه داد: «اگر این اعداد و ارقم برای ما قطعی و مشخص بود دیگر صندوق توسعه ملی یا صندوق ذخیره ارزی وجود نداشت. بنابرین زمانی که درآمد ما از میزان معینی که در بودجه احتمال داده بودیم بیشتر شود، مازاد آن به صندوق ذخیره ارزی یا صندوق توسعه ملی واریز میشود.»
برآورد مالیاتی راه دیگر تعیین درآمد کشور
نماینده مردم آمل در مجلس شورای اسلامی همچنین به یک راه دیگر درآمد کشور اشاره کرد و افزود: «در سطح بعد به تعیین درآمد از مالیات‌ها می‌رسیم و می‌گوییم اگر تا فلان میزان مالیات وصول کنیم؛ درآمد مالیاتی دولت برای سال آینده فلان عدد است. البته ممکن است دولت برای سال جدید مالیاتی بیشتر یا کمتر از رقم احتمالی که حدس زده شده است وصول کند.» او در ادامه گفت: «همچنین درباره درآمدها از گمرک گفته میشود اگر فلان میزان خودرو در سال وارد کشور کنیم و از محل عوارض گمرک فلان میزان درآمد را داشته باشیم. پس همه درآمدها بر اساس اگر و اما و احتمال پیش بینی میشود و چیزی قطعی نیست.» عضو کمیسیون برنامه و بودجه در پاسخ به این سوال که در صورت احتمال تغییر در میزان حدس و گمان و به هم ریخته شدن احتمالات در اعداد و ارقام بودجه 97، چقدر این بودجه برای دولت قابلیت اجرایی شدن خواهد داشت، گفت: «فعلا که قیمت دلار از رقم احتمالی مدنظر ما بیشتر شده است. در بودجه سال 97 قیمت دلار 3500 تومان پیش‌بینی شده بود ولی الان 4200 تومان است و این افزایش در بودجه به نفع دولت و درآمد آن را افزایش داده است. در صورتی که قیمت نفت پایین بیاید یا میزان صادرات ما کاهش یابد و در آن زمان است که باید فکری جدی داشته باشیم.» او در ادامه یادآور شد: «همه این صحبت‌ها بر اساس همان احتمالات است و نمی‌توانیم بر اساس آن بودجه کشو را تغییر دهیم. اگر این کار را انجام دهیم یعنی به دشمنان این پالس را فرستاده‌ایم که ما در این بخش کوتاه می‌آییم. بنابراین باید تا لحظه آخر قیمت نفت را در حد مورد نظرمان نگه داریم و صادر کنیم.»
جای نگرانی وجود ندارد
این عضو کمیسیون تلفیق بودجه 97 با تاکید بر اینکه «قیمت نفت کاهش نخواهد یافت و جای نگرانی ندارد»، به «ابتکار» گفت: «هر چه آمریکایی‌ها در این باره بیشتر شیطنت کنند قیمت نفت بیشتر میشود. مثلا عربستان اعلام کرد که در باب المندب دو نفت‌کش ما را مورد تعرض قرار داده که این به نفع ما شد و قیمت نف بالا رفت. بنابراین چون شرایط احتمالی است تا کنون درباره بودجه با مشکلی مواجه نشده‌ایم و برنامه بودجه 97 همچنان قابل استناد است.»
دولت تا چه زمانی با چالش بودجه‌ای مواجه است؟!
البته جدای از نگاه خوشبینانه به اتفاقات، باید این امر را هم مورد بررسی قرار داد که در صورت کاهش قیمت نفت یا کاهش صادرات نفتی در شرایط تحریم؛ بودجه کشور و اعداد و ارقام تعیین شده تا چه حد دچار نوسان میشود و دولت می‌تواند در این شرایط با بودجه تعیین شده کشور را اداره کند. یا باید بودجه را برای اصلاح به مجلس بفرستد تا اصلاح شود.
خوب حرف می‌زنیم ولی پای عمل‌مان می‌لنگد!
موضوعی که علی کاظمی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه درباره آن به «ابتکار» گفت: «سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده بود که سناریوهای مختلفی برای شرایط متفاوت اقتصادی دارد که اگر قیمت نفت تغییر کند بر اساس آن برنامه‌ها عمل خواهد کرد. ولی آنچه روی کاغذ می‌آید را نمی‌توانیم در عمل اجرایی کنیم. یعنی ما خوب حرف می‌زنیم ولی پای عمل‌مان می‌لنگد.»
کاظمی با انتقاد از عملکرد دولت طی ماه‌هایی که از سال 97 می‌گذرد، تاکید کرد: «اگر شرایط را درست مدیریت می‌کردیم و برنامه‌ها را درست و به موقع اجرا می کردیم و دولتمردان در صحبت و اظهارنظر خود هماهنگ بودند و حرف‌شان یکی بود، تا این حد با مشکل مواجه نمی شدیم.» این عضو کمیسیون برنامه و بودجه با بیان اینکه «مشخص نیست چه سری در عدم اجرای قانون بودجه از سوی دولت وجود دارد»، بیان کرد: «در قانون بودجه سال 97 حدود 22 یا 23 آیین نامه اجرایی در نظر گرفته شده است که باید در هیات دولت این آیین نامه ها تصویب و برای اجرا ابلاغ شود ولی این اتفاق نیفتاده است.»
کاظمی ادامه داد: «در آخرین پیگیری‌های صورت گرفته، دولت بیش از 2 -3 آیین‌نامه را تدوین و تنظیم نکرده است در حالی که این آیین‌نامه‌ها اگر اجرایی شود بخشی از مشکلات اقتصادی مردم بر طرف میشود.»
گفتنی است با توجه به اظهارات یوسفیان ملا، عضو کمیسیون تلفیق 97 و برنامه و بودجه مجلس، قانون بودجه 97 همچنان برای دولت قابلیت اجرایی دارد و در صورتی که به شرایط بحرانی برسیم سازمان بودجه یکی از برنامه‌های احتمالی دیگر خود را به مجلس پیشنهاد دهد. او در این باره تاکید کرد: «زمانی که احتمالات قطعی شود و مثلا قیمت نفت پایین بیاید در آن شرایط دولت پیشنهادش را به مجلس ارائه می دهد و مجلس هم پیشنهاد مطرح شده را بررسی و اصلاح خواهد کرد. یعنی گفته میشود مثلا قرار بوده است درآمد نفتی ما یک میلیارد دلار باشد به 500 میلیارد کاهش یافته و مجلس بودجه نفتی را در این بخش ها تا 500 میلیارد کاهش دهد.»
دولت اختیار تغییر تا 10 درصد بودجه را دارد
این نماینده مستقل مجلس در ادامه تاکید کرد: «البته دولت این اختیار را دارد که در بودجه سالانه تا 10 درصد تغییرات را خودش انجام دهد. یعنی در تغییرات جزئی مثل تغییر قیمت دلار 3500 تومانی به 3200 تومان نیاز به اصلاح بودجه نیست و خودش می تواند این تغییر را اعمال کند. چون بودجه‌ها با هم قاطی نیستند و هر بخشی، بودجه خودش را دارد و بودجه با تغییر یک بخش به هم نمی‌ریزد.» کاظمی هم با بیان اینکه «مجلس همراهی خود را برای هرگونه تغییر یا اصلاح احتمالی بودجه 97 را به دولت اعلام کرده است»، گفت: «مجلس این آمادگی را دارد که در صورت نیاز این کار را انجام دهد ولی اگر دولت در این مدت 5 ماه برنامه بودجه را به درستی اجرا می‌کرد در حال حاضر برای ما مشخص بود که آیا بودجه 97 نیاز به اصلاح دارد یا ندارد. ولی بعید به نظر می‌رسد فعلا نیاز به اصلاح یا تغییر خاصی داشته باشد و قابلیت ادامه همین بودجه را دارد.»
سایر اخبار این روزنامه
در پی واکنش فرماندهان نظامی ایران به اظهارات رئیس دولت ایالات متحده بررسی شد
بازی نظامیان در معرکه دیپلماسی
عربستان سعودی به بهانه حمله حوسی ها به دو کشتی نفت‌کش، عبور نفت از تنگه باب‌المندب را متوقف کرد
«ابتکار» پیروزی عمران خان در انتخابات پارلمانی پاکستان را بررسی می‌کند
پاکستان در مسیر تحول
محمدعلی وکیلی
همچنان صلح طلبیم
چرا بورس محل مناسبی برای عرضه‌های مختلف نشد؟
سینما، ارز و سکه پشت درهای بورس
«ابتکار» از کاهش منابع سازمان‌های مردم نهاد در بحبوحه بحران اقتصادی کشور گزارش می‌دهد
«ابتکار» از دردسرهای فیلتر شدن «گپ» برای حجاج در عربستان گزارش می‌دهد
«پیام نرسانی» برای حاجی‌ها
«ابتکار» ضرورت اصلاح بودجه 97 در شرایط بحرانی بعد از تحولات اخیر برجام را بررسی کرد
مسعود دلخواه در گفت‌وگو با «ابتکار»:
شفاف‌سازی باعث جلب اعتماد بیشتر به خانه تئاتر میشود
محمدرضا تاجیک در گفت‌وگو با «ابتکار»:
امروز با پدیده‌ای به نام اصلاح‌طلبی بدون اصلاح‌طلب مواجه هستیم
هرمیداس باوند:
ترامپ به دنبال مذاکره‌ای با هدف پیروزی برای آمریکا است
«الحیات» گزارش داد
امکان افزایش نمایندگان معارضان در دولت جدید عراق
القدس العربی بررسی کرد
پس از تهدیدات متقابل روحانی و ترامپ، در واشنگتن چه خبر است؟
مرتضی بانک:
رئیس جمهوری دولت دوازدهم همان آقای روحانی دولت یازدهم است
