پرواز ابدی خادم جمهور
گروه سیاسی: پس از قریب به 15 ساعت تلاش بی‌وقفه تیم‌های امدادی، در ساعات اولیه صبحگاه دیروز دوشنبه (31 اردیبهشت) پس از پیدا شدن محل وقوع سانحه هوایی برای بالگرد حامل سید ابراهیم رئیسی و همراهانشان شهادت آنها تایید شد. این خبر تلخ برای ملت ایران در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی نیز واکنش‌های بسیار گسترده‌ای را به همراه داشت. به‌گونه‌ای که شاهد موجی بی‌سابقه از ابراز همدردی با دولت و ملت ایران بودیم.
به گزارش «تجارت»، علاوه بر شهادت رئیس‌جمهوری سیدابراهیم رئیسی، آیت‌الله سیدمحمدعلی آل هاشم امام جمعه تبریز، حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه، مالک رحمتی استاندار تبریز، سردار سیدمهدی موسوی رئیس یگان حفاظت رئیس‌جمهوری، سرهنگ خلبان سید طاهر مصطفوی، سرهنگ خلبان محسن دریانوش و سرگرد فنی بهروز قدیمی از شهدای این حادثه بودند. شایان ذکر است در کشور 5 روز عزای عمویم اعلام شد و برخی از کشورهای دوست ایران در منطقه همانند سوریه، لبنان، عراق، پاکستان و... نیز عزای عمومی اعلام کردند.
رهبر انقلاب: رئیسی عزیز خستگی نمیشناخت
حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در پیامی شهادت رئیس جمهوری اسلامی ایران و همراهان گرامی ایشان را تسلیت گفتند. متن پیام تسلیت رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است:
انا لله و انا الیه راجعون
«با اندوه و تاسف فراوان خبر تلخِ درگذشتِ شهادت گونه‌ی عالم مجاهد، رئیس جمهور مردمی و با کفایت و پرتلاش، خادم‌الرضا علیه السلام جناب حجت الاسلام و المسلمین آقای حاج سید ابراهیم رئیسی و همراهان گرامی ایشان رضوان الله علیهم را دریافت کردم. این حادثه‌ی ناگوار در اثنای یک تلاش خدمت‌رسانی اتفاق افتاد؛ همه‌ی مدت مسئولیت این انسان بزرگوار و فداکار چه در دوران کوتاه ریاست جمهوری و چه پیش از آن، یکسره به تلاش بی‌وقفه در خدمت به مردم و به کشور و به اسلام سپری شد. رئیسی عزیز خستگی نمیشناخت. در این حادثه‌ی تلخ، ملت ایران، خدمتگزار صمیمی و مخلص و با ارزشی را از دست داد. برای او صلاح و رضایت مردم که حاکی از رضایت الهی است بر همه چیز ترجیح داشت، از این رو آزردگی‌هایش از ناسپاسی و طعن برخی بدخواهان، مانع تلاش شبانه روزیش برای پیشرفت و اصلاح امور نمی‌شد.در این حادثه‌ی سنگین شخصیت‌های برجسته‌ای مانند حجةالاسلام آل هاشم امام جمعه‌ی محبوب و معتبر تبریز، جناب آقای امیر عبداللهیان وزیر خارجه‌ی مجاهد و فعال، جناب آقای مالک رحمتی استاندار انقلابی و متدین آذربایجان شرقی و گروه پروازی و دیگر همراهان نیز به رحمت الهی پیوستند. اینجانب پنج روز عزای عمومی اعلام میکنم و به ملت عزیز ایران تسلیت میگویم. جناب آقای مخبر طبق اصل ۱۳۱ قانون اساسی در مقام مدیریت قوه‌ی مجریه قرار میگیرد و موظف است به همراهی رؤسای قوای مقنّنه و قضائیه ترتیبی دهند که ظرف حداکثر پنجاه روز رئیس جمهور جدید انتخاب شود. در پایان تسلیت صمیمی خود را به مادر گرامی جناب آقای رئیسی و همسر فاضل و بزرگوار ایشان و دیگر بازماندگان رئیس جمهور و خانواده‌های محترم همراهان بویژه والد ماجد جناب آقای آل هاشم معروض میدارم و صبر و تسلای آنان و رحمت الهی برای درگذشتگان را مسألت میکنم.»
احتمال برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در تیر ماه
طبق اصل ۱۳۱ قانون اساسی« در صورت فوت، عزل، استعفا، غیبت یا بیماری بیش از دو ماه رئیس جمهور و یا در موردی که مدت ریاست جمهوری پایان یافته و رئیس‌جمهور جدید بر اثر موانعی هنوز انتخاب نشده و یا امور دیگری از این قبیل، معاون اول رئیس‌جمهور با موافقت رهبری، اختیارات و مسئولیت‌های وی را بر عهده میگیرد و شورایی متشکل از رئیس مجلس و رئیس قوه قضائیه و معاون اول رئیس جمهور موظف است ترتیبی دهد که حداکثر ظرف مدت پنجاه روز رئیس جمهور جدید انتخاب شود. در صورت فوت معاون اول و یا امور دیگری که مانع انجام وظایف وی گردد و نیز در صورتی که رئیس جمهور، معاون اول نداشته باشد مقام رهبری فرد دیگری را به جای او منصوب میکند.» با توجه به فرمایش مقام معظم رهبری، معاون اول مسئولیت‌های رئیس‌جمهور را بر عهده میگیرد و باید شورایی متشکل از روسای قوای مقننه و قضاییه و مخبر بترتیب دهند تا حداکثر ۵۰ روز، رئیس‌جمهور جدید انتخاب شود. بر اساس این اصل ۱۳۱ از قانون اساسی و با توجه به شهادت رئیس‌جمهور ، انتخابات ریاست‌جمهوری احتمالا در تیرماه برگزار شود.
تاکید سران سه قوه بر ادامه راه شهدای خدمت
در جلسه فوق‌العاده سران قوا به میزبانی محمد مخبر معاون اول رئیس‌جمهور بر ادامه خدمت‌رسانی دولت مردمی و همراهی سران قوا تاکید شد. این جلسه صبح دیروز (دوشنبه) و درپی اعلام عروج آیت الله رئیسی رئیس جمهور محبوب و مردمی و هیئت همراه، به میزبانی محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور برگزار شد. قالیباف و حجت الاسلام والمسلمین محسنی اژه ای، روسای دو قوه مقننه و قضاییه ضمن تسلیت به رهبری معظم انقلاب، مردم شریف ایران و معاون اول رئیس جمهور و اعضای دولت بر همکاری کامل با محمد مخبر برای انجام وظایف قوه مجریه تاکید کردند . مخبر در این نشست با اعلام تاثر عمیق و حزن غیر قابل وصف خود و اعضای دولت ،تصریح کرد: راه خادم الرضا و دوستدار ملت ایران، آیت الله رئیسی در انجام وظایف محوله را بدون هیچ خللی دنبال خواهیم کرد و امام خامنه ای و ملت شریف ایران مطمن باشند راه ما راه رئیس جمهور مردمی است و خدمت توقف نخواهد داشت.
ابراز همدردی و پیام‌های گسترده چهره‌های داخلی برای شهادت رئیسی و همراهان
شهادت آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی و همراهان با موجی بزرگ از واکنش‌های داخلی همراه شد. احسان صالحی دبیر شورای اطلاع‌رسانی دولت شهید رئیسی را خادم الرضا توصیف کرد که در قامت رئیس‌جمهوری تا لحظه آخر خادم بود و جانش را پای خدمت داد.
احمد وحیدی وزیر کشور نیز سیدالشهدای خدمت و خادم الرضای ملت ایران را مصداق «عاش سعیدا و مات سعیدا» دانست که در یاد و خاطر ایرانیان همیشه ماندگار خواهد بود. سپهر خلجی رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت آیت‌الله رئیسی را سربازی، ولایت‌پذیری، اخلاص، صبوری، اخلاق خواند که مسئولیت‌پذیری ایشان برگ زرین تاریخ پرافتخار ایران است. محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی، شهید رئیسی را رفیق جان خطاب کرد و نوشت: یار باصفا و صادق امام و رهبری سفرت بخیر. ما را فراموش نکن، دست این برادرت را هم بگیر و سلام ما را به حاج قاسم برسان.
احمد جنتی رئیس مجلس خبرگان رهبری، شهید رئیسی را نمونه اتم و اکمل مدیران انقلابی و ولایی دانست که در امور محوله از هیچ کوششی دریغ نورزید.
آملی لاریجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اینکه رئیسی همواره در میانه میدان بود، گفت: تلاش های مستمر وی در راستای وظایفش از ویژگی‌های بارز ایشان بود. امیر محمدرضا آشتیانی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در سوگ خدمتگزار محبوب ملت ایران نوشت: «آهوشدن که قسمت هرکس نمی‌شود ضامن‌ترین امام تو را در برگرفت». محسن رضایی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه آیت الله رئیسی در تمامی مسئولیت‌های خود عاشقانه کوشید و در خدمت به نظام مقدس اسلامی، فداکارانه انجام وظیفه کرد،افزود: بی‌تردید نام او در تاریخ پرافتخار ملت ایران جاودانه خواهد ماند.
سید محمد خاتمی رئیس دولت اصلاحات شهادت رئیس جمهور کشورمان را حادثه‌ای دردناک و خسارت بار خواند. حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران در دوره‌های یازدهم و دوازدهم، شهادت آیت الله رئیسی و همراهانش را صفحه تلخی در کتاب انقلاب اسلامی عنوان کرد. سیدحسن خمینی در پیام تسلیت خود در پی شهادت آیت الله رئیسی، صفای باطن، تواضع و شوق خدمتگزاری به مردم را مهم ترین ویژگی او در تمام این ادوار عنوان کرد. اسحاق جهانگیری معاون اول دولت‌های یازدهم و دوازدهم، شهادت رییس محترم جمهور و همراهان را جان باختن در راه خدمت به میهن دانست.
همچنین، علی لاریجانی در پیام تسلیت خود گفت: ان‌شاءالله خدمات ارزشمند آنان در پیشگاه الهی مرتبتی شایسته برای این سفرکردگان مهیا کرده است. محمد جواد آذری جهرمی وزیر پیشین ارتباطات و فناوری اطلاعات به صفای باطن و اخلاص این شهید عزیز اشاره کرد که چنین مرگ تاجرانه‌ای نصیبش شد. علاوه بر این افراد بسیاری دیگر از چهره‌های سیاسی کشور به شهادت آیت‌الله رئیسی و همراهان واکنش نشان دادند.
واکنش‌های کم سابقه جهانی به جان باختن شهدای خدمت
در پی شهادت رئیس جمهور و همراهان مقامات بسیاری از کشورها و سازمان‌ها همدردی خود را با ملت و دولت ایران اعلام کردند. امروز پرچم جمهوری اسلامی ایران در مقر سازمان ملل متحد در ژنو در سوگ شهادت سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور و حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه و سایر هیئت همراه نیمه افراشته شد. اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای درگذشت ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه و دیگر مقامات ایرانی در سانحه غم انگیز بالگرد روز یکشنبه را تسلیت گفت. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در کنفرانس بین المللی امنیت هسته‌ای نیز رد پیامی نوشت: درگذشت ابراهیم رئیسی رئیس جمهور، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه و سایر اعضای هیئت را تسلیت عرض می کنم. فکر ما در این دوران سخت با خانواده آنها و مردم ایران است. چارلز میشل رئیس شورای اروپا نیز نوشت: اتحادیه اروپا درگذشت ابراهیم رئیسی رئیس جمهور و حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه در سانحه بالگرد را تسلیت می‌گوید.
الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان در پیامی به مقام معظم رهبری، شهادت رئیس جمهور کشورمان را تسلیت گفت. در این پیام آمده است: «حضرت آیت الله خامنه‌ای، از خبر جان باختن دلخراش سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه و سایر همراهان در سانحه بالگرد، تلفات سنگین برای مردم دوست و برادر جمهوری اسلامی ایران بشدت متاثر شدیم. ولادیمیر پوتین نیز در پیامی نوشت: صمیمانه‌ترین تسلیت‌های ما را در رابطه با فاجعه عظیمی که بر مردم ایران وارد و منجر به جان باختن سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور و همچنین تعدادی دیگر از شخصیت‌های برجسته حکومتی شما شد را بپذیرید.
وزارت خارجه چین نیز در پیامی اعلام کرد: رئیس جمهور شی جین پینگ، درگذشت (شهادت) رئیس جمهوری و وزیر خارجه ایران را تسلیت می‌گوید.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در پیامی نوشت: ما در روزهای سخت در کنار همسایمان ایران هستیم. از خداوند متعال برای همکار عزیزم، برادرم و رئیس جمهور محترم جمهوری اسلامی ایران جناب آقای ابراهیم رئیسی که با خبر شدیم متأسفانه در سانحه بالگرد دار فانی را وداع گفت، طلب مغفرت دارم.
نارندرا مودی نخست وزیر هند نیز با تاکید بر اینکه از درگذشت غم انگیز دکتر سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران بسیار اندوهگین و متأثر شدیم، اعلام کرد سهم او در تقویت روابط دوجانبه هند و ایران همیشه در یادها خواهد ماند. از صمیم قلب به خانواده ایشان و مردم ایران تسلیت می گویم.
هند در این دوران غم و اندوه در کنار ایران ایستاده است. همچنین، شهباز شریف نخست وزیر پاکستان در صفحه ایکس خود شهادت رئیس جمهور ایران را تسلیت گفت و اعلام کرد پاکستان به نشانه احترام به رئیس جمهور و همراهانش و در همبستگی با ایران برادر، یک روز عزای عمومی اعلام خواهد کرد پرچم آن (ایران) نیمه برافراشته خواهد بود. فومیو کیشیدا، نخست وزیر ژاپن با تاکید بر روابط دوستانه دو کشور، در بیانیه‌ای درگذشت آیت الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران را تسلیت گفت.
امیرخان متقی وزیر خارجه طالبان در دیدار با حسن کاظمی قمی سفیر و نماینده ویژه جمهوری اسلامی ایران ضمن عرض تسلیت به مناسبت شهادت آیت‌الله شهید رئیسی، نقش و زعامت رئیس‌جمهوری و وزیر امور خارجه ایران را در توسعۀ همکاری‌های منطقه‌ای بخصوص با افغانستان ارزشمند خواند. همچنین، بسیاری از رهبران کشورهای مختلف جهان پیام های تسلیتی را برای شهدای خدمت ارسال کردند.
موج بزرگ پیام‌های تسلیت منطقه‌ای
در سطحی دیگر، در پی شهادت سید ابراهیم رئیسیهیات همراه بسیاری از مقامات و شخصیت‌های کشورهای عربی پیام تسلیت منتشر و با ملت و دولت ایران ابراز همدردی کردند. دفتر آیت الله علی سیستانی مرجع عالی شیعیان عراق، شهادت سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور و هیئت همراه ایشان در سانحه دردناک سقوط بالگرد را تسلیت گفت. همچنین، خبرگزاری رسمی عربستان (واس) اعلام کرد که «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه و «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی شهادت رئیس جمهور و وزیر خارجه ایران را تسلیت گفتند. محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق هم در پیامی نوشت: با نهایت تاسف و تاثر خبر درگذشت جناب آقای ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران و جناب آقای حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه و همراهان ایشان در پی حادثه ناگوار سقوط بالگرد در شمال ایران دریافت کردیم.
دبیرکل سازمان همکاری اسلامی، شهادت رئیس جمهور اسلامی ایران و هیئت همراه ایشان را در سانحه دردناک سقوط بالگرد تسلیت گفت. همچنین، حمد بن عیسی پادشاه بحرین با ارسال نامه ای شهادت ابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان رئیس جمهور و وزیر خارجه کشورمان را به مقام معظم رهبری تسلیت گفت. مسرور بارزانی نخست‌وزیر اقلیم کردستان عراق اعلام کرد: درگذشت ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور ایران، وزیر امور خارجه و همراهنش را به رهبری، دولت و مردم ایران تسلیت می‌گوییم و صمیمانه همدردی می‌کنیم. در این شرایط سخت، ما بر حمایت خود از مردم جمهوری اسلامی ایران تاکید می‌کنیم.
بشار اسد رئیس جمهوری سوریه نیز در پیامی اعلام کرد قلبا به نام خود و مردم کشور عربی سوریه، درگذشت(شهادت) ابراهیم رئیسی رئیس جمهور، حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه و همراهانشان را به آیت الله العظمی امام خامنه ای و دولت و مردم دوست، ایران تسلیت می گوییم. «عبدالملک بدرالدین الحوثی» رهبر انصارالله یمن نیز با ابراز تاسف از حادثه دردناکی که برای رئیس جمهور و وزیر خارجه کشورمان و همراهان آنها در سقوط بالگرد رخ داد، شهادت این بزرگواران را به ملت و دولت و رهبری جمهوری اسلامی ایران تسلیت گفت. جنبش مقاومت اسلامی فلسطین(حماس) در بیانیه ای اعلام کرد که شهادت سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور، حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه، آیت الله سید محمد علی آل هاشم نماینده رهبر معظم، مالک رحمتی استاندار آذربایجان شرقی و دیگر همراهان در حادثه تاسف بار و فاجعه بار و دردناک سقوط بالگرد را به رهبر معظم و دولت و ملت ایران تسلیت می‌گوییم. کمیته‌های مقاومت فلسطین نیز در واکنش به شهادت رئیس جمهور ایران در سانحه سقوط بالگرد تاکید کرد: شهادت سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور، حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه و هیئت همراه وی در حادثه دردناک سقوط بالگرد را تسلیت می گوییم. فلسطین، مردم و مقاومت آن هرگز خدمات این شهیدان مبارز به ملت و مسئله فلسطین را فراموش نخواهند کرد.
شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر با دولت و ملت ایران به سبب شهادت سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه و هیئت همراه در حادثه دردناک سقوط بالگرد تسلیت گفت و رحمت و مغفرت الهی را برای آنها و صبر و شکیبایی را برای خانواده هایشان مسئلت خواست. عبدالله دوم پادشاه اردن با تسلیت به مناسبت شهادت سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران و هیئت همراه ایشان تاکید کرد در این شرایط سخت با برادرانمان در ایران ابراز همبستگی می کنیم.
همچنین، دولت لبنان سه روز عزای عمومی اعلام کرد. در سوریه نیز به مناسبت شهادت رئیس جمهور و وزیر خارجه کشورمان و هیئت همراه آنها در حادثه دردناک سقوط بالگرد، 3 روز عزای عمومی اعلام کرد. وزارت خارجه لبنان با ابراز تاسف عمیق و تسلیت به مناسبت شهادت رئیس جمهور اسلامی ایران و هیئت همراه وی در حادثه دردناک سقوط بالگرد تاکید کرد که لبنان در این مصیبت در کنار دولت و ملت
ایران قرار دارد.
عبدالمجید تبون رئیس جمهور الجزایر با تسلیت شهادت سید ابراهیم رئیسی و هیئت همراه ایشان گفت: ابراهیم رئیسی، برادر و شریکی را از دست دادم که پیوندهای برادری و همکاری و حمایت از مسائل عادلانه امت اسلام، ما را دور هم جمع کرده بود. رئیس‌جمهور تونس ضمن ابراز همدردی با سران و ملت ایران «در این مصیبت بزرگ»، شهادت رئیس‌جمهور و وزیر خارجۀ ایران و همراهانشان را تسلیت گفت. علاوه بر این مقامات بسیاری از دولت‌های منطقه نیز پیام‌های تسلیتی را برای ایران ارسال کردند.
