نمره منفی گواهینامه، جریمه‌ای غیرنقدی است که توسط پلیس راهور برای رانندگان متخلف ثبت می‌شود. این سیستم با هدف کاهش تخلفات حادثه‌ساز و تشویق به رانندگی ایمن طراحی شده است. برخلاف جریمه‌های نقدی که با پرداخت تسویه می‌شوند، نمره منفی تنها تحت شرایط خاصی حذف می‌شود و در صورت انباشت، می‌تواند به توقیف یا ابطال گواهینامه منجر شود. در صورت تکرار تخلفات حادثه‌ساز و افزایش نمرات منفی ابتدا گواهینامه برای مدت 3 ماه تعلیق و در صورت افزایش نمره منفی گواهینامه باطل می‌شود. برای گرفتن گواهینامه جدید نیز نیاز به یک فاصله زمانی یک‌ساله است.

بی‌توجهی به چراغ قرمز؛ نمره منفی سنگین برای موتورسواران

بی‌توجهی به چراغ قرمز یکی از شایع‌ترین تخلفات شهری بین موتورسواران است که پیامدهای بسیار سنگینی دارد. عبور از چراغ قرمز نه‌تنها احتمال برخورد با خودروهای دیگر و عابران پیاده را بالا می‌برد، بلکه طبق قانون راهنمایی و رانندگی جزو تخلفات حادثه‌ساز محسوب می‌شود. به همین دلیل، علاوه بر جریمه نقدی، نمره منفی بالایی هم برای گواهینامه موتور ثبت می‌گردد.

این نمره منفی در صورت تکرار می‌تواند به سرعت راننده را به مرز توقیف یا حتی ابطال گواهینامه برساند. بسیاری از موتورسواران تصور می‌کنند چند ثانیه عبور زودتر از چهارراه باعث صرفه‌جویی در زمان می‌شود، اما در واقع با یک بار تکرار این تخلف، هم جان خود و دیگران را به خطر می‌اندازند و هم به سمت محرومیت از رانندگی پیش می‌روند.

حرکات نمایشی و پرخطر؛ میان‌بری به سمت توقیف گواهینامه

حرکات نمایشی مثل تک‌چرخ، ویراژ مارپیچی، یا ایستادن روی موتور از خطرناک‌ترین رفتارهایی هستند که متاسفانه بین برخی موتورسواران رایج است. این حرکات نه‌تنها جان راننده، بلکه امنیت عابران پیاده و سایر خودروها را نیز تهدید می‌کنند. اگر این تخلفات چند بار تکرار شوند، موتورسوار خیلی سریع به سقف نمرات منفی می‌رسد و در نتیجه با توقیف یا حتی ابطال گواهینامه روبه‌رو خواهد شد. پیامدهای حرکات نمایشی و پرخطر برای موتورسواران شامل موارد زیر است:

·     ثبت نمره منفی سنگین در گواهینامه

·     جریمه نقدی بالا و ضبط موتور در صورت تکرار

·     افزایش احتمال تصادفات منجر به جرح یا فوت

·     رسیدن سریع به مرز توقیف یا ابطال گواهینامه

·     ایجاد سابقه بد در سوابق رانندگی و تاثیر منفی بر بیمه

سبقت غیرمجاز و حرکت در خلاف جهت؛ تخلفاتی که نمره‌ها را جمع می‌کنند

سبقت غیرمجاز و حرکت در خلاف جهت خیابان یا جاده از پرخطرترین تخلفاتی هستند که قانون‌گذار برای آن‌ها نمره منفی قابل‌توجهی در نظر گرفته است. وقتی موتورسوار بدون رعایت خط‌کشی یا مقررات، اقدام به سبقت غیرمجاز می‌کند یا در خیابان یک‌طرفه به سمت مخالف حرکت می‌کند، در واقع جان خود و دیگران را به خطر می‌اندازد. به همین دلیل این تخلفات به‌طور مستقیم باعث افزایش سریع نمره‌های منفی و نزدیک‌شدن به مرز توقیف گواهینامه می‌شوند. پیامدهای سبقت غیرمجاز و حرکت در خلاف جهت شامل موارد زیر می‌شود:

·     ثبت نمره منفی بالا در سوابق گواهینامه

·     جریمه نقدی و احتمال توقیف موتور در صورت تکرار

·     افزایش احتمال بروز تصادفات شدید، به‌ویژه در جاده‌های برون‌شهری

·     تسریع در رسیدن به حد نصاب نمره‌های منفی و تعلیق گواهینامه

·     تاثیر منفی بر سوابق رانندگی و بیمه شخص ثالث

نداشتن کلاه ایمنی؛ اشتباهی ساده با پیامدی جدی

نداشتن کلاه ایمنی شاید در نگاه اول یک تخلف ساده به نظر برسد، اما از دید قانون و ایمنی جاده‌ای، اشتباهی است که می‌تواند پیامدهای بسیار جدی داشته باشد. کلاه ایمنی تنها وسیله محافظتی اصلی برای موتورسواران است و نبود آن در هنگام تصادف، احتمال مرگ یا جراحت شدید را چندین برابر می‌کند. به همین دلیل، پلیس راهور این تخلف را با نمره منفی قابل‌توجه و جریمه نقدی همراه کرده است. اما چرا نداشتن کلاه ایمنی خطرناک است؟

·     در تصادفات شهری و جاده‌ای، بیش از 70% آسیب‌ها به سر وارد می‌شود.

·     نبود کلاه ایمنی حتی در سرعت‌های پایین می‌تواند به جراحات جدی منجر شود.

·     استفاده از کلاه ایمنی استاندارد تا حد زیادی احتمال مرگ را کاهش می‌دهد.

پیامدهای قانونی نداشتن کلاه ایمنی برای موتورسواران به صورت زیر است:

·     ثبت نمره منفی در سوابق گواهینامه

·     جریمه نقدی نقدی به‌صورت سیستمی یا حضوری

·     در صورت تکرار، افزایش نمره‌های منفی و نزدیک شدن به مرز توقیف گواهینامه

·     سخت‌تر شدن شرایط دریافت تخفیف بیمه یا حتی افزایش نرخ حق بیمه

در نتیجه، کلاه ایمنی یک انتخاب شخصی نیست، بلکه الزام قانونی و تضمین‌کننده جان موتورسوار و سرنشین است.

بی‌اعتنایی به سرعت مجاز؛ یکی از عوامل اصلی افزایش نمره منفی

بی‌اعتنایی به سرعت مجاز یکی از شایع‌ترین تخلفاتی است که برای موتورسواران هم جریمه نقدی دارد و هم نمره منفی قابل‌توجه ثبت می‌کند. بسیاری تصور می‌کنند چند کیلومتر بالاتر از حد مجاز مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما واقعیت این است که حتی افزایش جزئی سرعت می‌تواند فاصله ترمزگیری را چند برابر و احتمال تصادف مرگبار را بسیار بالا ببرد. سرعت غیرمجاز خطرناک است، چون باعث موارد زیر می‌شود:

·     کاهش توانایی راننده در کنترل موتور در شرایط اضطراری

·     افزایش شدت تصادفات و احتمال آسیب جدی یا مرگ

·     کاهش زمان واکنش به موانع یا تغییر ناگهانی مسیر سایر وسایل نقلیه

پیامدهای قانونی بی‌اعتنایی به سرعت مجاز شامل موارد زیر است:

·     ثبت نمره منفی بالا در گواهینامه موتورسوار

·     جریمه نقدی سنگین متناسب با میزان سرعت غیرمجاز

·     توقیف وسیله یا حتی ابطال گواهینامه در صورت تکرار تخلف

·     تاثیر منفی بر سوابق رانندگی و نرخ بیمه شخص ثالث

رانندگانی که می‌خواهند بدانند امتیاز منفی‌شان چقدر باقی مانده، بهتر است تنها یک‌بار به صفحه‌ی استعلام نمره منفی گواهینامه موتور مراجعه کنند. با آگاهی از نمرات منفی گواهینامه از وضعیت خود آگاه می‌شوید و با مدیریت صحیح می‌توانید از تعلیق یا ابطال گواهینامه جلوگیری کنید.

تصادف منجر به جرح یا فوت؛ مسیر مستقیم به سمت محرومیت دائم

تصادف‌هایی که نتیجه‌شان جرح یا فوت افراد باشد از جدی‌ترین تخلفات ترافیکی به شمار می‌آیند و در قانون و نظام رسیدگی راهور و قوه قضائیه پیامدهای سخت‌گیرانه‌ای دارند. نکات مهم درباره‌ی این دسته تخلفات شامل موارد زیر است:

·     ماهیت تخلف و درجه سنگینی آن: تصادف منجر به جرح یا فوت، مصداق تخلف حادثه‌ساز است و بسته به شدت نتیجه (جراحات کم‌اهمیت تا فوت) درجه مجازات و نمره منفی متفاوت است، اما در همه موارد نمره منفی بسیار بالا ثبت می‌شود.

·     پیامد اداری، نمره منفی و محرومیت: این نوع تخلف معمولا نمره منفی زیادی به پرونده راننده اضافه می‌کند. اگر مجموع نمرات منفی به حد نصاب برسد یا تخلفات حادثه‌ساز مکرر رخ دهد، راه به محرومیت موقت و نهایتا ابطال دائم گواهینامه باز می‌شود.

·     پیامد کیفری و مدنی: علاوه بر آثار ترافیکی، در صورت وقوع جرح یا فوت، پرونده به مراجع قضایی ارجاع می‌شود و راننده ممکن است تحت تعقیب کیفری و مسئولیت مدنی قرار گیرد. این مسائل مستقل از نمره منفی و محرومیت راهور رسیدگی می‌شود و می‌تواند به تشدید محرومیت منجر شود.

·     تاثیر بیمه: شرکت‌های بیمه در صورت وقوع حادثه منجر به جرح/فوت، بر اساس قرارداد و نوع پوشش، خسارت مالی را پرداخت می‌کنند اما ممکن است حق بیمه شما در آینده بسیار افزایش یابد یا شرکت بیمه از تمدید یا برخی پوشش‌ها امتناع کند، خصوصا اگر راننده مقصر تشخیص داده شود.

·     احتمال بازگشت به رانندگی: محرومیت دائم عموما بازگشت‌پذیر نیست مگر در موارد بسیار استثنایی (بازنگری قضایی، بخشودگی یا تغییر قانون). بنابراین وقوع چنین حادثه‌ای می‌تواند عملا پایان دریافت گواهینامه باشد.

با اجتناب از تکرار این تخلفات جدی و مدیریت نمرات منفی می‌توان از ایجاد مشکل برای گواهینامه موتور جلوگیری کرد.