جرم سرقت مطابق قانون مجازات اسلامی به دو نوع سرقت حدی و تعزیری تقسیم می شود. اینکه چه سرقتی حدی است و کدام تعزیری در قانون به صراحت تفکیک شده است و برای هرکدام مجازات متمایز از دیگری مقرر شده است. به طور کلی اگر سرقتی شرایط سرقت حدی را دارا نباشد، سرقت تعزیری است. اما اگر مال شما به سرقت رفت می‌توانید با مراجعه به یک وکیل پایه یک دادگستری خسارت وارده ناشی از سرقت را پیگیری نمایید. در ادامه این مقاله به معرفی این نوع سرقت و همچنین همیاری به شما در صورت مواجهه با این جرم می پردازیم.

قانون مجازات اسلامی چیست؟

قانون مجازات اسلامی ایران، قانون مادر در امور جزایی و کیفری است. برای همگان واضح است که هر کشوری برای پیشگیری از هرج و مرج، کنترل نظم و مجازات افراد خاطی به قانون نیازمند است. قانون مجازات اسلامی ایران که در سال ۱۳۹۲ برای آخرین بار بازبینی شد، منشا تمامی جرایم و مجازات‌ها است و طبق اصل قانونی بودن جرم و مجازات، هیچ فردی را نمی‌توان برای هیچ جرمی مجازات کرد مگر آن عمل طبق این قانون جرم شناخته شده و مجازات آن تعیین گردیده باشد. تشخیص اینکه چه جرمی چه مجازاتی دارد توسط افراد حقوقدان و وکیل کیفری به راحتی امکان‌پذیر است. این قانون به ۵ کتاب تقسیم شده است. 

کتاب کلیات که مربوط به مسائلی است که بین همه جرایم کیفری مشترک است. کتاب دوم مربوط به حدود است. حدود به طور کلی به جرایمی گفته میشود که مطابق قرآن و دین مجازات آن حد است و قانونگذار در ایجاد آن اراده‌ای نداشته است.کتاب سوم، به قصاص و شرایط آن پرداخته و کتاب چهارم به مجازات دیه و نحوه پرداخت آن اختصاص دارد.

و اما کتاب پنجم. کتاب پنجم به جرایم مشمول مجازات تعزیری پرداخته است. یعنی جرایمی که مشمول مجازات‌های حدود، قصاص و دیه نمی‌باشند و قانونگذار مطابق شرایط جامعه آن‌ها را ایجاد و قانونگذاری کرده است.

تعریف سرقت تعزیری

سرقت به معنای بردن مال غیر بدون اجازه اوست. به طور کلی به دو نوع سرقت حدی و تعزیری تقسیم میشود که این دو نه تنها در مجازات، حتی در مصادیق نیز با یکدیگر متفاوت اند. سرقت‌های حدی از مجازات‌های سنگین‌تری برخوردار‌اند.

 طبق ماده ۶۵۱ قانون تعزیرات مجازات اسلامی هرگاه سرقت محقق شده جامع شرایط سرقت حدی نباشد، سرقت تعزیری خواهد بود.

شرایط سرقت تعزیری

اگر سرقتی شامل شرایط سرقت حدی نباشد و تمام ۵ شرط ذیل را دارا باشد، تعزیری خواهد بود: 

-          اگر سرقت در شب باشد

-          سارقین دو نفر یا بیشتر باشند

-          یک یا چند نفر از آنها حامل سلاح ظاهر یا مخفی بوده باشند

-          سارق از دیوار بالا رفته باشد، یا حرز را شکسته باشد( حرز عادتا به مکانی گفته میشود که عرفا مال برای جلوگیری از سرقت در آنجا نگهداری میشود)

-          سارق یا سارقان در حین سرقت به کسی آزار رسانده باشند یا تهدید کرده باشند.

 مجازات سرقت تعزیری

همانطور که از نام این جرم مشخص است، مجازات این سرقت از میان باب تعزیرات قانون مجازات قابل مشاهده است. برای این نوع سرقت تنها یک مجازات واحد در نظر گرفته نشده است و بنا به اینکه در چه شرایطی محقق شده باشد، مجازات متفاوتی دارد. مثل زمانی که همراه با اسلحه باشد یا نباشد، در خیابان باشد، در هنگام یک حادثه باشد یا کیف قاپی و غیره. طبق ماده ۶۵۱ قانون تعزیرات مجازات اسلامی هریک از موارد سرقت از نوع تعزیری به حبس از ۵ تا ۲۰ سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌شود. یک وکیل حقوقی می‌تواند شما را در تمایز بین نوع جرایم و میزان مجازات‌های آن‌ها کمک دهد.

 مجازات سرقت همراه با اسلحه

منظور از سلاح موارد زیر است

۱- انواع سلاح گرم از قبیل تفنگ و نارنجک

۲- انواع سلاح سرد از قبیل قمه، شمشیر، کارد، چاقو و پنجه بوکس

۳- انواع سلاح سرد جنگی مشتمل بر کارکردهای سنگری متداول در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران یا مشابه آنها و سرنیزه‌های قابل نصب بر روی تفنگ

۴- انواع اسلحه شکاری شامل تفنگ‌های ساچمه‌زنی، تفنگ‌های مخصوص بیهوش کردن جانداران و تفنک‌های ویژه شکار حیوانات آبزی. 

در سرقت مسلحانه، مخفی بودن یا ظاهر بودن سرقت تفاوتی ندارد. به عبارت دیگر حتی اگر سارق از سلاح خود استفاده نکرده باشد، در صورت وجود سایر شرایط سرقت تعزیری به مجازات این جرم محکوم خواهد شد. اگر فرد سارق مسلح یک نفر باشد یا دو نفر یا بیشتر، در میزان مجازات تاثیر دارد. سرقت مسلحانه تعزیری دارای مجازات بین ۵ تا ۲۰ سال حبس و همچنین تا ۷۴ ضربه شلاق است.

مجازات سرقت در راه ها و خیابان‌ها

سرقت‌های خیابانی به دو صورت مخفیانه( جیب‌بری) و علنی( کیف قاپی) انجام میشود و علی رغم آنکه در بین عوام تفاوتی میان این دو وجود ندارد، از نگاه قانون از هم متفاوتند.

اگر سرقت موضوع ماده ۶۵۳ قانون تعزیرات مجازات اسلامی یعنی جرم راهزنی در شوارع و خیابان ها باشد به نحوی که نتوان مرتکب را محارب نامید، جرمی غیر قابل گذشت است. مجازات سرقت خیابانی مطابق ماده ۶۵۳ همان قانون ۳ تا ۱۵ سال حبس و شلاق تا ۷۴ ضربه است.

اگر این جرم موضوع ماده ۶۵۷ همان قانون باشد، مطابق قانون اصلاحی سال ۱۳۹۹ اگر مال مسروقه دارای ارزش کمتر از دویست میلیون تومان باشد و سارق نیز سابقه کیفری نداشته باشد، قابل گذشت خواهد بود. طبق ماده ۶۵۷ این قانون، مجازات جیب‌بری و کیف‌قاپی حبس از یک تا پنج سال و تا ۷۴ ضربه شلاق است. آیا مورد سرقت خیابانی قرار گرفته‌اید و نمیدانید باید چه اقداماتی انجام دهید؟ مشاوره حقوقی با وکیل اولین گام است. با ما تماس بگیرید.

مجازات سرقت دو یا چند نفر در شب همراه با اسلحه

 اگر سرقت در شب محقق گردد و سارقین دو نفر یا بیشتر باشند و لااقل یکی از آنها حامل سلاح ظاهری با مخفی باشد، هر یک از مرتکبین به حبس از ۵ تا ۱۵ سال و شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم خواهد شد.

  مجازات سرقت همراه با آزار دیگری 

سرقت همراه با آزار دیگری یا به اصطلاح حقوقی سرقت مقرون به آزار، یکی از موارد سرقت تعزیری و از انواع سرقت‌های مشدد است. در این سرقت ابزار آزار و یا شدت آن شرط نیست.اما اینکه سرقت صرفا همراه با آزار باشد کفایت نمیکند و باید تمامی شرایط ذکر شده را دارا باشد تا مطابق ماده۶۵۲ قانون تعزیرات مجازات اسلامی«هرگاه سرقت مقرون به آزار باشد یا سارق مسلح باشد، به حبس از سه ماه تا ۱۰ سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم میشود و اگر جرحی نیز واقع شده باشد، علاوه بر مجازات جرح به حداکثر مجازات مذکور در این ماده محکوم می شود» با آن رفتار شود.

 کیف‌قاپی و جیب‌بری

کیف‌قاپ فردی است که به طور واضح و علنی مال شخص دیگری را ار حرز خارج میکند که مطابق قانون مجازات بخش تعزیرات به حبس از یک تا پنج سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم میشود.

 مجازات این جرم در ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه‌ای به شکل حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون ریال تا یکصد میلیون ریال مقرر گشته است. قابل ذکر است که مال ربوده شده باید به صاحب آن رد شود. برای اخذ خسارات خود میتوانید از وکیل مطالبه خسارت مدد جویید.