روزنامه جوان
1397/08/14
امریکا قادر به پاسخ فوری به بستن تنگه هرمز نیست
کاهش قابل توجه حضور نظامی امریکا در خلیج فارس، مقامهای نظامی پنتاگون را درباره توانایی امریکا برای رویارویی با ایران نگران کرده است. منابع نظامی میگویند در سناریوی احتمالی بیثباتی در جریان عبور در تنگه هرمز، چندین ماه طول خواهد کشید واشنگتن به تجمیع نیروی لازم برای اقدام نظامی احتمالی علیه ایران دست بزند، به همین دلیل، فرماندهی مرکزی امریکا در خاورمیانه، خواستار تقویت منابع نظامی در منطقه شده است.به گزارش «جوان»، در حالی که دولت ترامپ از روز ۱۳ آبان ماه اعمال دور دوم تحریمها علیه ایران را بعد از خروج از توافق هستهای شروع کرده، مقامهای نظامی امریکا به واشنگتنپست گفتهاند که احتمال رویارویی نظامی با ایران به دلیل افزایش تنشها در حال افزایش است. همین مقامها در عین حال تأکید میکنند که کاهش قابل توجه ادوات نظامی امریکا در خاورمیانه و به خصوص خلیج فارس، توانایی امریکا را برای رویارویی نظامی با ایران کاهش داده است. پنتاگون در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ، به عنوان بخشی از استراتژی بازترسیم اولویتهای امنیت ملی، دست به کاهش نیروهای نظامی در منطقه زده است؛ استراتژی که هدف آن حرکت به سمت رقابت نظامی با چین و روسیه یا آن چیزی است که جیمز ماتیس، وزیر دفاع آن را «رقابت قدرتهای بزرگ» میخواند. جیمز ماتیس در سند «استراتژی دفاعی ملی» امریکا که آن را در ژانویه ۲۰۱۸ رونمایی کرد، چین و روسیه را دو قدرت «تجدیدنظرطلب» خواند و هرچند تأکید کرد که در استراتژی جدید به «کمپین برای تعقیب تروریست ها» ادامه خواهد داد، ولی تصریح کرد: «اکنون این رقابت قدرتهای بزرگ است که در نقطه تمرکز امنیت ملی ایالات متحده قرار گرفته است نه تروریسم.» حالا به فاصله ۱۰ ماه از اعلام این استراتژی، مقامهای نظامی امریکا درباره تبعات این تمرکز بر تضعیت موقعیت نظامی امریکا در خلیح فارس و خاورمیانه هشدار میدهند. مقامهای نظامی پنتاگون روزنامه واشنگتنپست گفتهاند که از ماه مارس ۲۰۱۸ (اسفند ۱۳۹۶) تا کنون، امریکا نهتنها هیچ ناو هواپیمابری در منطقه نداشته، بلکه شمار زیادی از آتشبارهای موشک پاتریوت و همچنین تعداد زیادی از جنگندههای تهاجمی پیشرفته از جمله جنگندههای پیشرفته اف ۲۲ خود را از منطقه خارج کرده است. به گفته آنان، از زمان خروج ناو هواپیمابر تئودور روزولت از خلیج فارس و انتقال آن به شرق آسیا، امریکا هیچ ناو هواپیمابری در خاورمیانه ندارد که این طولانیترین زمانی است که طی سالهای اخیر، خاورمیانه از ناوهای امریکا خالی بوده است. هرچند ژنرال ایرل براون، سخنگوی فرماندهی مرکزی امریکا گفته که امریکا قادر است «هر موقع و هرجایی بخواهد به سرعت شمار زیادی از نیروهای خود را تجمیع کند»، ولی مقامهای نظامی که نام آنها فاش نشده معتقدند که در هر سناریوی احتمالی رویارویی با ایران در صورت اخلال در جریان تجاری جهانی (از تنگههرمز)، امریکا برای تجمیع نیروهای خود برای رویارویی، به ماهها وقت نیاز دارد. در حالی که از روز ۱۳ آبانماه دولت ترامپ رسماً همه تحریمهایی برداشته شده بر اساس توافق هستهای را بازگرداند، مقامهای نظامی امریکا هشدار دادهاند که در چنین فضایی احتمال رویارویی با ایران تشدید شده است. یک مقام امریکایی میگوید: «حالا که ما به لحاظ اقتصادی و دیپلماتیک در حال فشار آوردن به آنها هستیم، درمورد اینکه واکنش احتمالی ایران چه خواهد بود، اطمینانی وجود ندارد.»
۱۰۰۰ قایق و ۱۰۰۰ مین
کاهش حضور نظامی امریکا در خلیج فارس در شرایطی است که توانایی نظامی دریایی ایران در منطقه طی سالهای اخیر افزایش چشمگیری داشته است. برآورد مقامهای امریکایی این است که ایران طی کمتر از یک هفته قادر است هزار مین در دریا مستقر کند، در حالی که بسته شدن تنگه هرمز، به تعداد بسیار کمتری از این تعداد مین نیاز دارد. این تنها بخشی از توانایی دریایی ایران است. به گفته منابع نظامی امریکا، ایران حداقل هزار قایق تندرو مسلح کوچک دارد که از آنها برای ایجاد هراس میان کشتیهای جنگی امریکا استفاده میکند. همین هفته قبل بود که اندکی بعد از حضور ژنرال جوزف ووتل، رئیس ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده، روی ناو یواساساسکس در خلیج فارس، قایقهای تندرو سپاه پاسداران رژیم ایران در مقابل این ناو جنگی و نیز ناو جنگی دیگری به نام یواساس راشمور حرکت کردند. هرچند کاپیتان «جری او-لین» گفته که عملیات قایقهای ایرانی ایمن و حرفهای بوده، ولی اگر به طرف ناو اسکس حرکت میکردند، خطرآفرین میشدند. او گفته است که این قایقها معمولاً به ناوها نزدیک میشوند و عکسبرداری میکنند و ما با بلندگو، آنها را از ایجاد خطر برحذر میداریم. بهرغم روایت مثبت فرمانده امریکا از رویداد هفته قبل، شبکه خبری انبیسی گزارش کرده که قایقهای ایرانی به مانور خود اطراف کشتیهای امریکایی ادامه دادند حتی زمانی که اسکس اعلام خطر کرد. کاپیتان برایان ماتی افزود که یکی از ملوانان نیروی دریایی سپاه پاسداران ساعاتی قبل پیامی تهدیدآمیز مخابره کرده و هشدار داده بود که اگر اسکس همچنان به پرواز هلیکوپترهای خود بر فراز قایقهای ایرانی ادامه دهد، آنها به آن شلیک خواهند کرد.
تردید درباره توان پاسخ
مقامهای نظامی امریکا از جمله پاتریک ریدر، سخنگوی ستاد ارتش امریکا میگویند که یکپارچگی و توانایی افزایش نیروهای امریکا برای آمدن به منطقه، امکان بازدارندگی در برابر ایران ایجاد کرده است، ولی مقامهای امریکایی هشدار میدهند که توانایی و دقت موشکهای شلیک شده در البوکمال، توانایی امریکا را با پرسش روبهرو کرده است. به نوشته واشنگتنپست هیچ کدام از مقامهای امریکا درباره توانایی برای پاسخ به موشکهای بالستیک ایران که تعداد آنها ۲ هزار ارزیابی شده، ابراز اطمینان نمیکنند. مار ا. کارلین، مقام سابق پنتاگون که حالا در جان هاپکینز تدریس میکند، گفته است: «تصمیم ترامپ برای خروج از برجام، ریسک رویارویی نظامی را تشدید کرده است.»