« ابتکار» آخرین تحولات میدانی بحران در سوریه را بررسی می‌کند دورنمای خاکستری صلح

محمدرضا ستاری
عملیات نظامی ترکیه در دو منطقه الباب و عفرین و بیرون راندن یگان‌های مدافع خلق از این دومنطقه در حالی صورت گرفت که نیروهای آمریکایی در این مناطق حضور نداشتند، اما در مورد شرق فرات عملا ترک‌ها با نیروهای آمریکایی مواجه خواهند شد، جایی که گفته می‌شود بیش از دو هزار سرباز آمریکایی و هزاران شبه نظامی کرد در آنجا مستقر هستند.
تحولات سوریه پس از پیشروی‌های چشمگیر ارتش این کشور در مناطق تحت تصرف مخالفان و نیز گره‌خوردن معادلات در ادلب، با دو رویداد مهم دیگر در طول روزهای گذشته همراه بوده است. نخستین مسئله موضوع سخنرانی هفته گذشته رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه است که اعلام کرد کشورش قصد دارد به زودی یک عملیات نظامی جدید را در شمال سوریه علیه یگان‌های مدافع خلق آغاز کند. هدف اعلامی ترک‌ها از این حمله آزادسازی شرق فرات از گروه‌های جدایی طلب است و آنکارا مدعی شده که گروه‌های کرد مدافع خلق (ی پ گ) شاخه‌ای از حزب کارگران کردستان (پ ک ک) است.
این گفته‌ها در حالی مطرح می‌شود که یگان‌های مدافع خلق در شمال و شرق سوریه تحت حمایت مستقیم آمریکا قرار دارند و ناظران معتقدند عملیات جدید ترکیه در شمال و شرق سوریه احتمال رویارویی میان نظامیان آمریکا و ترکیه را افزایش می‌دهد. در همین رابطه اردوغان تصریح کرده که هیچ اختلاف و دشمنی با دولت آمریکا نداشته و در این عملیات قصد درگیری با نیروهای این کشور را نیز ندارد. با این حال ترک‌ها با انتقاد از آمریکا در خصوص احداث برخی از پست‌های ایست بازرسی در مرز سوریه با این کشور، معتقدند که هدف آمریکا از ایجاد چنین پست‌هایی حفاظت از تروریست‌ها در مقابل ترکیه است.


تلاش ترکیه برای حفظ ژئوپلتیک مرزهای جنوبی
ترکیه سال گذشته با اشغال مناطق شمالی سوریه و شهر عفرین با هدف محافظت از حملات احتمالی تروریستی در خاک این کشور، معادلات جاری در بحران سوریه را به میزان زیادی دستخوش تغییر کرد. این مسئله که از سوی آنکارا با بهانه دفاع مشروع توجیه شده است در صورتی عملیاتی شد که طبق ماده 52 منشور ملل متحد، دفاع مشروع باید از یک شدت حمله برخوردار باشد تا توجیه مقابله به مثل مورد قبول واقع شود. این در حالی است که عملیات عفرین در سال گذشته و در زمانی کلید خورد که اصولا تهدیدی از سوی شمال سوریه و یگان‌های مدافع خلق که کنترل این مناطق را بر عهده داشتند متوجه ترک‌ها نبود. از سوی دیگر عملیات نظامی ترکیه در دو منطقه الباب و عفرین و بیرون راندن یگان‌های مدافع خلق از این دومنطقه در حالی صورت گرفت که نیروهای آمریکایی در این مناطق حضور نداشتند، اما در مورد شرق فرات عملا ترک‌ها با نیروهای آمریکایی مواجه خواهند شد، جایی که به گفته خبرگزاری دویچه وله آلمان بیش از دو هزار سرباز آمریکایی و هزاران شبه نظامی کرد در آنجا مستقر هستند. از سوی دیگر همچنان میان آنکارا و واشنگتن در خصوص منبج توافقی صورت نگرفته و آمریکایی‌ها در واکنش به سخنان اردوغان، حمله قریب‌الوقوع به یگان‌های مدافع خلق در شرق فرات را غیر قابل قبول عنوان کرده‏اند. همچنین اتحادیه اروپا نیز اعلام کرده ترکیه باید از هرگونه اقدام یکجانبه در سوریه که به مبارزه با داعش آسیب بزند خودداری کند. به عقیده برخی تحلیل‌گران آنکارا ژئوپلتیک خود را در مرزهای جنوبی همزمان با پیشروی‌های ارتش سوریه در خطر دیده و سعی دارد برای آینده مذاکرات صلح در سوریه با در دست داشتن کارت مهمی مانند اشغال برخی از مناطق شمالی این کشور، وزن خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. این امر در سیاست پر نوسان و پاندولی آنکارا از آغاز بحران سوریه قابل مشاهده است؛ جایی که آنها از متحد بشار اسد به مخالف سرسخت او تبدیل شده و همزمان با قرار گرفتن در محور کشورهای عربی، در روند گفت و‏گوهای آستانه با ایران و روسیه و همچنین همکاری با آمریکا در زمین بازی سوریه در حال رفت و آمد بودند. به همین دلیل و در بحبوحه مذاکرات در خصوص کمیته قانون اساسی سوریه، وزیر خارجه این کشور در دوحه قطر با اشاره به سیاست آمریکا برای خروج از سوریه تصریح می‌کند: اگر بشار اسد از طریق یک روند دموکراتیک انتخاب شود، آنکارا همکاری با او را مورد بررسی قرار خواهد داد.
هشدار سازمان ملل برای تدوین قانون اساسی
در همین راستا و بحث تدوین قانون اساسی سوریه در حالی مطرح می‌شود که از یک سو کشورهای غربی بر سر این موضوع در حال اقدام هستند و از سوی دیگر روسیه داعیه دار تدوین و اجرایی کردن سازوکار کمیته تدوین قانون اساسی سوریه است. در این میان نیز استفان دی‌میستورا نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه در تازه‌ترین اظهارنظر خود گفته که این کمیته نشات گرفته از یک تصمیم بین‌المللی نیست اما می‌تواند به عنوان یک نقطه شروع تلقی شود. در این مورد تصمیم اصلی با سازمان ملل خواهد بود و اگر این سازمان با کمیته مذکور موافق نباشد، این کمیته غیرقانونی تلقی خواهد شد. این سخنان در حالی مطرح می‌شود که سازمان ملل تلاش دارد تا دو هفته آینده یک مسیر مذاکره برای دست‌یابی به یک راه حل نهایی برای مدیریت بحران طراحی کند و به گفته ناظران در صورت پیچیده‌تر شدن تحولات سوریه و واگرایی در مسیر تدوین قانون اساسی جدید، ممکن است درگیری‌های تازه‌تری در زمین سوریه رقم بخورد.
سایر اخبار این روزنامه
معاون اول رئیس‌جمهوری: هیچ وقت آرامشی به خوبی وضع فعلی در دانشگاه‌ها نداشتیم محمدصادق‌جنا ‌نصفت حرف حساب بخش خصوصی جواب ندارد رفتارهای جدید و عجیب در بعضی مراسم زنانه بررسی شد گلریزون ریا و رودربایستی قاچاق کتاب همچنان ادامه دارد قارچ‌های سمی حوزه فرهنگ « ابتکار» آخرین تحولات میدانی بحران در سوریه را بررسی می‌کند دورنمای خاکستری صلح خطر در کمین اقتصاد است؟ ابرتورم در راه اقتصاد ایران «ابتکار» از واکنش‏های متفاوت موافقان و مخالفان استعفای مجمع نمایندگان استان اصفهان گزارش می‏دهد «ابتکار» در پی تغییر نام جامعه روحانیت مبارز، سوابق تشکیلات این نهاد مذهبی ـ سیاسی را بررسی کرد ماجرای مهناز افشار چیست؟ تعهد یا عدم تعهد، مسئله این است سخنگوی کمیسیون اصل 90 مجلس دو خودروساز عمده کشور حدود 300 هزار تعهد معوق دارند وزیر امور اقتصاد و دارایی خبر داد: طراحی سازوکار ممانعت از جهش ناهمگون قیمت کالاهای اساسی عروج شهادت‌گونه فرمانده قرارگاه ثامن‌الائمه(ع) نیروی زمینی سپاه