روزنامه جمهوری اسلامی
1397/10/04
خروج آمریکا از منطقه؛ از فرصتهای کوتاه تا امتیازات استراتژیک
دکتر محمدمهدی مظاهریاستاد دانشگاه
رئیس جمهور آمریکا که این روزها به عنصر غیر قابل پیشبینی نظام بینالملل تبدیل شده و با اقدامات، تصمیمات و توئیتهای خود جنجالی در عرصه بینالمللی ایجاد میکند، در روزهای گذشته بار دیگر به سوژه اصلی خبر و تحلیل رسانهها تبدیل شده است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا اخیرا در توییتی اعلام کرد که «داعش دشمن محلی سوریه، ایران و روسیه است و آنها باید با این گروه مقابله کنند، آمریکا نمیخواهد پلیس خاورمیانه باشد.» پس ازاین توییت ترامپ، کاخ سفید با صدور بیانیهای اعلام کرد روند بازگرداندن سربازان آمریکایی از سوریه آغاز شده است. بنا بر این بیانیه، خروج نظامیان آمریکایی از این کشور، برای گذار به یک مرحله جدید از «جنگ علیه داعش» است.
با توجه به رویکرد منفعت طلبانه دونالد ترامپ به نظر میرسد چنین تصمیمی ازسوی وی از ابعاد مختلفی قابل تحلیل است؛ در درجه نخست به نظر میرسد نگاه بلند مدت ترامپ به انتخابات ریاست جمهوری آینده آمریکا و او قطعا نمیخواهد تنها رئیس جمهوری یک دورهای در آمریکای سالهای اخیر باشد. ترامپ در مبارزات انتخاباتی خود بارها تاکید کرده بود که در صورت پیروزی، دیگر به کشورهای هم پیمان آمریکا باج نمیدهد و به صورت مجانی هزینه تامین امنیت آنها را نمیپردازد. حال شاید خارج کردن سربازان آمریکایی از سوریه و افغانستان تلاش وی برای عمل به این وعده انتخاباتی و البته فراهم کردن دستاوردهایی برای توجیه عملکردش در عرصه سیاست خارجی باشد. به ویژه که رئیس جمهور آمریکا این روزها به دلیل ادامه حمایتش از دولت عربستان بعد از فاجعه قتل قاشقچی تحت فشار بسیاری قرار دارد و نیازمند آن بود که با یک اقدام پرسرو صدا توجهات را از روی روابطش با عربستان بردارد.
نکته قابل توجه دیگر در رابطه با خروج نیروهای آمریکا از سوریه این است که عمده نظامیان آمریکایی مستقر در سوریه در شمال این کشور و در مرزهای با ترکیه فعال هستند، ترکیه از مدتها پیش برای هموار کردن مسیر حمله به نیروهای کرد در شمال سوریه در تلاش بوده آمریکا را متقاعد به خارج کردن نظامیانش از این منطقه کند؛ چرا که آنکارا نیروهای کرد را تروریستهایی میداند که ثبات این کشور را تهدید میکنند. حال به نظر میرسد با خروج نیروهای آمریکایی از سوریه، کردهای این کشور حامی خود را از دست دادهاند و سرنوشت آنها به تصمیمات دولت اردوغان گره خورده است.
بر خلاف ترکیه که تصمیم دونالد ترامپ را به نوعی تعبیر رویاهای خود در سوریه میبیند، رژیم صهیونیستی این روزها چندان راضی و خشنود نیست، خروج آمریکا از سوریه برای این رژیم به معنای تقویت جایگاه ایران، روسیه و ترکیه در کشور هم مرز و همسایه است و میتواند نگرانیهای امنیتی آن را تقویت کند. به همین دلیل بود که بلافاصله بعد از اعلام تصمیم جدید دولت ترامپ، نماینده رژیم صهیونیستی در سازمان ملل اعلام کرد؛ «اسرائیل به تصمیم ایالات متحده برای خروج از سوریه احترام میگذارد، اما نگرانیهای خود را دارد و به مبارزه با نیروهای ایرانی در سوریه حتی اگر آمریکا نیروهایش را از این کشور خارج کند ادامه میدهد.»
اما سوی دیگر این ماجرا کشورهایی هستند که دونالد ترامپ داعش را مشکل آنها دانسته و ظاهرا به خود آنها واگذار کرده است؛ ایران، روسیه و سوریه؛ به نظر میرسد تصمیم رئیسجمهور آمریکا در خروج از سوریه تا حد زیادی فضا را برای این سه کشور باز کرده و قدرت مانور آنها را در ایجاد صلح در سوریه و تدوین قانون اساسی جدید برای آن افزایش میدهد. این دقیقا همان چیزی است که ایران و روسیه به طور خاص و به صورت مشترک دنبال میکنند و در شرایطی که مداخلات و سنگ اندازیهای نیروهای آمریکا نباشد، بسیار راحتتر میتوانند برای انجام آن تلاش کنند.
با خروج آمریکا از صحنه بازی سوریه همچنین موضع طرفداران انتقال قدرت در سوریه نیز تضعیف میشود و مردم این کشور این فرصت را پیدا میکنند که بعد از آغاز فرایند صلح و تدوین قانون اساسی جدید، خود رئیسجمهور کشورشان را انتخاب کنند.
مساله قابل توجه، وضعیت ایران پس از خروج نیروهای آمریکا از سوریه است؛ هر چند این اتفاق به خودی خود قدرت و موقعیت استراتژیک ایران در منطقه را تقویت میکند و همین مساله باعث ناراحتی مقامات رژیم صهیونیستی و برخی جمهوریخواهان کنگره از تصمیم ترامپ شده است؛ اما تبدیل این «فرصت مقطعی» به «فرصتها و مزایای بلند مدت» مستلزم سیاستگذاری و تقویت دیپلماسی منطقهای است.
در شرایطی که ترکیه با پیدا کردن آزادی عمل در قبال کردهای سوریه و روسیه با دست یافتن به موقعیت قدرت برتر و بلامنازع در بحران سوریه مجدانه به دنبال تامین منافع خود هستند، جمهوری اسلامی ایران نیز باید تلاش کند سهمش از این بحران تنها کمکهای سیاسی، مستشاری و تقدیم شهدای مدافع حرم نباشد.
جمهوری اسلامی ایران باید همانگونه که یار و همکار دوران جنگ و مبارزه با تروریسم کشورهای همسایه است، شریک منافع صلح، مزایای اقتصادی و بازسازی این کشورها نیز باشد. حال که یکی از رقبا بنا به منافع خود از دور مسابقه خارج شده است، لازم است تدابیر لازم برای ادامه هوشمندانه این بازی استراتژیک تا دستیابی به منافع و امنیت بیشتر را بیندیشیم.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
تجارت ترجیحی ایران و هند نهایی شد
هشدار بانک مرکزی نسبت به اجاره حساب یا کارت بانکی
رئیسجمهور امروز لایحه بودجه 98 را به مجلس ارائه میکند
روزنامه صهیونیستی گزارش کرد؛
بزک چهره «اسرائیل» در مطبوعات سعودی به دستور بن سلمان
قربانیان سونامی اندونزی به بیش از 370 نفر رسید
یمن: مزدوران سعودی دهها بار آتش بس در الحدیده را نقض کردند
بن بست آل سعود در جنگ یمن
نوبخت خبر داد:
اختصاص 75 هزار میلیارد تومان بودجه به آموزش و پژوهش کشور
76 طرح فناورانه در نمایشگاه تستا رونمایی شد
جهانگیری:
اولویت دولت برنامه ریزی برای بازگشت ثبات اقتصادی کشور است
سخنگوی وزارت بهداشت خبر داد
بهرهمندی 35میلیون و 500هزار بیمار از یارانه طرح تحول سلامت
رئیس سازمان غذا و دارو خبر داد
تولید چند قلم داروی جدید در آینده نزدیک؛ خودکفایی در تولید رادیو داروها
خروج آمریکا از منطقه؛ از فرصتهای کوتاه تا امتیازات استراتژیک
در جلسه هیات دولت و پس از ارائه گزارشی از توافقات ایران و ترکیه ؛
دکتر روحانی اعضای دولت را به پیگیری کامل توافقات سفر ترکیه و انجام تعهدات مامور کرد
اعتبار کارتهای نمونه قدیم تمدید نمیشود
صدور کارت هوشمند ملی فقط تا پایان سال
رئیس جمهور کشته شدن صدها تن از شهروندان اندونزی را تسلیت گفت
با حکم وزیر رفاه
محمد حسن زدا سرپرست سازمان تامین اجتماعی شد