قطارهای پرسرعت در دست انداز نقدینگی


مديرعامل شرکت حمل و نقل ريلي رجا ضمن اعلام نياز ۳۰ ميليون يورويي جهت آغاز به کار مجدد فعاليت قطارهاي پرسرعت (ترن‌ست‌ها)، نسبت به وضعيت اورژانسي و نامناسب قطارهاي حومه‌اي هشدار داد.

محمد رجبي در گفت‌وگو با ايسنا، با اشاره به آخرين وضعيت فعاليت قطارهاي پرسرعت (ترن‌ست‌ها و قطارهاي حومه‌اي)، اظهار کرد: از دو ماه قبل نسبت به توقف فروش بليت قطارهاي پرسرعت از ۱۵ دي‌ماه سال جاري هشدار داده بوديم و اين موضوع به راه آهن اعلام و به صورت بخشنامه ارائه شد، چرا که امکان فعاليت اين قطارها با توجه به هزينه‌هاي بسيار بالاي تعمير و نگهداري و نبود بودجه کافي و لازم امکان‌پذير نبود.

وي ادامه داد: دهه ۸۰ بود که مسئولان وقت تصميم گرفتند در جهت توسعه خدمات ريلي از قطارهاي پرسرعت استفاده کنند و حضور واگن‌هايي را با سرعت ۱۶۰ کيلومتر بر ساعت در دستور کار قرار دهند. اين قطارها نياز به لوکوموتيو ندارند و بهترين سازنده‌هاي دنيا موتور و گيربکس‌هاي آن را طراحي و توليد و به صورت خودکشش مي‌کنند.

مديرعامل شرکت حمل و نقل ريلي رجا با اشاره به اين‌که در حال حاضر ۱۰۰ مورد قطار پرسرعت در کشور فعاليت مي‌کنند و طبق قراردادهاي مدنظر بايد تعداد آنها به ۱۲۰ مورد افزايش يابد، ادامه داد: تعدادي از واگن‌ها در حال حاضر در واگن پارس مونتاژ مي‌شود و حدود ۱۰ مورد ديگر نيز به دليل تحريم‌ها و نبود قطعات لازم قابل استفاده نيست و اميدوار هستيم مشکل مربوط در اين رابطه حل شود.

رجبي ادامه داد: اين ۱۰۰ دستگاه قطار پرسرعت براساس استانداردهاي بين‌المللي فعاليت مي‌کنند و سوخت آنها با گوگرد پايين و موتور آنها يورو ۴ است. رجا از سه سال قبل نسبت به هزينه‌هاي تعمير و نگهداري آنها هشدار داده بود، اما متاسفانه اقدامي‌در اين راستا انجام نشد. بايد بدانيد که طي مسافت يک ميليون و ۲۰۰ هزار کيلومتري گيربکس اين قطارها بايد اورهال شود که هزينه‌اي ۱۰۰ هزار يورويي در بر خواهد داشت و با توجه به اين‌که کيفيت برخي تست‌ها در داخل کشور پايين است، بهترين حالت اين بود که اورهال توسط کشور سازنده انجام شود، چرا که پس از تعمير يک ميليون کيلومتر گارانتي در پي خواهد داشت و به عنوان يک فرصت تلقي مي‌شود.

وي در ادامه با اشاره به اين‌که طي مدت اخير فرصت لازم در اختيار شرکت‌هاي تعميرکار و مدعي داخلي قرار گرفت تا قطعات مورد نياز را توليد کنند، خاطر نشان کرد: متاسفانه شرکت‌هاي داخلي موفق نشدند تا ساخت قطعات را انجام دهند و تنها اين اقدام توسط شرکت آلماني قابل انجام است.

مديرعامل شرکت حمل و نقل ريلي رجا با تاکيد بر اين‌که ميانگين هزينه تعمير و نگهداري اين قطارها به ازاي هر ۱۰۰ کيلومتر معادل هشت يورو است، اظهار کرد: به طور مثال در مورد سفر تهران – مشهد هزينه ۷۰ يورويي را خواهيم داشت و اگر براساس ارز دولتي محاسبه کنيم هزينه بليت رقمي‌معادل ۳۸۰ هزار تومان خواهد شد و اگر با ارز نيمايي رقم بليت را مدنظر قرار دهيم، مبلغي ۸۰۰ هزار توماني را بايد محاسبه کنيم. بايد بدانيم که در حال حاضر قيمت بليت حدود ۸۰ تا ۹۰ هزار تومان است و سوالي که در اين رابطه مطرح مي‌شود اين است که مابه‌التفاوت اين قيمت را چه کسي بايد پرداخت کند.

رجبي ادامه داد: امکان طي مسافت تهران – يزد در ۵.۵ ساعت وجود دارد و مي‌توانيم مسافت تهران – مشهد را نيز هفت ساعته را طي کنيم. در مورد تهران – رشت برنامه‌ريزي‌هاي لازم صورت گرفته است و منتظر ترن‌ست است و قرار بود مسير تهران – همدان نيز تا نوروز مدنظر قرار گيرد که با توجه به کمبود بودجه و اعتبار لازم اين امکان در حال حاضر وجود ندارد.

وي با اشاره به اين‌که قطارهاي پرسرعت براي طي مسافت‌هاي زير ۶۰۰ کيلومتر طراحي شده‌اند، گفت: اگر اين مسافت حدود ۳۰۰ کيلومتر باشد بسيار عالي است و به طور مثال در مورد مسافت تهران – همدان روزي سه‌بار مي‌توانيم حمل مسافر داشته باشيم که به طور حتم نسبت به مسيرهاي جاده‌اي و تبعات اجتماعي آن مزاياي بالايي دارد و به طور حتم هزينه‌هاي بيمه‌اي را نيز کاهش مي‌دهد.

مديرعامل شرکت حمل و نقل ريلي رجا با تاکيد بر اين‌که در صورت فعاليت مجدد ترن‌ست‌ها بايد حدود ۳۰ ميليون يورو ارز دولتي که به کالاهاي اساسي اختصاص مي‌يابد مدنظر قرار گيرد، بيان کرد: در دهه ۸۰ به رجا يارانه تعلق مي‌گرفت، اما متاسفانه از سال ۱۳۸۸ به بعد يارانه رجا قطع شده و طي ۹ سال اخير هيچ پولي به ما تخصيص نيافته است.

وي با اشاره به اين‌که قيمت يک ترنست با پنج واگن رقمي‌معادل ۱۲۰ ميليارد تومان است که به ازاي هر ۱۰۰ کيلومتر هشت يورو هزينه دارد، اظهار کرد: اين ترنست‌ها امکان جابه‌جايي ۴۰۰ مسافر را دارند و اگر قرار باشد اين تعداد مسافر با اتوبوس جابه‌جا شوند نيازمند ۱۰ اتوبوس هستيم که اگر هزينه آنها يک ميليارد تومان باشد معادل ۱۰ ميليارد تومان مي‌شود که تفاوت معناداري در اين بين وجود دارد و هزينه‌ بليت‌ها بايد حدود ۱۰ برابر شود.

مديرعامل شرکت حمل و نقل ريلي رجا با تاکيد بر اين‌که در تمامي‌کشورهاي دنيا توجه بسيار بالايي به توسعه بخش ريلي مي‌شود، گفت: توسعه ناوگان ريلي استراژي بسيار مهمي‌براي کشورهاست و زماني که ميلياردها تومان در خاک هزينه مي‌شود اگر واگني وجود نداشته باشد اين مبالغ بي‌معناست. ما طي دو سال اخير نسبت به کمبود قطعات مورد نياز هشدار داده بوديم و طي مدت مذکور قطعات موجود مورد استفاده قرار مي‌گرفت و در حال حاضر با کمبود مواجه هستيم.

وي ادامه داد: در دهه ۸۰ اعتباري از محل وجوه اداره شده وجود داشت و علاوه بر اين سوبسيد، يارانه و وام کم‌بهره به رجا تعلق مي‌گرفت، اما متاسفانه در حال حاضر دولت نگاه خود در آن برهه زماني را تغيير داده است و طي ۹ سال اخير هيچ يک از اين فرصت‌ها در اختيار ما به منظور توسعه شبکه ريلي قرار نگرفته است.

رجبي به وضعيت اورژانسي و نامناسب قطارهاي حومه‌اي اشاره کرد و گفت: اين قطارها براي مسافت‌هاي زير ۱۰۰ کيلومتر طراحي شده‌اند و در مناطقي نظير گرمسار، پرند، کرج، ورامين، سرخس، بندر امام خميني (ره)، خرمشهر و غيره فعاليت دارند. اين قطارها به ازاي هر ۱۰۰ کيلومتر پنج يورو هزينه خواهند داشت و با احتساب ارز دولتي بليت آنها معادل ۲۵ هزار تومان مي‌شود، اما در حال حاضر قيمت تمام شده براي رجا رقمي‌معادل ۳۸ هزار تومان است، در حالي که به ازاي هر نفر جابه‌جايي هم‌اکنون ۳۰۰۰ تومان اخذ مي‌شود.

مديرعامل شرکت حمل و نقل ريلي رجا افزود: اگر قصد داريم شاهد فعاليت قطارهاي حومه‌اي باشيم، بايد اين بخش را همانند مترو ببينيم، در حالي که به ازاي هر نفر جابه‌جايي در مترو ۹ سنت اختصاص مي‌يابد. اين هزينه بايد براي ادامه فعاليت قطارهاي حومه‌اي معادل ۹۰ سنت شود.

وي با تاکيد بر اين‌که سازمان تامين اجتماعي اعلام کرده که نمي‌تواند زيان رجا را در اين رابطه پرداخت کند، تصريح کرد: وزارت راه و شهرسازي و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي با معاون اول رييس جمهوري و رييس سازمان برنامه و بودجه مکاتبات لازم را انجام داده و جلسات مختلفي در اين راستا برگزار شده که در اين رابطه وعده‌هايي به منظور ارائه يارانه داده شده تا کمک زيان را به صورت ارزي پرداخت کنند و ارز ۴۲۰۰ توماني به رجا تعلق گيرد. در مورد قطارهاي حومه‌اي نيز وعده‌هايي در خصوص تخصيص يارانه داده شده اما مکانيزم لازم را هنوز تعريف نکرده‌اند.

مديرعامل شرکت حمل و نقل ريلي رجا با اشاره به اين‌که همه مسئولان در مورد اهميت حمل و نقل ريلي به قطعيت رسيدند اما در عمل توجه کافي جهت توسعه اين بخش وجود ندارد، گفت: متاسفانه رد پاي توسعه ناوگان ريلي را در بودجه نمي‌بينيم و بايد بدانيم که توسعه خطوط به واگن احتياج دارد. هزينه تعميرات و نگهداري بالاست و مقوله نوسازي نيز اعتبار مجزايي مي‌خواهد.