روزنامه اعتماد
1397/11/02
قبولكنيم فيلترينگ اشتباه بود
حسن روحاني روز دوشنبه با وزير، معاونين و مديران وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات ديدار و گفتوگو كرد. رييسجمهور در اين ديدار با تاكيد بر اينكه «مبارزه با خواست عموم مردم، شرعي و قانوني نيست»، گفت: فناوريهاي نوين منافع زياد و خطرات محدودي دارد و ما نميتوانيم زندگي مردم را از تحولات فناوري و ارتباطي جدا كنيم.روحاني با تسليت فرا رسيدن ايام شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) گفت: تغيير نام چندباره اين وزارتخانه نشاندهنده آن است كه اين مجموعه راهي طولاني را در دل تغييرات تكنولوژيك طي كرده و به ترتيب از وزارت پست به وزارت پست و تلگراف و بعد تلفن و امروزه به وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات تغيير نام و ماموريت داده است. زماني كه اين وزارتخانه فقط متولي پست، تلگراف و تلفن بود، حكومتها چندان نسبت به آن احساس دردسر نميكردند اما با اختراع راديو از آنجا كه مردم ديگر ميتوانستند از فواصل دور و كشورهاي ديگر كه تحت حاكميت حكومت كشور خودشان نبود، پيام بگيرند، دردسر حكومتها شروع شد و گويا اولين بار در ايران اين پهلوي اول بوده كه دستور اعمال فيلترينگ براي راديو به عنوان نوظهورترين رسانه عصر خودش را صادر كرده بود.
فيلترينگ شبكههاي اجتماعي و سايتهاي مختلف اين روزها بيش از هر زمان ديگري مردم را كلافه كرده و از هر فرصتي براي بيان اعتراض خود استفاده ميكنند. چندي پيش وزير ارتباطات به مناسبت روز هواي پاك كرد تصميم گرفته بود با مترو به وزارتخانه خود برود. او در توييتر از سوالات مردم خبر داد، سوالاتي كه بيشتر درباره فيلترينگ بود تا هر موضوع ديگري. رويكرد دولت نسبت به فضاي مجازي رويكرد محدودسازي و فيلترينگ نيست زيرا اساسا دولت نقشي در فيلترينگ نداشته و فقط دستورات را اجرايي ميكند. اين مهم نه يك ادعا بلكه واقعيتي است كه نه تنها قانون به آن اشاره كرده بلكه در اظهارات رييسجمهور و وزير ارتباطات نيز بارها به آن اشاره شده است. سياست دولت فرهنگسازي به جاي فيلترينگ بوده و در اين راه از تمام دستگاهها درخواست كمك كرده است. در اين راستا حسن روحاني روز گذشته با بيان اينكه مقاومت در برابر فناوريها و تحولات نوين رويكردي قديمي است، افزود: عادت انسانها در استفاده از يك امكان و وسيله گاهي به طور طبيعي تبديل به حق ميشود كه هر نوع مخالفت با آن اقدامي نادرست از سوي استفادهكنندگان به حساب ميآيد و از سوي ديگر نيز عدهاي همواره با هر پديده جديدي مخالفت و مقابله ميكنند و اين دو خصيصه اجتماعي، عرصه ارتباطات و تجهيزات ارتباطاتي را نيز شامل شده و شاهد هستيم كه همچنان عدهاي با پديدههايي جديد به ويژه در زمينه فناوريهاي ارتباطي و اطلاعاتي مخالفت ميكنند. درست است كه هر پديده جديدي ممكن است در كنار فوايد زيادش خطراتي نيز داشته باشد اما اين معقول نيست كه در برابر احتمال بروز يك آسيب يا خطر، استفاده از ابزار يا امكاني كه فوايد زيادي دارد را به طور كلي كنار بگذاريم و از سوي ديگر اينگونه نيست كه همه عالم گوش به فرمان ما باشند تا ببينند كه چه زماني استفاده از يك امكان يا ابزار جديدي را ممنوع ميكنيم تا آنها نيز ديگر از آن استفاده نكنند. امروز زندگي همه مردم جهان در بستر فضاي مجازي شكل و شيوه جديدي يافته كه دايم نيز در حال تغيير و تكامل است؛ تغيير و تحول عرصه فضاي مجازي با زندگي مردم عجين شده و ديگر نميشود، فضاي مجازي را از زندگي مردم جدا كرد. ديگر اين امر قابل تحقق نيست كه حاكميت از مردم بخواهد به عنوان مثال موبايل را به خاطر برخي آسيبهايش كنار بگذارند.
رييسجمهور با بيان اينكه مبارزه با خواست عموم مردم شرعي و قانوني نيست، اضافه كرد: برخي فكر ميكنند اختياراتي از آسمان دارند تا بر زمينيها هر فرماني كه ميخواهند صادر كنند اما خداوند به پيامبر خاتم(ص) نيز تأكيد كرد كه تو وكيل مردم نيستي و فقط مامور ابلاغ پيام هستي و مردم در پذيرش يا رد آن مختار هستند. نميتوان با خواست عمومي مردم مبارزه كرد و اين كار نه شدني و نه مشروع و قانوني خواهد بود. اگر كسي بخواهد مردم را مجبور به كاري كند ديگر اسم آن ارتباطي با دين و دينداري ندارد چراكه اساس دين، فهم، درك و سپس پذيرش و انتخاب است و البته اين اصل بر همه اصلهاي عرصههاي ديگر صادق و حاكم است. مردم فهم دارند و در مواجهه با هر مسالهاي كه آسيبهايي دارد به دنبال فرا گرفتن فرهنگ صحيح استفاده از آن و راههاي پرهيز از آسيبهايش هستند. رييسجمهور تصريح كرد: امروز شاهد آن هستيم كه عدهاي از فضاي مجازي در راستاي منافع شخصي و گروهي خودشان استفاده نامناسب ميكنند و براساس برخي تحقيقات انجام شده لحن عمومي مردم كشورمان در فضاي مجازي نسبت به ديگر كشورهاي پيشرفته نامناسبتر است كه بايد براي آن نيز فكري شود. به طور طبيعي مخاطرات استفاده از يك امكان و ابزار جديد براي كسي كه تازه شروع به استفاده از آن ميكند بيشتر از كسي است كه به استفاده از آن امكان و ابزار جديد عادت كرده است به خصوص اگر از همان آغاز در اختيار قرار گرفتن اين ابزار و امكان جديد بخواهيم درخت ممنوعه نيز براي آن تعريف كنيم كه آن وقت خود اين درخت ممنوعه عاملي براي تحريك استفادهكننده به كشف دليل اين ممنوعيت است كه ميتواند مخاطرات و آسيبها را بيشتر كند.
رييسجمهور در ادامه به شكست پروژه فيلترينگ اشاره كرد و گفت: بايد قبول كنيم كه اشتباه كرديم، فكر كرديم اگر بگوييم استفاده از فلان امكان ممنوع بوده و فيلتر است همه به آن گوش ميكنند. ديديم كه پس از فيلتر هر امكاني، فيلترشكن آن ايجاد شد و هر چه تلاش كرديم به طور روزانه فيلترشكنهاي جديد ارايه شد و در نتيجه، زيان و آسيبي كه به ويژه به جوانان و فرزندان ما از ناحيه استفاده از فيلترشكنها وارد شد بيشتر از زماني است كه به طور عادي مثلا از همان نرمافزاري كه فيلتر كرديم، استفاده ميكردند.
روحاني ادامه داد: راه پيشگيري از مخاطرات ابزارهاي ارتباطي جديد، فيلترينگ نيست بلكه بايد سواد رسانهاي و ديجيتال جوانان و نوجوانان و البته والدين و همه جامعه را بالا ببريم تا بتوانند در كنار استفاده مناسب از اين امكانات از مخاطرات و آسيبهاي آن نيز در امان بمانند.
رييسجمهور در ادامه به نسبت به انحصار صدا و سيما انتقاد جدي كرد و گفت: انحصار در هيچ پديدهاي جواب نميدهد؛ چه در رسانه و چه در فناوري؛ امروزه شاهد آن هستيم كه استفاده از موبايل در ايران نسبت به خيلي كشورهاي ديگر بيشتر است و يك دليل مهم آن اين است كه در كشور رسانه آزاد نداريم، فقط يك صدا و سيماي دولتي داريم و مردم براي دسترسي آزادانهتر به اطلاعات به استفاده از موبايل و دسترسي به فضاي مجازي از طريق آن هجوم آوردهاند لذا شاهد بروز تورم در استفاده از موبايل و فضاي مجازي هستيم. اگر گروهها و دستههاي مختلف در كشور راديو و تلويزيون داشتند، بخشي از حرف و سخن خود را از آن طريق بيان ميكردند و آن وقت به طور طبيعي اين تورم در زمينه استفاده از موبايل و فضاي مجازي به وجود نميآمد.
روحاني با تأكيد بر اينكه بايد اين رويهها اصلاح شوند، تصريح كرد: البته بايد همه به ضرورت اصلاح اين رويهها و روندها برسيم. امروز هنوز همه به اين نتيجه نرسيدهايم كه انحصار در هر زمينه و موضوعي مضر است؛ بايد در زمينه گردش اطلاعات، آزادي بيشتر ايجاد كنيم و البته نياز است كه نظارت در اين زمينه نيز به طور قانونمند تقويت شود.
روحاني با اشاره به اينكه همه بايد اصول مربوط به خود را حفظ كنند، گفت: متاسفانه در مساله حجاب، اول از زن شروع ميكنيم در حالي كه قرآن ابتدا مرد را از نگاه هرز دور ميكند اما ما ميرويم و به خاطر حجاب دختران و زنان را دستگير ميكنيم. اساس حجاب براي امنيت زن است همانطور كه خدا در قرآن ميفرمايد، حجاب را براي جلوگيري از آسيب زن قرار داده تا مورد آزار و اذيت عدهاي مريض قرار نگيرند. همه آنچه درباره حجاب در قرآن آمده براي حمايت از زن است اما به گونهاي رفتار شده كه انگار بايد چماقي بر سر زن باشد و اين به خاطر آن است كه مساله حجاب را درست در جامعه تبيين نكرديم.
روحاني با بيان اينكه زنان در برخي امور سلامت بهتري نسبت به مردان دارند، گفت: بايد برخي امور را كه مربوط به زنان است و آنان بهتر ميتوانند انجام دهند به آنها واگذار كنيم، به گونهاي كه براساس تجارب گذشته در وزارتخانهها تاكنون هيچ فساد مالي از سوي زنان در مسووليتهاي مختلف ديده نشده است. هر كجا مسووليتي به جوانان و بانوان واگذار شد، ضرر نكردهايم و نمونه بارز آن حضور يك جوان به عنوان وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات است؛ كم داشتيم وزيري در اين سن مسووليت را به عهده بگيرد و موفق باشد و مديران با تجربه هم مديريت او را قبول داشته باشند و امروز يك نيروي جوان، با ايمان، ايثار و ايستادگي در اين بخش مديريت ميكند.
پيش از سخنان رييسجمهور مهندس محمدجواد آذريجهرمي، وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات گزارشي از دستاوردها و اولويتهاي اصلي اين وزارتخانه در اجراي برنامهها و طرحهاي مختلف و چالشهاي پيش رو ارايه و از حمايتها و پيگيريهاي دكتر روحاني در زمينه برنامه مرتبط با وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات تقدير كرد. بر اساس گزارش وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات، توسعه قابل توجه دسترسي همگاني به ارتباطات، توسعههاي روستايي و افزايش پهناي باند اينترنت از جمله دستاوردهاي اين وزارتخانه در دولت يازدهم و دوازدهم است.