روزنامه اعتماد
1397/11/02
توضيح در تهران جلب مشتري در بروكسل
روز گذشته نگاهها به تهران و بروكسل دوخته شد. وزارتخارجه ايران صبح روز دوشنبه ميزبان ماچي پرز ميسلاولانگ، معاون وزير خارجه لهستان بود.فرسنگها آن سوتر در بروكسل، وزراي خارجه اتحاديه اروپا دور هم جمع شدند تا درباره دامنه وسيعي از موضوعات از جمله ايران گفتوگو كنند. وجه اشتراك ديدارها در تهران و بروكسل، لهستان بود. لهستان؛ يك عضو اتحاديه اروپا كه به دستور مايك پمپئو، وزير خارجه امريكا بايد ميزبان نشستي ضدايراني باشد. فدريكا موگريني، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا پيش از آغاز رسمي رايزنيها در بروكسل در جمع خبرنگاران به گمانهزنيهاي رسانهاي مبني بر شركت كردن يا نكردن در اين نشست پايان داده و رسما اعلام كرد كه نميتواند در نشست ورشو شركت كند. همزمان تصاويري از رايزنيهاي دو نفره فدريكا موگريني با جاكيچ كژاپوتوويژ، وزير امور خارجه لهستان در حاشيه نشست وزراي خارجه منتشر شد. ورشو در حالي ميزباني اين نشست را پذيرفته كه اكثر كشورهاي اروپايي به دليل ماهيت ضدايراني كه امريكا به اين نشست بخشيده سطح حضور خود در اين نشست را پايينتر از وزير خارجه قرار دادهاند. همزمان روسيه نيز به اطلاع مقامهاي ورشو رسانده كه نمايندهاي را به اين نشست اعزام نخواهد كرد. معاون وزير خارجه لهستان در حالي به تهران آمد كه فضاي داخلي در ايران پيرامون ميزباني ورشو بسيار تند و تيز است. رسانههاي منتقد دولت، وزارتخارجه را متهم به انفعال در برابر اروپا كردهاند و اعتقاد دارند كه باقي ماندن ايران در برجام 7 ماه پس از آنكه امريكا از اين توافق خارج شده، اروپاييها را به اين نتيجه رسانده كه تهران در توافق هستهاي در هر شرايطي باقي ميماند. همزمان وزارتخارجه در مواجهه با اروپا در حال دست و پنجه نرم كردن با چند پرونده است كه برجام هرچند مهمترين آنها است اما تنهاترين آنها نيست.
روسيه گفت نه
در حالي كه به نظر ميرسد لهستان با قبول كردن ميزباني اين نشست ضدايراني، متحدانش در اتحاديه اروپا را به دردسر انداخته وزير خارجه اين كشور در بروكسل تلاش كرد توضيحات قانعكنندهاي به همتاهاي خود درباره جزييات مورد بحث در اين نشست دو روزه بدهد. جاكيچ كژاپوتوويژ وزير خارجه لهستان در گفتوگو با يك رسانه لهستاني با تاييد اينكه روسيه در نشست ورشو شركت نخواهد كرد از اين اقدام مسكو انتقاد كرد. براساس ترجمهاي كه رسانه روسي اسپوتنيك از اين مصاحبه منتشر كرده، وزير خارجه لهستان در اين باره گفت: «مسكو اعلام كرده كه در اين نشست شركت نخواهد كرد. اين در حالي است كه روسها هنوز به ريزبرنامهها و بحثهايي كه قرار است در اين نشست مطرح شود نيز نگاهي نينداختهاند. اين مساله نشان ميدهد كه ماهيت اين نشست در چارچوب منافع روسيه نيست. ما به زودي جدولي از بحثها و پنلهايي كه قرار است در اين نشست دو روزه مطرح و برگزار شود، ارايه خواهيم كرد.محور بحث در كارگروههاي متفاوت مبارزه با تروريسم، چارهانديشي براي بحران مهاجران، نحوه كمكهاي بشردوستانه و مبارزه با تهديدهاي سايبري خواهد بود.»سرگئي لاوروف وزير خارجه روسيه يك هفته قبل اعلام كرده بود كه شك دارد نشست ضدايراني ورشو كه امريكا طراحي آن را برعهده دارد بتواند مشكلات خاورميانه را حل و فصل كند.
ايران را دعوت نكرديم تا مانع گفتوگوها نشود!
خبرگزاري فارس بخشهايي از مصاحبه وزير خارجه لهستان با پايگاه «آر.پي» را ترجمه كرد. جاكيچ كژاپوتوويژ در اين مصاحبه در پاسخ به سوالي درباره اينكه آيا كنفرانس ورشو به دنبال منزوي كردن ايران است؟ گفت: اين كنفرانس اهداف متفاوتي دارد: بحث در مورد وضعيت خاورميانه و آغاز روند ايجاد صلح و امنيت در اين منطقه. ايران كشوري مهم در اين منطقه است و تاريخي فوقالعاده و فرهنگي غني دارد. با اين حال، جامعه بينالملل مدعي است كه ايران امروز تهديدي جدي است. به همين دليل است كه امريكاييها از توافق هستهاي با تهران خارج شدند. در نشست شوراي وزيران خارجه اتحاديه اروپا، كشورهاي مختلف از جمله دانمارك نمونههايي از مداخلات ايران و تلاش براي انجام حملاتي را گزارش كردهاند. ما نماينده ايران را [به نشست ورشو] دعوت نكرديم، چراكه اين امر از روند عادي گفتوگوها جلوگيري ميكند. ايرانيها از ادبياتي استفاده ميكنند كه به سختي قابل پذيرش است. آنها اخيرا با اين لحن به لهستان اشاره كردهاند.
اروپا و امريكا بر سر نحوه برخورد اختلاف دارند
وي در پاسخ به سوالي درباره اينكه آيا تلاشي براي انجام حمله در لهستان هم انجام شده كه منتسب به تهران باشد، گفت: نه، ما چنين نشانههايي در لهستان نداشتهايم، اما اقدامات ايران به بروز بيثباتي در كل خاورميانه، در سوريه و يمن، منجر شده است. اين ارزيابي مشترك امريكا و اتحاديه اروپاست. اختلاف در مورد نحوه مقابله با آن است. ما ميخواهيم روند مشخصي را آغاز كنيم تا كارگروههايي براي پرداختن به موضوعاتي مانند مبارزه با تروريسم، وضعيت پناهجويان، كمكهاي بشردوستانه و مبارزه با تهديدات سايبري، ايجاد شود. اينها مسائلي بسيار پيچيده هستند، بنابراين انتظار ندارم كه در نشست ورشو در مورد يك راهبرد توافق شود. بلكه خودمان را به جمعبندي محدود ميكنيم.خبرنگار از جاكيچ كژاپوتوويژ پرسيد: آيا اين خطرناك نيست كه لهستان خود را به درگيري ميان ايران و عربستان سعودي و اختلاف شيعه و سني كه مستقيما با ما ارتباطي ندارد، بكشد؟ وزير خارجه لهستان در پاسخ گفت: ما نميتوانيم خودمان را كنار بكشيم و به مسائل مهم بينالمللي پشت كنيم و فقط مسائل مناطق همجوار خود را در نظر بگيريم. علاوه بر اين، ما همين حالا هم در ائتلاف ضدداعش، در عراق و در افغانستان حضور داريم. اين انتظاري است كه متحدانمان از ما دارند. اگر ميخواهيم ديگران از ما دفاع كنند، بايد با ديگران همبستگي كنيم. ما با برگزاري اين كنفرانس، به انتظارات جامعه بينالملل از خود پاسخ ميدهيم.
رودرروي اتحاديه اروپا نيستيم
آيا با برگزاري اين نشست خود را در كنار واشنگتن و رودروي بروكسل قرار نميدهيم؟ اين سوال ديگري بود كه از جاكيچ كژاپوتوويژ در اين مصاحبه پرسيده شد و وي گفت: ما با اتحاديه رودررو نميشويم. ما عضوي از اين اتحاديه هستيم و با اين ديدگاه كه اين توافق نقشي مثبت ايفا ميكند، موافق هستيم. اولين شخصي كه من به او در مورد كنفرانس [ورشو] اطلاع دادم، «فدريكا موگريني» مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا بود. در عين حال، ما در نشستهاي شوراي وزيران خارجه اتحاديه اروپا عنوان كردهايم كه اتحاديه اروپا نميتواند در مسائل مربوط به خاورميانه در برابر ايالات متحده بايستد و وانمود كند كه اين توافق (برجام) همچنان بدون خدشه ادامه دارد، آن هم با وجود اين واقعيت كه مهمترين طرف اين توافق از آن خارج شده است. اين كنفرانس ميتواند فرصتي براي اين اتحاديه باشد تا از اين بنبست خارج شود.
مشاركت كشورهاي خاورميانه مهم است
جاكيچ كژاپوتوويژ در پاسخ به سوالي درباره اينكه آيا اگر وزراي خارجه اتحاديه اروپا در نشست ورشو شركت نكنند، اين به معني تفرقه در اروپا و بازسازي مفهوم اروپاي «كهن و نوين» كه «دونالد رامسفلد» هنگام حمله به عراق مطرح كرد، نيست؟ خاطرنشان كرد: ما تمام كشورهاي اروپايي را دعوت كردهايم، هرچند كه ميدانيم خاورميانه اولويت همه آنها نيست. مهمتر از هرچيز، مشاركت كشورهاي خاورميانه است.
رايزنيهاي دوجانبه لهستان در مقر اتحاديه
وزير خارجه لهستان تلاش ميكند براي جلب مخاطب بيشتر براي حضور در نشست ورشو به نوعي اظهارات مايك پمپئو مبني بر ضدايراني بودن اين جلسات را خنثي كند. وي در مصاحبه با رسانه لهستاني تلاش كرد ماهيت مشورتي به نشست ورشو داده و تاكيد كند كه قرار نيست ائتلافي سياسي عليه تهران در ورشو شكل بگيرد. همزمان در حالي كه اتحاديه اروپا تلاش ميكند در حمايت از برجام در برابر امريكا يكصدا باشد، جاكيچ كژاپوتوويژ در اين مصاحبه با تكرار سخنان دونالد ترامپ، رييسجمهور امريكا ادعا كرد كه آنچه باعث خروج واشنگتن از توافق شد رفتارهاي ايران در منطقه بود! با چنين پاسخي به نظر ميرسد كه وزير خارجه لهستان به عنوان كشوري كه در قالب اتحاديه اروپا از تداوم برجام حمايت ميكند هنوز نميداند كه برجام توافقي صرفا هستهاي ميان ايران و تركيب سابق 1+5 بوده است.
وزير خارجه لهستان در حالي تلاش ميكند از ماهيت ضدايراني اين نشست بكاهد كه پيش از اين در دعوتنامههايي كه براي مدعوين فرستاده شده تاكيد شده بود كه بيانيه پاياني را صرفا كشور لهستان به عنوان ميزبان و امريكا به عنوان مبتكر اين نشست مينويسند و از ساير كشورهاي شركتكننده نظرخواهي در اين باره نخواهد شد. همين مساله نشاندهنده برنامهريزي امريكا براي انتشار بيانيهاي ضدايراني خواهد بود. ماحصلي كه واشنگتن در دو سال گذشته از كانال برگزاري جلسات در شوراي امنيت نتوانسته به آن برسد. روز گذشته وزراي خارجه بريتانيا و آلمان نيز در بروكسل با جاكيچ كژاپوتوويژ همتاي لهستاني ديدار كردند. براساس خبري كه در توييتر وزارتخارجه لهستان منتشر شد، جاكيچ كژاپوتوويژ در اين ديدارهاي دوجانبه در حاشيه اجلاس اصلي در بروكسل به دو مقام اطمينان خاطر داده كه نشست ورشو ميتواند به ارتقاي صلح و ثبات در منطقه خاورميانه كمك كند. اين ديدار در حالي انجام گرفته كه آلمان و بريتانيا تاكنون سطح حضور خود در نشست ورشو را مشخص نكردهاند اما پيشبيني ميشود كه غيبت فدريكا موگريني در اين نشست بتواند به نبود وزراي خارجه اين دو كشور اروپايي منتهي شود. خبرگزاري ايسنا روز گذشته در گزارشي نوشت كه فرانسه اعلام كرده هياتي براي شركت در نشست ورشو راهي لهستان نخواهد كرد.
عراقچي در ديدار با همتاي لهستاني:
اجازه ائتلافسازي عليه منافع خود را به هيچ كشوري در منطقه يا خارج از آن را نخواهيم داد
ماچي پرز ميسلاو لانگ، معاون وزير امور خارجه لهستان كه در راس يك هيات سياسي به منظور گفتوگو و مذاكره با سيد عباس عراقچي، معاون سياسي وزارت امور خارجه كشورمان به تهران سفر كرده بود، صبح ديروز با همتاي ايراني خود در ارتباط با كنفرانس به اصطلاح صلح و امنيت خاورميانه كه با همكاري مشترك لهستان و امريكا در ورشو در 24 و 25 بهمن ماه برگزار ميشود، ديدار و گفتوگو كرد.
اين مقام لهستاني با اشاره به سابقه بسيار خوب مناسبات دوجانبه و تاكيد مجدد بر حمايت قاطع كشورش از برجام، درارتباط با برگزاري نشست ورشو اظهار داشت كه در اين كنفرانس پيشبرد صلح و امنيت در خاورميانه در كليت خود مورد بحث و تبادل نظر قرار خواهد گرفت و به هيچوجه عليه هيچ كشوري از جمله جمهوري اسلامي ايران نخواهد بود. ماچي پرز ميسلاو لانگ با اشاره به اينكه لهستان معتقد است ايران به عنوان يكي از بازيگران مهم خاورميانه نقش موثري در شكلگيري تحولات منطقه دارد، خاطرنشان كرد: هدف لهستان از برگزاري اين كنفرانس كمك به حل مشكلات منطقه است و لهستان به عنوان دوست ايران اجازه نخواهد داد تا عليه ايران اقدامي صورت گيرد.در اين ديدار سيدعباس عراقچي تاكيد كرد: بحران خاورميانه در اشغالگري رژيم صهيونيستي ريشه دارد و اصليترين مشكل منطقه رژيم صهيونيستي و سياستهاي غاصبانه و سركوبگرانه آن است لذا تا زماني كه مردم فلسطين به حقوق مشروع خود نرسند، منطقه روي آرامش به خود نخواهد ديد. اينكه چنين موضوع مهمي در دستور كار كنفرانس قرار نگرفته نشاندهنده يكسويه بودن اين كنفرانس است و معلوم است كه امريكا اهداف ديگري را از برگزاري آن دنبال ميكند. عراقچي در ادامه خاطرنشان كرد: مشكل ديگر منطقه سياستهاي ماجراجويانه دولت امريكا است. در حالي كه امريكا درصدد نابودي برجام به عنوان تنها محصول ديپلماسي و مذاكره در اين منطقه حساس است، چگونه ميتواند ادعا كند كه در پي حل مشكلات اين منطقه است؟ معاون سياسي وزارت امور خارجه در پايان اين ملاقات با غيرقابل قبول دانستن دلايل دولت لهستان در همراهي با دولت امريكا در برگزاري كنفرانس ورشو تاكيد كرد دولت لهستان بايد نيات واقعي دولت امريكا از اين كنفرانس را درك كرده و متوجه عواقب آن باشد. جمهوري اسلامي ايران همواره به دنبال برقراري صلح و امنيت در منطقه بوده و اين را در مبارزه با گروههاي تروريستي همچون داعش به اثبات رسانده است اما اجازه ائتلافسازي عليه منافع خود را به هيچ كشوري در منطقه يا خارج از آن را نخواهد داد.