روزنامه قانون
1397/11/17
راز مگوي مقابله با تحريم‌ها
صنعت نفت كه به نوعي مي‌توان گفت در زمره مهم‌ترين صنايع در كشور ما قرار دارد، اين روزها در معرض حمله‌هاي بسياري قرار گرفته است. هفته گذشته بود كه تعدادي از نمايندگان مجلس طي نامه‌اي به رييس جمهور، عملكرد بيژن زنگنه و وزارت نفت را مورد انتقاد جدي قرار دادند. اين نمايندگان معتقدند كه وزارت نفت در شرايط فعلي راهكارهاي درستي را براي مقابله با تحريم‌ها در پيش نگرفته است و در نامه خود روش‌هايي را نيز براي مقابله جدي با تحريم‌ها ارائه داده‌اند. واقعيت اين است كه وزارت نفت كشورمان و شخص بيژن زنگنه در صدر مقابله جدي با تحريم‌ها قرار دارند و شايد به راحتي نتوان چنين برچسبي را به اين وزارت‌خانه و شخص اول آن چسباند. به عقيده بسياري از كارشناسان، حوزه نفت حوزه‌اي بسيار تخصصي است و جز كارشناسان و متخصصان اين حوزه و مقامات عالي‌رتبه نظام حق اظهارنظر در آن را ندارند بنابراين حتي نمايندگان مجلس نيز نبايد به خود اجازه اظهار نظر در مسائل مربوط به اين حوزه را بدهند.پيشرفت صنعت گاز
با گذشت چهل سال از پيروزي انقلاب اسلامي بررسي دستاوردهاي صنعت نفت مي‌تواند گسترش و پيشرفت اين صنعت را در طول سال‌هاي گذشته به ما نشان دهد. در همين راستا بیژن زنگنه، وزير نفت روز گذشته در نشست خبری با اصحاب رسانه درباره مهم‌ترین دستاوردهای صنعت نفت در ۴۰ سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، گفت: صنعت نفت ما همیشه، پیش و پس از پیروزی انقلاب مهم بوده است. عملکرد صنعت نفت در چند بخش باوجود همه فشارهایی که به ما در این سال‌ها وارد شده، درخشان و قابل عرضه به جهان و مردم است. یکی از این بخش‌ها صنعت گاز است. زمانی که انقلاب پیروز شد چیزی به معنای واقعی صنعت گاز نداشتیم، بلکه مقدار کمی تولید و شبکه کوچکی از گاز داشتیم و ظرفیت پالایش گاز ما تنها ۳۶ میلیون مترمکعب در روز بود که به پالایشگاه بیدبلند مربوط می‌شد و این پالایشگاه اکنون دیگر عمر مفید خود را سپری کرده است. ظرفیت کنونی پالایش گاز کشور ۳۰ برابر ظرفیت دوران انقلاب معادل یک هزار و ۶۰ میلیون مترمکعب است.
ظرفيت‌هاي توسعه پتروشيمي
وزیر نفت در خصوص پيشرفت‌هاي اين صنعت بيان كرد: يكي از بخش‌هاي درخشان صنعت نفت، پتروشیمی معروف به جلوگیری از خام‌فروشی است. مجموع فروش خالص محصولات پتروشیمی کشور در سال ۵۷ یک میلیون تن و فروش خالص داخلی - که بخشی از آن کود بود - ۶۰۰ هزار تن بوده است. امسال فروش خالص محصولات پتروشیمی ما به بیش از ۳۰ میلیون تن و بالای ۱۷ میلیارد دلار می‌رسد که این از مصادیق جلوگیری از خام فروشی و توسعه زنجیره ارزش در صنعت نفت است. از این ۱۷ میلیارد دلار، بیش از ۵ تا ۵,۵ میلیارد دلار آن به داخل کشور عرضه میشود، یعنی صنایعی که در پایین‌دست پتروشیمی ایجاد شده‌اند، خوراک می‌گیرند و محصولات دیگری را تولید می‌کنند که این موضوع غیر از کود اوره است. من هیچ صنعت دیگری را سراغ ندارم که از آن صنعت ۵.۵ میلیارد دلار مواد اولیه خریداری و در صنایع داخلی مصرف شود، اما پتروشیمی این ظرفیت را به همراه ظرفیت توسعه دارد. پالایش نفت در سال ۵۷ را حدود ۱,۱ میلیون بشکه بود که این رقم اکنون به بیش از دو برابر افزایش یافته و به رقم ۲.۲ میلیون بشکه در روز (۲ و دو دهم) رسیده است. تولید بنزین در زمان پیروزی انقلاب اسلامی، ۱۴ میلیون لیتر در روز بود، اما این رقم اکنون به ۱۰۵ میلیون لیتر در روز رسیده است. ما به دلیل سیاست‌هایی که داشته‌ایم مقدار تولید نفت را کاهش داده‌ایم، یعنی از رقم حدود روزانه ۵ میلیون بشکه در اوایل انقلاب به ظرفیت کنونی روزانه حدود ۴ میلیون بشکه رسیده‌ایم. مجموع ذخایر هیدروکربور مایع قابل برداشت ایران در زمان پیروزی انقلاب اسلامی ۸۸ میلیارد بشکه بوده است که اکنون خوشبختانه با وجود آنکه ۵۰ میلیارد بشکه در این مدت از ذخایر را برداشت کرده و به مصرف رسانده یا فروخته‌ایم، اما اکنون ذخایر باقیمانده برای آینده ۱۶۰ میلیارد بشکه معادل نفت خام است که به‌طور تقریبی دو برابر شده است. ذخایر قابل برداشت گاز طبیعی ایران در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی ۹ تریلیون مترمکعب بود كه این رقم اکنون به ۳۳ تریلیون مترمکعب رسیده است. مقدار تزریق به میدان‌های نفتی در دوره پیروزی انقلاب اسلامی ۲,۷ میلیون مترمکعب در روز بوده است، اما در سال ۹۷ به بیش از ۷۷ میلیون مترمکعب در روز رسیده که این موارد دستاوردهای بزرگی برای صیانت از ثروت بزرگ ملت ایران است.
گزارش عملکرد ۴۰ ساله صنعت نفت
زنگنه در ادامه گزارش عملکرد ۴۰ ساله صنعت نفت به ارائه توضیحاتی درباره برداشت گاز از میدان مشترک پارس جنوبی پرداخت و با بیان اینکه مردم همواره نسبت به این میدان گازی مشترک حساس هستند، اظهار کرد: امروز مقدار برداشت گاز ما از پارس جنوبی در مقایسه با طرف مقابل (کشور قطر) بیشتر شده است. در سال ۹۲، برداشت از ميدان‌هاي غرب كارون ۷۰ هزار بشکه در روز بود، اما تا پایان امسال رقم تولید روزانه ما به ۳۵۰ هزار بشکه خواهد رسید، به این معنا که در طول پنج سال مقدار تولید ما از میدان‌های غرب کارون پنج برابر میشود. ما برداشت از دیگر میدان‌های مشترک را نیز دنبال کرده‌ایم. تعهد ما در زمینه گازهای مشتعل که در اثر سوختن آن‌ها مردم به‌ویژه در خوزستان آزار می‌بینند، این است که تا دو سال و نیم آینده و پیش از پایان دولت تدبیر و امید، این موضوع را به پایان برسانیم و این حجم از گاز در حال سوختن را نداشته باشیم و آن را به نزدیک صفر برسانیم. ما پایانه جاسک را به عنوان پایانه صادرات نفت در خارج از خلیج فارس انتخاب کرده‌ایم، عملیات احداث خطوط لوله و احداث مخازن برای این طرح آغاز شده و مطالعات مربوط به ایجاد پایانه صادراتی نیز انجام شده است تا در اواخر سال ۹۹ شاهد بهره‌برداری از این پایانه جدید در دریای عمان باشیم. زمینه برای ایجاد پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها در این منطقه فراهم میشود و تاکنون دو مجوز برای احداث پالایشگاه از وزارت نفت دریافت شده است.
مهم‌ترين اتفاق بنزيني كشور
وزیر نفت درباره اتفاق مهم بنزینی کشور اظهار كرد: همان‌طور که برداشت گاز از میدان مشترک پارس جنوبی از روزانه ۲۸۰ میلیون مترمکعب به ۶۱۰ میلیون مترمکعب در روز رسیده، تولید بنزین کشور نیز از ۵۲ میلیون لیتر در روز با بیش از دو برابر افزایش به ۱۰۵ میلیون لیتر در روز رسیده که هیچ گاه چنین جهشی در تاریخ تولید بنزین کشور رخ نداده است. وی بخشی از این جهش را سهم پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس و بخش دیگر آن را سهم دیگر پالایشگاه‌های نفت کشور دانست و گفت: همه پالایشگاه‌های نفت کشور موفق به فعالیت در جهت افزایش کیفیت و کمیت تولید بنزین شده‌اند. ظرفیت تولید گاز کشور به بیش از یک میلیارد مترمکعب در روز خواهد رسید که رقم بسیار مهمی است، البته صرفه‌جویی در مصرف گاز ضروری است.
سكوت سودمند
وی با بیان اینکه تمرکز حمله آمریکا بر صنعت نفت ایران است، ادامه داد: هدف نخست آمریکا آن است که درآمد صادراتی ایران را به صفر برساند و درصورتی که موفق به تحقق این هدف نشوند، تلاش می‌کند مانع نقل و انتقال پول صادرات ایران شود. عمده صادرات ایران نیز شامل نفت، فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی است که آمریکا تلاش می‌کند جلوي صادرات آن‌ها را بگیرد و در صورت صادرات نیز نگذارد پول صادرات به مصرف تامین نیازهای مردم و ملت ایران برسد تا گرانی و کمبود به وجود بیاید و برای مردم ناراحتی و نگرانی ایجاد شود، اما همه تلاش‌مان را به کار می‌گیریم تا نگذاریم آن‌ها موفق شوند. همان طور که دونالد ترامپ، ريیس‌جمهوری آمریکا در ماه نوامبر هم موفق نشد و با وجود قولی که به مردمش مبنی بر به صفر رساندن صادرات نفت ایران داده بود، اعلام کرد این امر شدنی نیست، در نتیجه به هشت کشور برای خرید نفت ایران معافیت داد و به یاری خداوند در آینده نیز نخواهد توانست چنین کاری را انجام دهد. ما اکنون تلاش بی‌وقفه و شبانه‌روزی داریم، اما مشکلی که در یک جنگ وجود دارد این است که ما نمی‌توانیم همه چیز را به مردم بگوییم. مردم غریبه نیستند، اما آن‌چه منتشر میشود تنها به گوش مردم نمی‌رسد، بلکه اسرايیل و اشرار منطقه و آمریکا نیز می‌شنوند، بنابراین من نباید اطلاعات خودم را به آن‌ها بدهم و بگویم که چگونه تحریم را دور می‌زنم. من نباید در این باره زیاد صحبت کنم و پیش از این نیز گفته‌ام که حتی یک کلمه حرف نمی‌زنم که مورد استفاده آمریکا قرار گیرد. آقای پمپئو هم این روش را از من یاد گرفته است و در پاسخ به یکی از پرسش‌هایی که از او پرسیده شد، گفت من چیزی نمی‌گویم که ایران از آن استفاده کند. اگر ما مواردی را بیان نمی‌کنیم به معنای آن نیست که کاری انجام نمی‌شود، ما شبانه‌روزی کار می‌کنیم، اما نمی‌توانیم راجع به کارهای‌مان حرفی بزنیم، زیرا به ضرر مردم است. یک فرمانده عملیات هرگز نمی‌تواند نقشه‌های عملیاتی خود را توضیح دهد، زیرا عملیات لو می‌رود و به کشتار سربازان و مجاهدان خودی منجر میشود. در صنعت نفت هم هر اطلاعاتی که من بدهم دشمن از آن اطلاعات استفاده می‌کند و مردم هم سرانجام راضی نیستند که من اطلاعات ملت را بگویم. اینکه برخی می‌گویند شما اتاق تاریک دارید. باید بگویم بله؛ ما برای دشمنان ایران اتاق تاریک داریم و بسیاری از این موضوع ناراحت هستند که من تلاش می‌کنم سطح حفاظت اطلاعات بالا باشد، اما همه موارد برای نظام، شفاف و روشن است و ما به گونه‌ای عمل می‌کنیم که سرانجام شفافیت و روشنی برای نظام باشد و روزی که سختی‌ها برطرف شود به مردم نیز خواهیم گفت که چه کارهایی انجام داده‌ایم.
سهميه‌بندي، تنها راه ممكن
اين روزها موضوع سهميه‌بندي و افزايش قيمت بنزين نيز از جمله موضوعاتي است كه چالش‌هاي زيادي بر سر آن ايجاد شده است. چندي پيش سخن از سهميه‌بندي بنزين به شيوه «هر ايراني در هر روز يك ليتر» شده بود كه تعلق بنزين به افراد را منوط به داشتن خودروي شخصي نمي‌كرد كه البته ظاهرا اين طرح بنا به دلايلي رد شده است. وزير نفت كشورمان درخصوص بحث سهميه‌بندي بنزين گفته است كه در حال حاضرچاره‌اي جزسهميه‌بندي يا افزايش قيمت بنزين نداريم. البته وي هر دو گزينه را منوط به مقبوليت و موافقت مردم دانسته است. او در اين باره گفته است: هر چه بنرين توليد كنيم با الگوي مصرف فعلي و سطح كيفي نازل خودروهاي داخلي نمي‌توان انتظار ذخيره‌سازي بنزين را داشت. در حال حاضر به دليل اعمال تحريم‌ها صادرات فرآورده‌هاي نفتي سخت‌تر از صادرات نفت خام است. زنگنه همچنين گفته است كه در موضوع كرسنت نيز بسيار تلاش كرديم تا از ته چاه بيرون بياييم تا در لحظات پاياني به دليل مداخلات طرف خارجي اعلام راي كه به نفع ايران بود، به تعويق افتاد.
