روزنامه قانون
1397/12/02
لبيك شفاهي!
فرداي 22 بهمن مطلبي منتشر شد كه از صدور يك بيانيه مهم توسط رهبري براي ورود به دهه پنجم انقلاب ايران خبر مي‌داد. اين بيانيه بندها و اصول متفاوتي داشت؛ مباحثي كه روي كاغذ بسيار ارزنده و قابل‌تقدير است ولي دستگاه‌ها و نهادها بايد به آن‌ها عمل كنند و اجراي آن را در دستور كار قرار دهند. بعد از بيانيه رهبري، شخصيت‌هاي مختلف با كلمات ارزنده شروع به تمجيد اين بيانيه راهبردي كردند. از سران قوا تا ساير اركان همه در اين باره سخن گفتند. براي مثال حسن‌روحاني با اشاره به صدور بیانیه مهم از سوی رهبر معظم انقلاب، پس از 22 بهمن، گفت: البته مخاطبان اصلی ایشان در این بیانیه جوانان بودند اما نکاتی در آن وجود دارد که همه باید نسبت به آن احساس مسئولیت کرده و به آن عمل کنیم.روحانی با اشاره به اینکه پیام رهبری برای گام دوم انقلاب و دهه جدید پیش رو بود که در آن، ایشان به نکات بسیار مهمی تاکید کرده و آن‌ها را متذکر شدند، افزود: رهبر معظم انقلاب در این بیانیه، امید و نگاه خوشبینانه‌ای نسبت به آینده کشور و انقلاب داشتند و این موضوعی کلیدی است که اگر همه نسبت به آینده کشور و انقلاب با امیدواری و خوش‌بینی بنگریم و مشکلات را بزرگ نکرده و نسبت به ملت بیش از پیش اعتماد داشته باشیم، می‌توانیم به نکات مد نظر رهبری دست پیدا کنیم.وي افزایش امید و اعتماد در کشور را موجب اضطراب دشمنان دانست و گفت: مردم ما باید محکم باشند و دشمن را بتوانیم در مایوس کردن مردم از آینده دچار شکست و اضطراب کنیم.روحانی با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب در این پیام همچنین به انعطاف‌پذیری انقلاب، اشاره کرده‌اند، افزود: انقلاب اسلامی یک سیستم خشک و غیرپویا، نیست و ما همچنان که روی اصول خود ایستاده و آن‌ها را غیرقابل تغییر می‌دانیم، معتقدیم باید حوادث و پدیده‌های نو را مورد توجه قرار دهیم.رييس جمهور خاطر نشان کرد: انقلاب اسلامی باید در ادامه راه خود انعطاف‌پذیری لازم را داشته باشد؛چرا که این پویایی و انعطاف‌پذیری یکی از نکاتی است که همگان وظیفه داریم نسبت به آن اقدامات لازم را انجام دهیم.تمجيد خاص
از طرفي ديگر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نيز با صدور بیانیه‌ای بر حمایت از بیانیه راهبردی رهبر معظم انقلاب در تشریح گام دوم انقلاب اسلامی تاکید کردند.متن بیانیه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به اين شرح بود:« انقلاب اسلامی با گذر از گردنه‌های پر پیچ و خم و با پشت سر گذاشتن حوادث و چالش‌هایی گسترده اکنون با بلوغ 40 سالگی خود در مطلع و سرآغاز مسیری روشن‌تر و هموارتر گام بر می‌دارد و به ترسیم نقشه راه آینده خود می‌پردازد. در چنین مرحله و نقطه عطفی رهبر حکیم انقلاب اسلامی با بیانیه‌ای راهبردی و تحلیلی کلان و همه جانبه به تشریح سیرت و هویت انقلاب اسلامی پرداخته‌اند و با بیانی فاخر افق‌های پیش روی نظام اسلامی را در مرعی و منظر ملت شهید پرور و سالکان طریق انقلاب تبیین فرموده‌اند. بیانیه راهبردی و عمیق ایشان چراغ راه ما برای ساختن ایران اسلامی و منشوری برای گام دوم انقلاب اسلامی است. جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ضمن تقدیر و تشکر از رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت ا... العظمی خامنه ای و تجدید بیعت با معظم له، آمادگی کامل خود را برای حرکتی پویاتر و پر تحرک تر در صراط پر فروغ انقلاب اسلامی اعلام می‌دارد و چون همیشه پیشتاز پیگیری و اجرای منویات و رهنمودهای ایشان خواهد بود. در این میان حوزه‌های علمیه و عالمان دینی که همواره با ایثار جان خود از شجره طیبه انقلاب اسلامی صیانت کرده‌اند، امروز نیزتمام توان خود را برای برداشتن گام دوم انقلاب و نقش آفرینی در میدان‌های عمل و مجاهده به منصه ظهور خواهند رساند. امید داریم مردم و مسئولان نیز با التزام و توجه به این منشور برای تحقق فصل جدید زندگی در جمهوری اسلامی ایران گام‌های بلندی بردارند». حجت‌الاسلام و المسلمین سیداحمد خاتمی، سخنگوی هیات ريیسه مجلس خبرگان نيز، در همان بازه این بیانیه را بسیار عمیق و نقشه راه چله دوم انقلاب دانست و گفت: در نشست هيات رييسه مصوب شد از ناطقان قبل از دستور مجلس خبرگان بخواهیم که نطق‌شان را حول این بیانیه قرار بدهند تا ابعاد مختلف آن روشن و برای مردم گفته شود که این بیانیه ویژه است.وی افزود: البته بیانیه‌های دیگر ایشان نیز عمیق بوده، اما این بیانیه، نقشه راه چله دوم انقلاب است و ما به‌جای اینکه از یک مهمان دعوت کنیم که در این باره صحبت کند، از حدود 16 ناطق قبل از دستور که همه از فرهیختگان و اندیشه‌ورزان هستند، خواسته‌ایم که حول این موضوع صحبت کنند. عبدالمحمود عبداللهی، عضو مجلس خبرگان رهبری نيز پیرامون بیانیه گام دوم انقلاب که توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی صادر شد، اظهار داشت: همزمان با چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی بیانیه گام دوم انقلاب به عنوان هدیه‌ای بسیار بزرگ، بنیادین و دوست داشتنی از طرف رهبر معظم انقلاب به ملت ایران ارائه شد. عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه این بیانیه، بیانگر جایگاه بلند ولایت فقیه در نظام جمهوری اسلامی و مدیریت عالی و فرهنگی، اشراف عالی رهبری به مسائل کلان سیاسی اقتصادی اجتمای و فرهنگی است، گفت: این بیانیه همچنین نشان دهنده شناخت کامل رهبری از جهان معاصر و تاریخ ملت بوده که به شکلی بسیار عمیق و واقع‌بینانه مطرح شده است. وی با اشاره به ویژگی‌های بیانیه گام دوم انقلاب، افزود: این بیانیه، از جامعیت قابل توجهی برخوردار است زیرا از یک سو، ترسیم جامع‌الاطرافی از گذشته انقلاب دارد به‌گونه‌ای که ابعاد مختلف انقلاب را در 40 سال گذشته با بیانی روشن مطرح کرده است. آیت‌ا... عبداللهی بیان کرد: از سوی دیگر، برخلاف توطئه‌ها و طرح‌های مختلف استکبار جهانی رهبری معظم انقلاب در نقطه مقابل، با توکل و اعتماد به خداوند و امداد الهی و با تکیه بر مردم و نسل جوان و انقلابی کشور، برنامه و نقشه 40 سال آینده را تحت عنوان گام دوم انقلاب با شیوه‌ای قاطع، روشن و منطقی ترسیم کرده و در معرض عموم قرار دادند.وی خاطرنشان کرد: با توجه به این واقعیت که موتور اصلی پیروزی انقلاب نسل جوان بوده، باید گفت این نسل جوان است که نظام انقلابی ما را در 40 سال گذشته از عقبه‌های سخت عبور داده است، از جمله آن باید اشاره کرد که هشت سال دفاع مقدس را جوانان اداره کردند، همچنین جوانان در عرصه‌های علمی و تکنولوژی نقش اصلی را برعهده داشتند و بنابراین مخاطب اصلی رهبر انقلاب جوانان هستند.
تحليل‌هاي فردي
افرادي مانندحسین شریعتمداری، مدیر مسئول روزنامه کیهان نيز در تشریح بیانیه «گام دوم» رهبر معظم انقلاب اسلامی، با بیان اینکه این بیانیه در نوع خودش بی نظیر است و اولین بار است که در تاریخ انقلاب اسلامی رهبر معظم انقلاب و بالاترین مقام نظام، بیانیه‌ای صادر می‌کنند و در آن از بایدها و نبایدها می‌گویند، اظهار داشت: رهبر انقلاب از یک سو تصویر روشنی از مسیری که در طول ۴۰ سال گذشته طی کردیم تبیین کردند و به ترسیم نقطه‌ای که امروزه در آن ایستادیم، پرداختند. ایشان نشان دادند از نقطه آغاز تاکنون گام‌های بلندی برداشتیم و بسیاری از عقبه‌های سخت و نفس گیر را با موفقیت پشت سر گذاشتیم. امروز در بلندای تاریخ ایستادیم و اگر این‌گونه نبود، سراسیمگی و توطئه‌ها و کینه‌های دشمنان هرروز شتاب بیشتری نمی‌گرفت. وی افزود: براي مثال پمپئو در کنگره وقتی اهداف اجلاس ورشو را تشریح می‌کند، ۲۶ بار در این سخنرانی از ایران نام می‌برد. حضرت آقا از سوی دیگر نقشه راهی را که پیش روی داریم را به‌عنوان گام دوم ترسیم کردند که مجموعه‌ای از بایدها و نبایدهاست. این مجموعه با بررسی نقاط قوت و بیان علت و چرایی برخی از نقاط ضعف ارائه شده است. رهبری بر این اصل بنیادین تاکید داشتند که انقلاب با سکون و بی‌تحرکی همخوانی ندارد. یکی از برجسته‌ترین نکات بیانیه همین مساله بود و می‌توان آن را ترجمان دیگری از بیان پیشین حضرت آقا دانست که می‌فرمودند «من انقلابی‌ام» یعنی سکون و ایستادگی آفت انقلاب است.
تبيين گام دوم
در همين حال، روزهاي گذشته نيز اين رويه ادامه داشت و در برنامه تلویزیونی «رو در رو» با حضور سیدمحمد حسینی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران و وزیر اسبق ارشاد و محمد صادق خرازی، نماینده پیشین ایران در سازمان ملل متحد، با تهیه کنندگی سید مهدی حسینی و به میزبانی مراد عنادی مجری کارشناس برنامه از شبکه چهار سیما پخش شد، مهمانان برنامه در خصوص بیانیه رهبر معظم انقلاب به بحث و گفت‌وگو پرداختند. سیدمحمد حسینی در این برنامه تلویزیونی گفت: این بیانیه برای گام دوم انقلاب، راهنمای برای عمل است. برای اینکه با ارزیابی مسیر طی شده ببینیم در این چهار دهه که چگونه حرکت کرده‌ایم، این بیانیه نگاه به آینده و یک کار بی‌بدیل است و تاکنون چنین راهبردی نداشتیم. دبیرکل کانون دانشگاهیان ایران اسلامی تصریح کرد: توجه به جوانان در سخنان راهبردی این بیانیه، مساله بسیار مهمی است. جوانان در پیروزی انقلاب و دوران دفاع مقدس نقش بسیار مهمی را ایفا کردند همچنین در بحث علم و فناوری جوانان متخصص ما گام‌های بلندی برداشتند. وی خاطرنشان کرد: مقام معظم رهبری در گام دوم انقلاب همه جوان‌ها اعتماد کردند و به آن‌ها میدان دادند و با سرعت تحولاتی که در دنیا هست جوان‌ها سریع‌تر می‌توانند خود را با تحولات دنیا تطبیق دهند. جوان‌ها با انگیزه پشتکار و خلاقیت می‌توانند کارها را پیش ببرند؛ البته باید همواره از تجربه پیشکسوتان هم استفاده کرد و تردیدی در این مساله وجود ندارد. وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه با اشاره به نقش مردم در جمهوری اسلامی ایران افزود: اینکه ما یک حرکت را آغاز کردیم و انقلابی به پیروزی رسیده و یک نظام شکل گرفته، همه با تکیه بر رای مردم بوده است. وی ادامه داد: نکاتی هم که رهبری در گذشته هم فرموده بودند، موارد پنج گانه باید تحقق پیدا کند تا تمدن اسلامی شکل گیرد. آرمان بلندي که همه ما به دنبال آن هستیم و آن زمینه‌سازی برای ظهور است، محقق شود. حسینی یادآور شد: به تعبیر رهبر انقلاب در آغاز راه انقلاب الگو و مدلی نداشتیم، مبانی اصول و ارزش‌های انقلاب مشخص بود اما اینکه چگونه عمل کنیم چندان مشخص نبود و تجربه قبلی نبود. در حال حاضر تجربه ارزشمندی داریم و میشود در این مرحله خیلی بهتر حرکت کرد و مسیر انقلاب را تکمیل کرد رهبری هم از جوان‌ها خواستند این بار مسئولیت را بر دوش بگیرند و خودشان را برای کار مهیا کنند. این استاد دانشگاه گفت: طبق بیانیه رهبری، جوان‌ها باید به تدریج آماده شوند که کارها به آن‌ها سپرده شود. محمدصادق‌خرازی نيز در این برنامه با اشاره به انتشار بیانیه گام دوم رهبر انقلاب، اظهار کرد: دغدغه‌های رهبر معظم انقلاب بسیار ستودنی است. رهبری تحولات تاریخی را مبنا دانستند که مسائل مهمی را برای آینده طرح کنند، در واقع ایشان یک پل از گذشته به آینده ساختند. این کارشناس مسائل سیاسی عنوان کرد: طرح مطالب فارغ از واژه‌ها و ترمینولوژی‌هایی که در ادبیات سیاسی هر کشور و یا هر انقلابی وجود دارد، ایشان به مسائل پرداختند و آسیب‌شناسی کردند. آنچه که در این آسیب شناسی مهم است مرور بر تحولات ۴۰ سال گذشته و توصیه هایی است که می‌تواند چراغ راه آینده مردم باشد. وی افزود: در این آسیب‌شناسی‌ها شما می‌بینید که صحبت از ریزش‌ها و رویش‌ها می‌کنند و در بحث رویش‌های انقلاب، رویش‌ها را ایستا نمی‌دانند. ایشان رویش‌ها را متحول می‌دانند و معتقدند در زمانی این رویش‌ها بیشتر میشود.خرازی یادآور شد: در بحث عدالت‌خواهی ایشان عدالت و انصاف را در کنار هم قرار دادند و در بحث نقدهایی که به عدالت اجتماعی توسعه و پیشرفت کشور میشود، سخاوتمندانه از پیشرفت‌ها و توفیق‌های بزرگ در دولت‌های مختلف سخن گفتند. وی گفت: همان‌گونه که دیدیم مقام معظم رهبری همان‌طور که به بحث های مهم اقتصادی پرداختند، به عدالت اجتماعی هم پرداختند، به همان اندازه به عدم تحقق بعضی از وعده‌هایی که در انقلاب داده شده بود هم پرداختند. رهبر انقلاب به بیان واقعیت‌ها پرداختند. خرازی همچنین درباره تحقق عدالت گفت: پیام رهبری پیام جامع است و ایشان در بخش عدالت و انصاف گفتند که به بسیاری از اهداف خود نرسیده‌ایم و عملکرد دولت‌ها و اشخاص را به چالش می‌کشند.وی افزود: وقتی سخن از عدالت می‌کنیم باید نقش جوان‌ها، زنان و اقلیت‌ها را مطرح کنید و در نظر بگیریم و وقتی سخن از عدالت اقتصادی می‌کنیم مفهوم عدالت اقتصادی، توسعه فقر نیست اما باید آن مفهومی که در قرآن آمده نسبت به تجلی اقتصاد شایسته که در آن تولید ملاک است، مورد توجه قرار دهیم.کارشناس مسائل سیاسی در همین رابطه گفت: آنچه اين مهم تاریخی را به ما نشان می دهد، درس‌هایی است که نشان می دهد که امیرمومنان در تمام مدتی که مسئولیت تاریخی داشتند اهل مدارا بودند و از روزی که حضرت به مسئولیت رسید، انقلابي عملکرد و سازش‌ناپذیر بود. رهبری هم گویی الگوی آن بزرگوار را در برابر خود قرار دادند.خرازی تاکید کرد: رهبری یک‌جا هم از ۳۰ سال رهبری خود اسم نبرده است؛ خداوند از خواسته خود ساخته‌ای مانند ایشان بینشی می‌دهد که می‌توانند بسیاری از مسائل را تمیز قرار دهند و نظر دهند.وی افزود: اقتدار، قدرت عظمت پیشرفت واژه‌هایی است که به صورت حماسی و مثبت در کنه ذات مردم ایران، مورد توجه رهبری در بیانیه اخیر شان بوده است.
نياز به عملگرايي
اينكه نقشه راهي توسط عالي‌ترين مقام جمهوري اسلامي تبيين و تدوين شده، برگرفته از توجه نظام به آينده اين كشور است ولي آيا اينكه تنها نشست‌ها و مراسم‌هاي تبيين برقرار شود، براي اجراي اين بيانيه يا نقشه راه كافي است؟! اينكه سياست‌هاي راهبردي از جانب مسئولان و مقامات ارائه شود ولي دستگاه‌هاي اجرايي و ديگر نهادها توجهي به آن نداشته باشند و راه خود را بروند يا به حدي در اجراي بخشي از آن‌ها تعلل كنند كه كارايي خود را از دست بدهند چه نتيجه‌اي دربرخواهد داشت؟! عالمان بي‌عمل كه به خوبي مي‌دانند مشكلات كشور كجاست، بايد برنامه‌هايي براي اجراي به موقع راهبردها داشته باشند و اينكه تنها به لبيك‌هاي شفاهي و گفتار درماني رو بياورند، مشكلي از كشور حل نخواهد كرد زيرا نمونه‌هاي بارز اين نوع اقدامات را مي‌توانيم در معيوب ماندن اجراي اصل 44، برنامه‌هاي بالادستي و چندساله توسعه و همچنين چشم‌انداز 1404 مشاهده كنيم.
