روز سیاه در نیوزیلند

فریدون مجلسی در گفت‌وگو با آفتاب یزد: رگه‌هایی از تفکرات مهاجر ستیزی ترامپ در حادثه تروریستی اخیر مشهود است

آفتاب یزد ـ رضا بردستانی: حادثه تروریستی غم انگیز با دو کلید واژه «مهاجرستیزی» و «تهدید تلویحی منطقه اروپایی‌نشین ترکیه» به یکباره نیوزیلند را به کانون اخبار جهان تبدیل می‌کند.
به گواه آمار، نزدیک به ۸۰ درصد ساکنان نیوزیلند را مهاجران اروپایی(عمدتا بریتانیایی و ایرلندی) تشکیل می‌دهند. بیشتر از نیمی از جمعیت چهار و نیم میلیون نفری این کشور در در سه شهر اصلی آوکلند، ولینگتون و کرایست چرچ به‌سر می‌برند که حادثه اخیر در کرایست چرچ رخ داده است.


مایک بوش، فرمانده پلیس نیوزیلند گفته است که در حمله و تیراندازی در دو مسجد در شهر کرایست‌چرچ ۴۹ نفر کشته و شمار دیگری زخمی شده‌اند.
اکثر قربانیان این حمله مهاجران خارجی هستند. حمله به مساجد کرایست چرچ روز جمعه و همزمان با ساعات اقامه نماز جمعه صورت گرفته است. آن گونه که رسانه‌های بین‌المللی اعلام کرده‌اند جاسیندا آردرن، نخست وزیر نیوزیلند این حادثه را «حمله تروریستی با برنامه‌ریزی قبلی» خوانده و گفته است جمعه، یکی از سیاه‌ترین روزها در تاریخ کشورش است. بررسی‌ها نشان می‌دهد این تیراندازی‌ها مرگبارترین حادثه در تاریخ این کشور به شمار می‌آید.
براساس آخرین اخبار منتشر شده، فرمانده پلیس نیوزیلند گفته سه مرد و یک زن به ظن ارتباط با این حمله بازداشت شده‌اند که یکی از بازداشت‌شدگان شهروند استرالیا است. فرمانده پلیس نیوزیلند همچنین از کشف وسایل انفجاری دست‌ساز از خودروهای مظنونان خبر داده است. پلیس همچنین از همه مساجد در سراسر نیوزیلند خواسته است تا درهای خود را ببندند.
>انگیزه و وابستگی سازمان مهاجمان
انگیزه مهاجمان و وابستگی سازمانی احتمالی آنان هنوز مشخص نیست اما اسکات موریسون، نخست وزیر استرالیا گفته است که این حمله توسط کسانی «با گرایش‌های راست افراطی» صورت گرفته است. وی همچنین گفته است که یکی از مهاجمان بیانیه‌ای را در رسانه‌های اجتماعی منتشر و در آن از برتری نژادی و نفرت از مهاجران دفاع کرده بود.
نخست‌وزیر استرالیا گفته است که مهاجمان تحت تاثیر افکار کسانی مانند اسلوالد موزلی، رهبر فاشیست‌های بریتانیا در دهه‌های ١٩٢٠ و ١٩٣٠ و‌اندرس بریویک، عامل کشتار جمعی در نروژ قرار داشتند. به گفته آقای موریسون، مهاجمان دو سال را صرف برنامه‌ریزی این حمله تروریستی کرده بودند.
در همین رابطه از فریدون مجلسی کارشناس بین‌الملل می‌پرسیم، این که در آن گوشه دنیا به دو مسجد حمله کنند چه تحلیلی پیش روی مخاطب می‌تواند قرار داده شود؟
این کارشناس مسائل بین‌المللی می‌گوید: در یک نگاه کلی، باید پذیرفت که خشونت، خشونت خواهد آفرید و اما این که چرا در نیوزیلند و به تعبیر شما در آن گوشه دنیا، باید گفت در جهان امروز، سرعت انتشار اخبار و ارتباطات ثانیه‌ای دیگر هزار و یا دوهزار کیلومتر دورتر و نزدیک تر چندان تفاوتی با هم ندارد! هر کجا تعصبات کور وجود داشته باشد، هرکجا‌اندیشه‌های ناسالم رشد پیدا کرده باشد و هرکجا برتری‌های قومی قبیله ای پررنگ جلوه داده شود باید منتظر رخ دادن چنین حوادث تلخی بود. خشونت و ترور ماهیتی تلخ و پلید دارد و چندان تفاوتی نمی‌کند که در شمال سوریه رخ دهد، کردهای ایزدی هدف قرار گیرند، مسجد بابری‌ها در کانون باشد یا قلب پاریس و بروکسل! این تفکر نژادپرستانه و مهاجرستیز است که در نهایت به این چنین وقایع تلخ و نفرت‌انگیزی منتهی می‌شود.
از وی می‌پرسیم؛ اساساً نیوزیلند در متن و حاشیه کمتر مناقشه ای در سطح جهان است، پس چرا این حادثه با این حجم کشتار مسلمانان در این کشور انجام می‌شود؟
این دیپلمات سابق می‌گوید؛ اگرچه نیوزیلند در مناقشات بین‌المللی حضور ندارد اما نمی‌تواند متاثر از برخی افکار و تئوری‌های ویران‌کننده قرار نگیرد! در همین حادثه اخیر می‌بینیم اصلی‌ترین تز مهاجمان، مهاجرستیزی و برتری‌های نژادی یا همان‌اندیشه قرون وسطایی نژاد برتر است؛‌اندیشه ای که متاسفانه طی سال‌های اخیر به خصوص از زمان روی کار‌آمدن ترامپ در آمریکا، همواره در ابعاد جهانی تبلیغ می‌شود و می‌توان رگه‌هایی از تفکرات مهاجرستیزی ترامپ در حادثه تروریستی اخیر را به خوبی مشاهده کرد هرچند ترامپ نیز خود متاثر از تفکرات پیشینانی است که مروج این گونه افکار سیاه بوده‌اند.
سال‌ها است می‌بینیم در اقصی نقاط دنیا با مهاجران برخورد خوبی صورت نمی‌گیرد چه در اروپا و آمریکا و چه در کشورهای آسیایی. وقتی به خشونت‌ها پرداخته نمی‌شود، وقتی برخی کشورهای به آن دامن می‌زنند متاسفانه باید شاهد رشد روزافزون چنین حوادث مشمئزکننده‌ای نیز بود.
سوال دیگر ما از آقای مجلسی آن است که در بیانیه ای که منتسب است به تروریست‌های حاضر در متن حادثه درمی‌یابیم که هم روی بحث مهاجرین تکیه کرده‌اند و هم تلویحی ترکیه را تهدید می‌کنند که اجازه نخواهند داد سلطنت عثمانی شکل بگیرد! حالا چرا ترکیه؟
این تحلیلگر مسائل بین‌المللی می‌گوید این مسئله اثبات می‌کند مهاجمان تحت تاثیر‌اندیشه‌های ضدعثمانی و ضد مسلمانان قرار داشته‌اند زیرا وقتی نام ترکیه به میان می‌آید بی شک باید به حوادث تاریخی همچون فتح قسطنطنیه و پایان بخشیدن فرمانروایی روم شرقی یا بیزانس توجه دقیق‌تری داشت (یکی از سلاطین سرشناس عثمانی، سلطان محمد دوم معروف به سلطان محمد فاتح بود که توانست با تصرف کنستانتیناپولیس (استانبول) به فرمانرواییِ روم شرقی یا بیزانس پایان دهد (۱۴۵۳ میلادی). تاریخ‌نگاران، زمان وقوع این حادثه را پایان قرون وسطی و آغاز عصر جدید می‌دانند.)
اگرچه طرح چنین تهدیدهایی نمی‌تواند محلی از توجه داشته باشد اما به مخاطب خاطرنشان می‌کند که حملات تروریستی اخیر تاریخی ـ ایدئولوژیکی هستند و ریشه درگذشته‌های دور دارند که در جای خود محل تامل و بررسی است.
مجلسی در پایان بر این نکته تاکید می‌کند که بسیاری از مسائل اگرچه به ظاهر در مناطق خاص جغرافیایی رخ می‌دهند اما اثرات و پیامدهایی جهانی می‌تواند در پی داشته باشد. به طور مثال، ظهور داعش اگرچه در عراق و سوریه اتفاق افتاده اما بر روح و روان تمامی مردمان جهان تاثیراتی مخرب برجای گذاشته که به ما گوشزد می‌کند‌اندکی جهانشمول‌تر بیندیشیم و رفتار کنیم.