تریدینگ فایندر

سیاست‌های پولی و مالی مناسب، پیش شرط رونق اقتصادی

اگر بازارها در سال 97 به‌خاطر خروج غیرقانونی آمریکا از برجام به عدم تعادل رسید، زمینه عدم تعادل در اقتصاد ایران شکل گرفته بود. شاید به عبارت دیگر بتوان گفت که در بازارهای مختلف با عدم تعادل‌های مختلفی مواجه هستیم چه در بازار کار که نرخ بیکاری دورقمی است، چه در بازار پول که نرخ رشد نقدینگی، تورم و سود بانکی دورقمی است، چه در خصوص نرخ پایین تشکیل سرمایه در اقتصاد ایران که عدد مناسبی نیست و چه در خصوص کسری‌های پنهان و آشکار لوایح بودجه و همچنین در خصوص پروژه‌های نیمه کاره کشور که عمر بعضی‌ها به بیش از دو دهه می‌رسد، همه زمینه‌ساز عدم تعادل کلان در محیط اقتصاد کلان است. طبیعتا اولین سوالی که مطرح می‌شود برای اینکه از این تنگناهای شدید مالی، پولی، ارزی عبور کنیم، شرط اول؛ امن کردن محیط اقتصاد کلان یا اتخاذ تدابیری برای ثبات اقتصاد کلان است. و مهم‌ترین و اثرگذارترین تصمیم در سیاست‌های پولی و مالی است. در سیاست‌های مالی که منظور بودجه است، دولت باید سال جاری طوری بودجه را هزینه کند که منجر به کسری نشود تا مجبور به استقراض شود و پایه پولی را افزایش دهد که نتیجه آن افزایش تورم شد. در خلق سیاست‌های پولی بیش از 90 و چند درصد کشورهای دنیا تورم‌های یک رقمی یا زیر دو، سه درصد دارند. این زیبینده اقتصاد ایران نیست که تورم در سال گذشته به 5/26 (بیست و شش ونیم) درصد برسد. لذا دولت اگر یک سیاست منضبط و کارآمدی تنظیم کند، حتما می‌تواند به شاخص‌های مطلوب پولی برسد. منظور اینکه نرخ تورم مجددا یک رقمی شود و به تناسب آن نرخ سود بانکی هم کاهش و تحلیل پیدا کند. لذا به نظر می‌رسد امروز بیش از هر زمان دیگر نیاز به این است که دولت سیاست‌های پولی و مالی درستی تنظیم کند. اگر بازار پول ما آرامش داشته باشد، حتما این آرامش به بازار کالا و به طور مشخص به بازارهای خودرو، مسکن و سایر کالاها خواهد رسید. حتما تبعات کنترل بازار پول به بازار ارز هم خواهد رسید. البته منهای شوک‌های بیرونی که همیشه می‌تواند باشد اما متغیرهای بنیادی اقتصاد متاثر از سیاست‌های درست بازار پول است. اگر بازار پول آرامش داشته باشد و شاخص‌های آن استاندارد و مطلوب باشد، می‌تواند به این منجر شود که سایر بخش‌های اقتصاد آرامشی داشته باشد. این می‌تواند یک اولویت برای اقتصاد در سال 98 باشد که حتما می‌تواند به تحقق شعار سال که رونق تولید است، کمک کند. تا زمانی که اقتصاد ایران قابل پیش‌بینی نباشد و تا زمانی که نه تورم و نه نرخ سود بانکی نه تنها یک رقمی نشود بلکه قابل پیش‌بینی نباشد ما نمی‌توانیم انتظار رونق اقتصادی پایداری را در اقتصاد ایران داشته باشیم. امسال از یک منظر چون بارندگی پرحجمی داشتیم و خسارت‌هایی که وارد شده مطمئنا بسیار کمتر از خسارت‌های خشکسالی است و این نعماتی که در بخش کشاورزی نصیب اقتصاد ایران شده حتما منجر به رشد اقتصادی مثبت بخش کشاورزی خواهد شد. از این منظر شاید رشد منفی بخش صنعت یا سایر بخش‌ها را کمتر کند ولی در حال امسال رشد اقتصادی منفی و سال سختی خواهیم داشت اما رونق بخش کشاورزی این سختی را می‌تواند تعدیل کند. هرچند بخشی از کشاورزی‌های لرستان و گلستان آسیب دیده اما گیلان و مازندران و شیراز که قطب تولید گندم است از بین نرفته و در واقع بارندگی‌ها در خوزستان، کرمانشاه، همدان، خراسان شمالی، جنوبی و رضوی برکت بوده است.
* استاد دانشگاه
تریدینگ فایندر