افزایش اجاره مسکن متناسب با تورم خواهد بود

ما در سال 97، تورم 5/26(بیست‌وشش ونیم) ‌درصد را تجربه کردیم و این تورم، طبیعتا در سال 97 حالا کمی کمتر یا کمی بیشتر با تحلیل‌های امروز تکرار خواهد شد مگر اینکه اتفاق خاصی در اقتصاد ایران و آن هم در بخش بازرگانی یا تجارت خارجی بیفتد، برای مثال صادرات نفت به شرایط اولیه برگردد یا درآمدهای ارزی ایران مثل سال90 شود. شوک‌های مثبت در تجارت خارجی ایران ممکن است تورم را در سال 98 نسبت به سال 97 خیلی تعدیل کند در غیراین‌صورت تورم سال 97 را با کمی نوسان در سال 98 هم ممکن است تجربه کنیم. اگر این را به‌عنوان یک فرض بپذیریم آن موقع می‌توانیم به تحلیل مال‌الاجاره در سال 98 بپردازیم. همواره مالکان مسکن در ایران در سال‌هایی که تورم‌های دورقمی یا بین 20 تا 30‌درصد یا بیشتر داشته‌ایم، علاقه‌مند نیستند که مسکن را رهن کامل بدهند بلکه علاقه‌مندند که اجاره‌بها بگیرند چون آنها هم زندگی‌شان را بر مبنای درآمد دارایی اداره می‌کنند و درآمد آنها با گرفتن مال‌الاجاره ماهانه دست به نقدتر و برای آنها مطلوب‌تر و آثار تورم برایشان کمتر خواهد شد به جای اینکه رهن کامل داشته باشند. اما از طرف دیگر با توجه به شواهد و قراینی که متولیان بازار پول گفته‌اند مبنی بر اینکه ممکن است نرخ سود بانک‌ها را کم یا حتی تثبیت کنند. فرقی نمی‌کند در هر دو حالت مفهوم این خواهد بود که سپرده‌گذاری دیگر در مقابل تورم‌هایی که بیش از نرخ سود بانکی هستند، مطلوبیت نخواهد داشت. با این تحلیل و مقدمه‌ای که ذکر شد، این یک رفتار عقلایی برای مالکان مسکن است که از یک طرف برای حفظ قدرت خرید یا ارزش درآمدهای آتی خود و از طرفی دیگر با توجه به شاخص‌های پولی بیشتر اولا به‌دنبال اجاره بروند و نه رهن مسکن، ثانیا اجاره مسکن را متناسب با نرخ تورم در سال گذشته و سال جاری تعدیل کنند. به همین خاطر می‌بینیم که اجاره‌بها در بهار و تابستان نسبت به سال گذشته یقینا افزایش قابل‌توجهی را تجربه خواهد کرد. البته نباید این نکته را هم فراموش کنیم که عرضه مسکن در چند سال گذشته، همچنان متاثر از مسکن مهر دولت قبلی بوده است. یعنی رکودی که تا نیمه اول سال 96 یا بهتر بگوییم تا پایان سال 95 در مسکن داشتیم، این هم بی‌تاثیر در عرضه مسکن نبوده است. گرچه افزایش قیمت از نیمه دوم سال 96 تا 97 قطعا به این منجر خواهد شد که ما در سال 98 عرضه یا تولید مسکن بیشتری داشته باشیم اما طبیعتا در بازار مسکن بین عرضه و تقاضا همیشه یک وقفه زمانی وجود دارد و با توجه به شاخص‌های پولی ناپایدار اقتصاد ایران، برآیندش این می‌شود که همواره مستاجران به نرخ روز اجاره‌بها را پرداخت کنند.
* اقتصاددان- استاد دانشگاه