روزنامه ایران
1398/02/11
پاسداشت استاد جمعیت شناس
مهسا رمضانی
خبرنگار
دیروز دانشکده علوماجتماعی دانشگاه تهران، میزبان مراسم نکوداشت محمد میرزایی، استاد جمعیتشناسی بود. میرزایی بیش از نیم قرن است که دغدغه ترویج علم جمعیتشناسی را دارد و میکوشد تا نگرش علمی به جمعیتشناسی را نهادینه کند و کیفیت برنامههای آموزشی این رشته را ارتقا دهد و در این راستا به گفته خودش بیش از ده هزار دانشجو را تربیت کرده و دو دوره ریاست دانشکده علوماجتماعی دانشگاه تهران را نیز عهدهدار بوده است. این مراسم درحالی برگزار شد که بسیاری از اهالی علوماجتماعی همچون ناصر فکوهی، تقی آزاد ارمکی، حمید پارسانیا، یوسف اباذری، سیدضیاء هاشمی، مصطفی ازکیا، سید مهدی اعتمادیفرد، حمیدرضا جلاییپور، هادی خانیکی، اعظم راودراد، محمد رحیمیان، باقرساروخانی، سید سعیدرضا عاملی، محمد جلال عباسی شوازی، احمد کتابی و دیگر چهرههای علمی و فرهنگی کشور، میهمان این نکوداشت بودند.
***
قدرت باید برای علم احترام قائل شود
یوسف اباذری، استاد جامعهشناسی دانشگاه تهران، در این جلسه کوشید تا حق شاگردی خود را به استادش ادا کند. اباذری تأکید کرد میرزایی در حفظ دانشکده علوماجتماعی دانشگاه تهران نقش بسزایی داشته است و در این راستا از جان خود مایه میگذاشت؛ اما نسل جدید آنچنان که باید متوجه این خدمات نیست همانطور که خود وی در دهه شصت متوجه نبود. او در این خصوص به خاطرهای مربوط به دهه شصت ارجاع داد که به دعوت میرزایی برای سخنرانی در انجمن جمعیتشناسی دعوت شده بود، اباذری عنوان کرد که در این جلسه سخنرانی انتقادی نسبت به انجمن ارائه کرد و نقدش این بود که چرا انجمن به مسائل جامعه نمیپردازد؟ که البته در همین جلسه با برخورد دکتر زنجانی مواجه میشود و او به اباذری «مصائب استادی» را متذکر میشود.
اباذری همچنین استادش را یک «گفتوگو کننده درخشان» قلمداد کرد که همچون بودلر فرهنگ بالا و پایین را به خوبی میشناسد، با آگاهی در خصوص مسائل جامعه صحبت میکند و دیدگاههای او وجهی پیشگویانه دارد.
اباذری همچنین تأکید کرد که میرزایی احاطه قابلتوجهی بر جامعهشناسی دارد و دانش او صرفاً به جمعیتشناسی محدود نمیشود و او را «استادی مدرن» خواند. همچنین عنوان کرد که استادش همواره بر تمایز بین «حوزه آکادمی» و «حوزه عمومی» تأکید دارد.
اباذری در بخش دیگری از صحبتهای خود به سخنرانی میرزایی پس از وقایع دی ماه سال گذشته ارجاع داد که گویا از وی خواسته شده بود تا به شیوهای علمی از دولت دفاع کند، اباذری عنوان کرد که میرزایی در سخنرانی خود به نکتهای اشاره کرد که او آرزو کرده که کاش این صحبتها به گوش مردم میرسید و آن این بود که «قدرت باید برای علم احترام قائل شود، جمعیتشناسی بازیچه نیست و کسانی باید در این حوزه اظهارنظر کنند که مستند حرف میزنند.»
اباذری همچنین به ذکر خاطرهای از استادش پرداخت که روزی سر کلاس حاضر و متوجه میشود که دکتر میرزایی برای گروهی از جانبازان کلاس گذاشته است تا اباذری برایشان تدریس کند. اباذری عنوان کرد از دیدن وضعیت آن جانبازان منقلب شدم اما دکتر میرزایی به او تأکید میکند که باید در کلاس حاضر شود و همچون روال معمول درسش را دهد و امتحان بگیرد چون اینجا دانشگاه است و نباید اهمالی صورت گیرد.
اباذری میگوید «اینجا بود که شیفته اخلاق او شدم» وی همچنین اشاره کرد که روزی توفیق پیدا کرده که کتاب دکتر میرزایی را برای چاپ به انتشارات دانشگاه تهران ببرد. هیأت داوران وقتی متوجه میشوند که کتاب از دکتر میرزایی است میگویند که کار او نیاز به داوری ندارد و قابل چاپ است. اباذری با ذکر این خاطره در واقع کوشید تا بر جایگاه علمی استادش صحه گذارد.
منتقد دکتر میرزایی بودم
سیدضیاء هاشمی، مدیر عامل ایرنا و استاد جامعهشناسی دانشگاه تهران، در این جلسه تصریح کرد که سی سال افتخار شاگردی میرزایی را دارد و استادش را «معلم متخلق» خواند و تأکید کرد که او هیچگاه دانش خود را از شاگردانش دریغ نکرد و در عین حال مدیری پرتلاش بود.
هاشمی البته عنوان کرد که از منتقدان میرزایی در دوران مدیریت او بوده است و گفت: «مدیران همیشه در معرض نقد بودند و فضای دانشجویی، فضایی انتقادی بود اما با این حال، دکتر میرزایی همواره با انتقادات به شکلی منصفانه برخورد میکرد.»
هاشمی تأکید کرد به عنوان فردی که در دورههای مختلف با دکتر میرزایی مواجهه داشته است، مهمترین خصیصه او را «صداقت» یافته که امروز به گوهری کمیاب بدل شده است.
به زعم او، امروز معلمانی که هم علم دارند و هم اخلاق بسیار حائز اهمیت و الگو هستند و امروزه به اساتید و معلمان عالم، متخلق و مسئول نیاز داریم؛ چرا که نمیتوان در دانشگاه صرفاً بر آموزش اکتفا کرد و باید اخلاق و مسئولیتپذیری را در دانشجویان نهادینه کرد. او استادش را متصف به همه این صفات دانست.
قلب تپنده دانشگاه تهران
حمیدرضا جلاییپور عنوان کرد که نزدیک به 35 سال است که از نزدیک با دکتر میرزایی آشنایی دارد و افتخار شاگردی او را داشته است و دکتر میرزایی و دکتر خواجهنوری را از تأثیرگذارترین اساتید در نسل دانشجویی خود برشمرد و به 8 خصیصه اخلاقی و شخصیتی او از جمله نگاه سنجشگرانه، ایراندوستی، اعتدال در منش سیاسی و مبرا بودنش از روحیه تجاریگرایی در دانشگاه اشاره کرد و متذکر شد که در دورانی که پیوسته بر افزایش کمی جمعیت تأکید میشد، دکتر میرزایی بر تبیین مفهوم جمعیت کیفی و ضرورت آن برای جامعه اهتمام داشت و اگر امروز در زمینه کنترل جمعیت توفیقاتی حاصل شده، منوط به زحمات افرادی همچون میرزایی است. جلاییپور تصریح کرد که میرزایی به مثابه یک استاد برجسته قلب تپنده دانشگاه تهران است.
استاد متخلق و صبور
هادی خانیکی، استاد ارتباطات دانشگاه علامهطباطبایی، بر نقش دکتر میرزایی در تأسیس انجمنها و پیوند دانشگاه با جامعه مدنی تأکید کرد.
او به یکی از تحقیقات دکتر مجید تهرانیان که در آن به بحران دانشگاهها پرداخته است، ارجاع داد و از قول تهرانیان گفت: «شکلگیری سه مثلث «استاد بیسواد»، «دانشجوی تنبل» و «مدیریت نالایق» بحران میآفریند.» خانیکی در این راستا بر اهمیت اساتید باسواد، متخلق و صبور تأکید گذاشت و معتقد است که میرزایی در سه عرصه «معلمی»، «دانشجویی» و «مدیریت» از این خصایص برخوردار است.
محمود نیلی احمدآبادی، رئیس دانشگاه تهران، در پایان این جلسه حاضر شد و عنوان کرد که با میرزایی در هیأت 51 نفره دانشگاه، هیأت ممیزی و شوراهای مشورتی سابقه همکاری دارد و آنچه در این همکاریها برای او جلب توجه میکرد آرامش و روح بلند دکتر میرزایی است. همچنین تأکید کرد که میرزایی از جمله اساتیدی است که موجز، روشن و دقیق سخن میگوید.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
انتصاب نماینده ولیفقیه در استان خوزستان و امامجمعه اهواز
سفیر عقلانیت
سراغ غولهای ادبیات جهان رفتم
مردی که اقبال زبان فارسی بود
کارگران در سود تولید سهیم شوند
کودتا در روز روشن
اروپا برای حفظ برجام باید هزینه بدهد
پاسداشت استاد جمعیت شناس
جام؛ کمی دور، خیلی نزدیک
چرخ زندگی سخت می چرخد
شمعی بر مزار <سوسرا>
انفجار تونل آزاد راه شمال با 3 کشته و 8 مجروح
ابلاغ قانون اقدام متقابل در برابر اعلام سپاه به عنوان «سازمان تروریستی»
سامانه ثبت و ضبط دارایی مسئولان راهاندازی میشود
فضای مجازی؛ یک فرصت مهم
احیای دریاچه ارومیه؛ جسورانهترین تعهد محیط زیستی دولت