روزنامه فرهیختگان
1398/05/03
درباره خطای جانسون هراسی
نمیتوان این را پنهان یا رد کرد که دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا و بوریس جانسون نخستوزیر انگلیس شباهتهای بینظیر رفتاری با یکدیگر دارند. زندگی خصوصی هر دوی این افراد پرحاشیه و جنجالبرانگیز بوده است و هر دو در ازدواج ناموفق، روابط متعدد با زنان و مواجهه با اتهام سوءاستفاده و خیانت، سابقهدار بهحساب میآیند. رفتارهای احمقانه و دلقکگونه، دروغهای بیپایان و ملیگرایی از دیگر ویژگیهایی است که ترامپ و جانسون را شبیه یکدیگر کرده است. اهداف مشترکی همچون «خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و توافق تجاری میان لندن و واشنگتن» نیز باعث شده تا گزاره شباهت مطلق و همراهی این دو را اگرچه هیچگاه ارتباط و همکاری نزدیکی با یکدیگر نداشتهاند، تقویت کند. البته اینکه در عالم سیاست شباهتهای رفتاری یا دو هدف مشترک، منجر به تصمیمات مشترک در سایر مسائل هم خواهد شد، موضوع دیگری است که باید به آن پرداخت. اما قبل از آن باید به تفاوتهای دو مرد مو زرد هم اشاره کرد. اصلیترین اختلاف که میتواند در عرصه تصمیمگیری نیز انعکاس پیدا کند، خاستگاه متفاوت ترامپ و جانسون است. برخلاف ترامپ که تا پیش از ریاستجمهوری، هیچ فعالیت سیاسی نداشته و به تجارت مشغول بوده است، جانسون مسیر نسبتا درستی را در سیاست پیموده است. او از روزنامهنگاری به عالم سیاست وارد شده و سابقه روشن فعالیت حزبی را بههمراه دارد. جانسون اگرچه در دوران رقابتهای انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، درباره ترامپ گفته بود که دونالد ترامپ «ناآگاهی احمقانهای از خود نشان میدهد» و «برای سمت ریاستجمهوری آمریکا نامناسب است» با این وجود زمانی که بوریس جانسون در اعتراض به طرح برگزیت نرم «ترزا می»، از کابینه استعفا کرد، دونالد ترامپ از وی حمایت کرد و او را شایسته نخستوزیری بریتانیا خواند تا روابط این دو گرمتر از سابق شود. شباهتهای رفتاری، پروژههای مشترک و حمایتهای ترامپ از جانسون خیلیها را به این نتیجه رسانده که ترامپ دیگری در اروپا حلول کردهاست، اما آیا واقعیت هم این خواهد بود؟ آیا جانسون میتواند مانند ترامپ در بریتانیا عمل کند و نتیجه هم بگیرد؟ بهطور حتم چنین نیست. جانسون حتی اگر تمایل داشته باشد، به دلایل زیر نمیتواند شبیه ترامپ عمل کند: 1- دونالد ترامپ یک ملیگرای نژادپرست است. او نماد شعار ملیگرایانه «اول آمریکا» و اقدامات نژادپرستانه است؛ اقداماتی که منجر به رشد گروههای نژادپرست و توسعه شکافهای اجتماعی در جامعه آمریکا شده است. در بریتانیا جانسون ملیگرا هر چند حامی سرسخت برگزیت است، اما او اگر بخواهد روی شعارهای ملیگرایانه و نژادپرستانه پافشاری کند، کار به تجزیه بریتانیا خواهد کشید. بریتانیا از چهار بخش انگلستان، اسکاتلند، ولز و ایرلندشمالی تشکیل شده است. در ولز و ایرلندشمالی هرگونه شعار نژادپرستانه از سوی جانسون میتواند، شعلههای استقلالطلبی را که در این نواحی از مدتها قبل افروخته شده، شعلهورتر کند. ترزا می برای ممانعت از جدایی این بخش از بریتانیا، یک میلیارد پوند بودجه اضافی به ایرلندشمالی پرداخت کرده است. رهبران احزاب در این کشور گفتهاند درصورت عدم حمایت مالی، فردای برگزیت آماده استقلال هستند. در ولز اوضاع بدتر از ایرلندشمالی است. آنان پس از انتخاب جانسون به نخستوزیری، اعلام کردهاند که با راهپیمایی و تظاهرات، جدایی این منطقه را از بریتانیا خواستار خواهند شد. جنبش جداییطلبی از بریتانیا و استقلالخواهی در شمال منطقه ولز، قوی است و روز شنبه قرار است در منطقه کارئرنارفون، استقلالخواهان ولزی، راهپیمایی کنند. 2- جانسون شاید اگر در کشوری دیگر مثل لهستان بود، میتوانست با رفتارها و گفتارهایی شبیه ترامپ بر محبوبیتش بیفزاید اما در انگلیس، دونالد ترامپ بهدلیل اظهارنظرها و مواضعش یکی از منفورترین چهرههای جهانی است. هرگاه قرار است ترامپ به انگلستان سفر کند، مخالفانش بهسرعت جمع میشوند و با فرستادن بالن ترامپ بچه به حضور او واکنش نشان میدهند. نظرسنجی ژوئیه ۲۰۱۸ ایپسوس موری نشان داده تنها ۱۹ درصد نظر مثبت نسبت به ترامپ دارند و ۶۸ درصد مخالف وی هستند. با این میزان منفوریت، بهنظر نمیرسد جانسون علاقهای به رفتارکردن شبیه ترامپ داشته باشد. 3- جانسون اگر هم بخواهد، شرایط انگلستان اجازه رفتارهای پوپولیستی و خودسرانه را به نخستوزیر نمیدهد. ساختار سیاسی انگلیس شباهتی با آمریکا ندارد و نظام سیاسی پارلمانتاریستی این کشور، در کنار احزاب، رسانهها و منتقدان، اجازه اجرای هر تصمیمی را به نخستوزیر نمیدهد. 4- بریتانیا در حوزه اقتصاد هم با آمریکا بسیار متفاوت است. تا سه ماه آینده باید بریتانیا از اتحادیه اروپا خارج شود. وضعیت اقتصاد نامطلوب، این کشور را درگیر بحران خواهد کرد و جانسون در این حوزه هم نمیتواند همچون ترامپ عمل کند؛ ضمن اینکه بخشهای دیگر بریتانیا اجازه اجرای هر تصمیم اقتصادی را به او نخواهند داد. 5- در ایران برخی نگران این هستند که شباهتهای رفتاری جانسون و ترامپ، در موضوع برجام میتواند برای کشور تبعاتی به همراه داشته باشد. حتی با فرض اینکه ترامپ، جانسون را مجاب به همراهی با موضع آمریکا در برجام کند، این سوال مطرح است که لندن چه ظرفیتی برای فشار بر ایران دارد؟ کل مبادلات تجاری ایران و انگلیس در پنج ماهه نخست سالجاری میلادی تنها 76 میلیون دلار (69 میلیون دلار واردات و 7 میلیون دلار صادرات) بوده است. این در حالی است که تنها در فرودینماه سال جاری، ایران به عراق حدود 400 میلیون دلار صادرات داشته است. بنابراین حداقل ایران در حوزه اقتصادی وابستگی به بریتانیا ندارد. در حوزه تحریمها هم دیگر چیزی برای تحریمکردن نمانده که بریتانیا بخواهد با آمریکا در این زمینه همراهی کند. در حوزه اجرای تحریمها هم بایدگفت بریتانیا و سایر کشورهای اروپایی در یکسال گذشته نشان دادهاند که به تمامی تحریمهای آمریکا علیه ایران پایبند بودهاند و بنابراین در این حوزه هم همراهی او با ترامپ تغییری در وضعیت ایران ایجاد نمیکند. اما درباره احتمال خروج از برجام بریتانیا نیز باید گفت هر چند بریتانیا و دو کشور آلمان و فرانسه عملا در برجام حضور ندارند، اما با توجه به شکاف حاصل از برگزیت، جانسون حاضر نمیشود در یک موضوع سیاستخارجی با اتحادیه اروپا مخالفت کند. 6- نکته آخر اینکه اگر اقدامات جانسون در بریتانیا، همراهی با دونالد ترامپ تفسیر شود، او شرایط سختی را در پارلمان خواهد داشت. آینده جانسون اکنون به یک چیز مربوط است و آن هم شیوه اجرای برگزیت است. شرایط سیاسی در لندن بهگونهای نیست که جانسون بتواند همچون ترامپ هر آنچه میخواهد انجام دهد.
سایر اخبار این روزنامه
روانشناسی خودتحریمی اصلاحطلبان
کنکاش در منابع اطلاعاتی سایتی که قیمت خانهها را دارد
شورایاری یا شبکهسازی انتخاباتی
باید در حوزه علوم انسانی کار عمیق کرد
مساله مافیای موسیقی فقط پول است
سند ملی چین: آمریکا بزرگترین دشمن ماست
باید در حوزه علوم انسانی کار عمیق کرد
درباره خطای جانسون هراسی
چرا به احیای رشته کشاورزی نیاز داریم؟