روزنامه ایران ورزشی
1398/05/08
28سال افول در فوتبال آسیا
به بهانه سالگرد قهرمانی استقلال در آسیا28سال افول در فوتبال آسیا
حمیدرضا عرب
بهانه این تکرار، سالگرد قهرمانی استقلال در آسیا است. عنوانی که 28 سال پیش به دست آمد؛ در هندوستان. بعد از استقلال که حوالی سال 90 میلادی و70خورشیدی قهرمان آسیا شد، تنها پاس تهران بود که این عنوان را تکرار کرد. پیامدش همه مدعیان فوتبال ایران از رسیدن به این جایگاه ناتوان بودند و به رغم صعود تا فینال که استقلال، سپاهان، ذوبآهن و در آخر پرسپولیس تجربهاش کردند، نتوانستند جامی به دست آورند.
فضای فوتبال باشگاهی در آسیا اکنون تفاوتهای آشکار و نهانی با آن دورانی دارد که استقلال و پاس جام قهرمانی را به دست آوردند. دیگر خبری از بازیهای متمرکز و فرسایشی نیست که صمد مرفاوی در توصیفش گفته: بازی آخر نای دویدن نداشتیم.
حتی از آخرین صعود استقلال به فینال جام باشگاههای آسیا که مرحوم حجازی سکان هدایتش را در دست داشت نیز تغییرات گستردهای در شکل برگزاری این رقابتها ایجاد شده و فوتبال در قاره کهن روی دیگری یافته است.
هزینههای سرسام آوری که کشورهای حوزه خلیج فارس در این راستا داشتند آنها را در عصرجدید فوتبال باشگاهی در آسیا به یکی از جامآوران همیشگی لیگ قهرمانان آسیا بدل ساخته و به تناوب قطریها، اماراتیها و سعودیها نیز بهعنوان یک مدعی سنتی توانستهاند جام قهرمانی را مال خود کنند. در حوزه شرق آسیا نیز همچون سنوات گذشته کره جنوبی و ژاپن در جام آوری پیشقراول بودهاند و این اواخر نیز چینیها سری در سرها درآورند که بخش اعظمی از این دستاوردها ناشی از سرمایهگذاری مالی است.
گرچه فوتبال ژاپن و کره جنوبی یا فوتبال عربستان بالفطره دارای استعدادهای نابی هستند اما نمیتوان مساله سرمایهگذاری آنها در فوتبال را نادیده گرفت که اگر تیمهای باشگاهی در ایران به خوبی از عهده این ماموریت برمیآمدند چه بسا قهرمانیها یکی پس از دیگری تکرار میشد هرچند که نباید فراموش کنیم تیمی که فصل دوازدهم برای استقلال پدید آمد به لحاظ برخورداری از سرمایههای انسانی در جایگاه رفیعی در فوتبال آسیا قرار داشت و در وصف آن تیم همین کفایت میکند که به حضور دو هافبک دفاعی طراز اولش در سطح آسیا (آندو و نکونام) اشاره کنیم که آرزوی تمام تیمهای آسیایی بودند.
پرسپولیس فصل پیش که فینالیست آسیا شد نیز تا حدی نسبت با آن تیم برابری میکرد که در نهایت نیز سرخها جامی به دست نیاوردند. این ناکامیهای سریالی همگی ناشی از فقر فنی تیمهای ایرانی در بازیهای پایانی است و مروری بر عملکرد آنها در بازی پایانی به وضوح این نقص را عیان میکند؛ نقطهای که باید شلیک نهایی از لوله تفنگ فوتبال ایران بیرون میرفت که نرفت.
امروز که لیگ در نقطه آغاز قرار دارد، هرچه سر میچرخانیم باز هم تیمی در قواره قهرمانی در آسیا نمیبینیم. تعارف کالدرون را هم جدی نمیگیریم که در بدو ورود به اردوگاه سرخ گفته بود این تیم قهرمان آسیا میشود. نه تیم او نه سپاهان و نه استقلال قواره قهرمانی در آسیا را ندارند و بعید است از پس بازیهای فرسایشی آتی برآیند. یک مساله کلی که همواره به فوتبال باشگاهی در ایران لطمه وارد کرده ناهمگونی برنامه بازیهای داخلی با فوتبال آسیا هم هست که به واقع در مقطعی کمر تیمها را میشکند که این موضوع نیز خود سدی محکم در برابر قهرمانیهای فوتبال ایران در رقابتهای باشگاهی بوده است.
عامل جدیتر در کسب این ناکامیها اما بیبرنامگی مدیران باشگاهی در پدیداری تیمهایی در حد و اندازه قهرمانی در آسیا است. هیچ یک از مدیران کنونی فوتبال ایران برنامهای برای قهرمانی در آسیا ندارند و اشارات گاه و بیگاه آنها به این موضوع نیز بیشتر جنبه تبلیغات رسانهای دارد. نه ایرج عرب، نه مسعود تابش و نه امیرحسین فتحی که دیروز در نطقی به یاد قهرمانی استقلال در آسیا افتاده بود در عمل کاری نکردهاند.
قهرمانی در آسیا نیازمند یک مکانیزم جدی مالی است که ظاهرا مدیران فوتبال ایران در ایجاد آن عمیقا ناتوانند و قادر نیستند منابع مالی لازم را فراهم کنند و اقدامی هم در این راستا انجام ندادهاند که تیمهای خود را با تجهیزات بیشتر راهی رقابتهای باشگاهی کنند.
شاید یک راه حل جدی این باشد: کسب درآمدهای حاصل از حق پخش تلویزیونی که اگر تمام و کمال به کاسه باشگاهها ریخته شود شاید ساختن تیمهایی رویایی به مانند آنچه عربها یا شرقیها پدید میآورند محال نباشد. البته نامبردگان هیچ گاه در برابر این ماجرا نیز متحد و جدی نبودهاند و مطالبهای نداشتهاند تا شاید باشگاههایشان با زرق و برق بیشتر در لیگ قهرمانان آسیا حاضر شوند.
اینکه دیدیم استقلال در مهمترین برهه لیگ قهرمانان آسیا ستارههایی همچون تیام و جباروف را از دست داد و از رسیدن به فینال لیگ قهرمانان آسیا باز ماند ناشی از همین ناتوانیهای مالی بود و هیچ بعید نیست که در آینده نیز تکرار شود که مسوولیت پذیری مدیرانش را میطلبد.
سایر اخبار این روزنامه