روزنامه فرهیختگان
1398/05/15
روزهای حساس دیپلماسی از بسته فرانسوی تا «بیشتر در برابر بیشتر»
حدود سهماه از آغاز کاهش تعهدات برجامی ایران میگذرد. هرچه روزها به آغاز گام سوم ایران نزدیکتر میشود، تلاطم برای رایزنیها با جمهوری اسلامی نیز بیشتر میشود. در این مدت بررسی نوع مواجهه طرفهای اروپایی برجام از سویی و دولت ایالات متحده از سوی دیگر و البته پاسخ متقابل ایران، ضروری مینماید. طرفهای اروپایی که تا پیش از 18 اردیبهشت و پایان صبر استراتژیک ایران ترجیح میدادند تعهدات خود را معطل بگذارند، گویی حالا آگاه شدهاند که ایران کاسه صبرش لبریز شده است و اگر برجامخواهی تروئیکای اروپایی به عمل نرسد، ایران نیز عطای برجام را به لقایش خواهد بخشید. در این مدت فرانسه از میان سه کشور اروپایی طرف برجام سعی دارد با ارائه بسته پیشنهادی به ایران بهنوعی نقش میانجی را بازی کند. در همین راستا امانوئل بن، نماینده ویژه و مشاور دیپلماتیک رئیسجمهور این کشور اواخر خردادماه و اواسط تیرماه (18 تیر) همراه با پیام کتبی امانوئل مکرون خطاب به حسن روحانی به تهران آمد. در ادامه تماس تلفنی سهبارهای نیز میان رئیسجمهور فرانسه و رئیسجمهور کشورمان برقرار شد؛ تماسهایی که شاهبیت آن را شاید بتوان تماس 100 دقیقهای هشتم مرداد روحانی و مکرون خواند. اول مرداد نیز سیدعباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه بهعنوان «فرستاده ویژه رئیسجمهور» بازدید فرستاده ویژه مکرون را پس داد و به فرانسه سفر کرد. اگرچه جزئیات زیادی از این رفتوآمدها و پیغامها و تماسها منتشر نشده ولی با توجه به اظهارنظرهای مردان دیپلماسی کشورمان میتوان نتیجه گرفت پیشنهاد اروپا تا امروز چنان چشمگیر نبوده که نظر ایران را جلب و جمهوری اسلامی را از برداشتن گام سوم کاهش تعهدات برجام منصرف کند. اگرچه طرفهای اروپایی سعی دارند بهنوعی با وعده و وعید بستههای پیشنهادی، نظر ایران را جلب کنند ولی همزمان خطونشانهای خود مبنیبر غیربرجامی بودن کاهش تعهدات ایران را نیز مطرح میکنند. محمدجواد ظریف روز گذشته در نشست خبری خود با خبرنگاران و رسانههای داخلی و خارجی بهمناسبت فرارسیدن روز خبرنگار بار دیگر تاکید کرد کاهش تعهدات ایران خلاف برجام نیست. وزیر امور خارجه کشورمان میگوید ما اعلام کردیم به محض اینکه اروپا تعهدات برجامی و تعهداتی را که پس از آن در جلسات کمیسیون مشترک برجام داشته عملیاتی کند، تمام تعهدات ایران دوباره اجرایی میشود مگر آنکه آنها بخواهند بازی زور را ادامه دهند. ظریف به گام سوم ایران نیز اشاره داشت و گفت گام سوم ایران بهمعنای خروج از برجام نیست و در چارچوب برجام خواهد بود. با این حال تاکید داشت: «برجام امر مقدسی نیست؛ اگر لازم باشد از آن خارج خواهیم شد اما فعلا نیازی به این موضوع نمیبینیم.» ظریف در ادامه این نشست خبری به بدعهدی و عدم اجرای تعهدات برجامی طرفهای اروپایی نیز اشاره داشت؛ تعهداتی که به گفته وزیر امور خارجه کشورمان معطوف به نتیجه است نه اقدام. ظریف تاکید دارد تعهدات اروپا وابسته به تعهدات آمریکا نیست. اروپاییها حتی بعد از خروج آمریکا از برجام نسبت به ایران 11 تعهد دادند که حتی آنها را شروع هم نکردهاند. سکاندار دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی تصریح دارد اروپا با علم به خروج آمریکا از برجام در شهریور و مهر گذشته بار دیگر این 11 تعهد خود را تکرار کرد؛ تعهداتی که تاکنون عملیاتی نشده است. چندیپیش محمدجواد ظریف از دعوت رسمی از امانوئل مکرون برای سفر به تهران خبر داد؛ سفری که اخبار حکایت از آن دارد که ظرف چند روز آینده احتمالا انجام خواهد شد. حالا مواضع و خواست ایران کاملا روشن است. به قول محمدجواد ظریف، امروز اروپا باید تصمیم بگیرد تا چه زمانی میخواهد گروگان آمریکا باشد و شرکتهایش از آمریکا بترسند. از این رو ناگفته پیداست که بسته پیشنهادی مکرون نیز باید حول مطالبات ایران و به نتیجه رسیدن تعهدات طرفهای اروپایی باشد. اگرچه تا امروز طرفهای اروپایی به بهانه زمانبر بودن اجراشدن تعهدات خود برای بیتعهدیشان توجیه تراشیدهاند. وزیر امور خارجه کشورمان میگوید تا امروز ١٥ ماه گذشته و کف مطالبات ما در نامه رئیسجمهور به طرفهای برجام مشخص شده است. کف مطالباتی که در نامه ظریف به فدریکا موگرینی، نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی نیز تکرار شده است. محمدجواد ظریف در نشست خبری روز گذشته خود بار دیگر تاکید کرد: «بازگشت فروش نفت ما به پیش از خروج آمریکا از برجام کف مطالبات ماست.» از اینرو همانطور که پیش از این نیز اشاره داشتیم میتوان نتیجه گرفت کف مطالبات ایران بازگشت سطح صادرات نفتی به حداقل 5/2 میلیون بشکه در روز است. یکسال و چند ماهی است که ایالات متحده آمریکا با قلدرمآبی از توافق هستهای خارج شده است؛ توافقی که ظریف تاکید دارد توافق با آمریکا نبوده، با این حال میگوید آمریکا بهدلیل عضویت دائمش در شورای امنیت برای برداشتن قطعنامهها علیه ایران عضو ضروری برجام بوده است. با این وصف وزیر امور خارجه تصریح میکند: «آمریکا یک شر بود و ما با او مذاکره کردیم.» به هر حال ایالات متحده خود میدان بازی برجام را ترک کرد و در این مدت از تحریم و تهدید نسبت به ایران هرچه در چنته داشت رو کرد. با این حال بهخصوص در این چند ماه شروع گامهای کاهش تعهد ایران، ژست مذاکره به خود گرفته است؛ ژستی که بهخاطرش حاضر شده شرط و شروطی را که میگفت برای مذاکره با ایران دارد نیز زبانی به فراموشی بسپارد و مدعی شود ایران در هر جا که بخواهد، آمریکا طالب مذاکره است! ولی در عین حال از رهبر انقلاب تا وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی را تحریم میکند؛ تحریمی که ظریف در نشست خبری روز گذشته خود آن را نشانه روشن دشمنی آمریکا با دیپلماسی خواند. پیش از تحریم رسمی محمدجواد ظریف نیز زمزمههای این تحریم از سوی دولت ایالات متحده شنیده شد تا آنجاکه سفر اخیر وزیر امور خارجه کشورمان به نیویورک برای شرکت در نشست شورای اقتصادی- اجتماعی سازمانملل نیز از سوی این کشور با اما و اگر مواجه بود؛ سفری دوهفتهای از نیویورک تا داکار که گفتوگوهای بسیاری با رسانههای غربی نیز در پی داشت. یکی از پرمناقشهترین این گفتوگوها، گفتوگوی ظریف در جمع خبرنگاران بود که رسانههای غربی چون «گاردین» آن را خبری کردند. «گاردین» مدعی شد بنا به گفته ظریف «ایران حاضر است در ازای رفع دائمی تحریمهای ایالات متحده، بازرسیهای ارتقایافته و دائمی از برنامه هستهای خود را بپذیرد» و در ادامه از ایدهای با عنوان «بیشتر در برابر بیشتر» یا «همهچیز در برابر همهچیز» نام برده بود. ایدهای که رسانههای غربی از آن بهعنوان پالس مثبت ایران برای مذاکرات بهاصطلاح خودشان جامع نام میبردند؛ مذاکراتی که براساس ادعای غربیها باید فعالیت منطقهای و تسلیحات موشکی ایران را هم شامل شود و به گفته موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه در گفتوگو با «فرهیختگان»، طرفهای غربی از ابتدا بهدنبالش بودند. در گفتوگوی نهم مردادماه «فرهیختگان» از سخنگوی دستگاه دیپلماسی، این ادعای رسانههای غربی را پرسیدم. سیدعباس موسوی گفت: «آقای ظریف برای شکستن این فضا که آمریکاییها مدعی هستند ما دنبال مذاکرهایم و ایران نیست، این موضوع را در جمع رسانهها در نیویورک مطرح کرد. درواقع بندی از برجام است که سال 2023 قرار بود اجرا شود. بر این اساس در مقابل پذیرش پروتکل الحاقی در مجلس ایران، لغو دائمی تمامی تحریمها نیز در کنگره آمریکا تصویب شود. آقای ظریف مطرح کرد اگر آنها واقعا بهدنبال گفتوگو هستند این قضیه میتواند محور گفتوگو قرار گیرد و بهجای سال 2023 در همین سال 2019 اجرا شود. همانطور که پیشبینی میکردیم این طرح با مخالفت آنها روبهرو شد، چراکه آنها بهدنبال توافقی که منتج به نتیجه شود، نیستند و ژست مذاکره مدنظرشان است. ایران با این پیشنهاد تبلیغات آنها را خنثی کرد. » موسوی درخصوص ادعای بیشتر در برابر بیشتر نیز گفت: «خیلی ندیدم ظریف تا به حال عباراتی چون کمتر در مقابل کمتر (less for less) ، بیشتر در مقابل بیشتر (more for more)را بهکار ببرد. این چیزی است که برخی رسانههای غربی بیان میکنند. در پیشنهادهایی که مقامات غربی میدهند، میخواهند به نوعی کاهش تنش داشته باشیم تا به قول آنها به توافقی منجر شود و اینگونه عبارات را مطرح میکنند. جمهوری اسلامی ایران بهدنبال اجرای همین برجام است که طرفین توافق هستهای باید انجام دهند.»محمدجواد ظریف در گفتوگوی اختصاصی با «فرهیختگان»:
آمریکا چیزی برای ارائه در مذاکره ندارد محمدجواد ظریف ساعتی بعد از نشست خبری با خبرنگاران و رسانههای داخلی و خارجی در گفتوگوی اختصاصی با «فرهیختگان» درخصوص ادعای مطرحشده رسانههای غربی با عنوان «بیشتر در برابر بیشتر» و «همهچیز در برابر همهچیز» پاسخ داد.
رسانههای غربی نقلهایی از شما در نیویورک با عنوان «بیشتر در برابر بیشتر» و «همهچیز در برابر همهچیز» منتشر کرده و از آن با عنوان پالسهای مذاکرات جامع از سوی ایران یاد کردهاند. آیا این عبارات را تایید میکنید؟ نه، حتما من چنین چیزی نگفتهام. من گفتم دولت آمریکا که میخواهد درمورد تسلیحات ایران صحبت کند آیا این آمادگی را دارد که فروش میلیاردها سلاح به منطقه ما را متوقف کند. دولت آمریکا قبل از اینکه بخواهد ادعایی داشته باشد باید به این خواست مردم جواب دهد که آیا آمادگی دارد چنین اقدامی را انجام دهد؟ آیا آمریکا آمادگی دارد 70 میلیارد خرید عربستانسعودی و 50 میلیارد فروش سلاح آمریکا به منطقه را متوقف کند؟ پس این عبارات شما بهمعنای صحبت و آمادگی درخصوص مذاکرات جامع نبود؟ این به آن معناست که آمریکا درمورد مذاکرات دروغ میگوید و آنها امکان ورود به مذاکره را ندارند. آنها امکان مذاکره ندارند. ما از مذاکره نمیترسیم ولی آنها چیزی برای ارائه در مذاکره ندارند.
سایر اخبار این روزنامه
ناشرها یارانه کاغذ گرفتند، کتاب گرانتر شد
داماتو نتیجه توافق الجزایر بود
آمریکا چیزی برای ارائه در مذاکره ندارد
پروژههای پژوهشی توسط چند نفر دست بهدست میشود
شفافسازی حلقه مفقوده پیامرسانهای ایرانی
تور دانشگاه شناسی
روزهای حساس دیپلماسی از بسته فرانسوی تا «بیشتر در برابر بیشتر»
عراق افتخار جهان عرب و جهان اسلام است