روزنامه فرهیختگان
1398/06/30
سنتشکنی «قیس سعید»
نتایج دور اول انتخابات ریاستجمهوری تونس که 15 سپتامبر سال 2019 برگزار شد، نشان میدهد «قیس سعید»، کاندیدای مستقل در انتخابات در صدر فهرست برندگان و پس از آن «نبیل القروی» قرار دارد. این در حالی است که براساس نتایج اعلامشده از سوی کمیسیون عالی مستقل، «عبدالفتاح مورو» در جایگاه سوم قرار گرفته است. آنچه مسلم است در جریان انتخابات اخیر، تونس شاهد تحول بنیادین در نظام حاکم بر انتخابات بود؛ درواقع این تحول گویای واگرایی تاریخی دولت تونس برای ایجاد یک دولت مردمی و رشد و توسعه عادلانه است. بنابراین میتوان گفت این ملت تونس بود که در شکست همه انتظارات از کاندیداهای ریاستجمهوری، نقش اصلی را ایفا کرد. بیشک نتایج این انتخابات که در آن قیس سعید با کسب73/18 درصد آرا مقام اول را به دست آورد در شرایطی اتفاق افتاده که ارزشهای کلاسیک سیاسی در دولت تونس در طول سالهای مدید انباشته شده بود. از این رو شاید به ذهن هیچ کسی خطور نمیکرد که قیس سعید در این انتخابات که بهنظر میرسید رقابت میان سایر کاندیداها بیشتر باشد، بتواند موفق به کسب بیشترین آرا و پیروزی شود. دوم اینکه برای نخستینبار پیروزی قیس سعید، الگوی سنتی تبلیغات انتخاباتی را که پیش از آن جزء مهمترین شیوههای تبلیغاتی بود نیز تغییر داد؛ شیوههایی که معمولا بهنفع نامزدهایی بود که متکی بر نقش پول سیاسی در انتخابات بودند. علاوهبر این، پیروزی او نشان داد نقش رسانهها در تبلیغات و آرای مردمی تا چه اندازه اهمیت دارد. البته نباید فراموش کرد در سوی دیگر ماجرا، نبیل قروی که بهدلیل فساد مالی و دستگیری او توسط قوه قضائیه در تبلیغات انتخاباتی غایب بود؛ اتفاقی که بهعنوان یک اتفاق قابلتوجه در صحنه سیاسی تونس رخ داده است. نکته قابلتوجه اینکه معیارهایی که برای پیروزی قیس سعید مدنظر قرار داده شد، دوران انتخابات سنتی تونس را تغییر داد، چراکه قیس سعید استفاده از هرگونه بروکراسی سازمانی یا استفاده از تبلیغات رسانهای یا ریختوپاشهای مالی را رد کرد و تنها در قالب یک کاندیدای ساده ظاهر شد که هدف او جوانان و عموم مردم جامعه هستند. قیس سعید با شیوه خاص خود که او را از سایرین متمایز میکرد و با زبان عربی فصیح و کسب درصد بالایی از رای هواداران و جوانان تونسی، توانست به اهداف خود دست یابد. نکته حائز اهمیت اینکه ملت تونس تصمیم گرفتند در مقابل همه تنشهای سیاسی در کشور، قیس سعید را که در قانون اساسی این کشور و قوانین بینالمللی متخصص و استاد است، انتخاب کنند تا به این ترتیب نظام جدیدی را بهجای سیستم مدیریتی گذشته که سیاسیون سنتی بر آن حاکم بودند، جایگزین کنند. درحقیقت مردم تونس با سیستم فساد و ناکامی سیاسی و وابستگی سرمایهداری و بیگانگی هویت خود مقابله کردند و در انتخابات تغییرات عمیقی را که از زمان وقوع انقلاب تونس در سال 2011 خواستار بودند، رقم زدند. قیس سعید بیشک بهترین کاندیدایی بود که به خواست مردم تونس نزدیک بود؛ چراکه او شفافیت را که در دورههای گذشته وجود نداشت، مهمترین اقدام خود عنوان کرد. همچنین دیدگاه وی در سیاست خارجی کشور را بر ضرورت استقلال ملی و رد هرگونه مداخله خارجی تاکید میکند مدنظر قرار داده؛ موضوعی که واکنشهایی را از سوی سفیر فرانسه در تونس داشته است. دیدگاه قیس سعید عدالت و ایستادگی در کنار اتفاقات خارجی بهویژه قضیه فلسطین است تا جایی که او اعلام کرده است ایجاد روابط و عادیسازی با رژیم صهیونیستی بهخودیخود خیانت بزرگی به ملت است. مضاف بر اینکه قیس سعید طرح قانون برابری در وراثت جنسیتی را که پیش از این از سوی رئیسجمهور فقید «الباجی قائد السبسی» مغایر با قوانین اسلامی بود در دستورکار خود قرار داده است. این انتخابات تحولی در آینده تونس رقم خواهد زد. درواقع بهرغم پیروزی چپگرایان و میانهروها در انتخابات قانونگذاری سال 2014 و همچنین انتخابات شهرداریها در سال 2018، امسال و با انتخاب قیس سعید اتفاقی خلاف تصورات و انتظارات رخ داد.انتخابات با مرگ دیکتاتور «زینالعابدین بنعلی»، نخستین دیکتاتور سرنگونشده تحولات موسوم به بهار عربی، پنجشنبه گذشته در بیمارستانی در عربستان درگذشت. نام او پیش از اعتراضات 2011 چندان شنیده نشده بود، اما آغاز تحولاتی که «بهار عربی» نام گرفت، موجب شد همزمان با شناختهشدنش در جهان، حکومتش نیز ساقط شود. بنعلی پس از انقلاب تونس به مأمن دیکتاتورهای عرب فراری یعنی عربستانسعودی گریخت. پس از تونس؛ لیبی، مصر، بحرین و یمن نیز دستخوش ناآرامیهای گستردهای شدند. درنهایت حسنیمبارک، رئیسجمهور مصر دستگیر شد؛ معمر قذافی، حاکم لیبی و علی عبدالله صالح، رئیسجمهور سابق یمن کشته شدند. مرگ بنعلی تنها دو روز پس از اعلام نتایج دور نخست انتخابات ریاستجمهوری تونس رخ داد. روز پنجشنبه دختر زینالعابدین بنعلی پیام اخیر پدرش را در صفحه خود در اینستاگرام منتشر کرد که در آن از سرزمین تونس گلایه کرده و نوشته بود: «ای وطن قدرنشناس، استخوانهایم را به تو نخواهم داد.» جنازه بنعلی همانطور که قبل از مرگش وصیت کرده بود، در عربستانسعودی دفن و مراسم تدفینش دیروز (جمعه) برگزار شد. حالا مهمتر از مرگ بنعلی برای تونس، انتخابات ریاستجمهوری این کشور است.
سایر اخبار این روزنامه