روزنامه آفتاب یزد
1398/07/09
میزان کمک روسیه و چین به ایران در دوران سخت تحریم
آفتاب یزد ـ رضا بردستانی: زنگنه و دیگر مقامات اقتصادی و سیاسی ایران همواره بر این عقیده بودهاند که ایران خودش را در محدوده تحریمها گیر نخواهد انداخت و به هر طریق ممکن نفت خود را به هر کس که بخواهد و هر کشوری که صلاح بداند خواهد فروخت، این بخشی از استراتژی جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با تحریمهای ظالمانه و یکجانبه ایالات متحده آمریکا است.اگرچه تحریمها از اردیبهشت ۱۳۹۷ به سختترین و سختگیرانه ترین شکل ممکن اعمال شده اما جمهوری اسلامی همواره با استفاده از ابزار پیدا و پنهان تلاش کرده تحریمها را دور بزند و نیازهای خود در عرصههای اقتصادی و اجتماعی را تامین نماید.
>روسیه، چین یا ترکیه؟!
همین چند روز اخیر بود که ایالات متحده آمریکا یا به تعبیری درست تر، وزارت خزانهداری آمریکا چند شخصیت و شرکت چینی را دچار تحریم کرد! خبر بعدی اینکه یک شرکت هندی نیز معتقد است که تحریمهای آمریکا به تاسیسات پالایشگاهی هندوستان زیانهای غیرقابل جبرانی وارد کرده است. خبر دیگری هم داریم و آن این که اردوغان در گفتوگو با رسانهها به صراحت از این مسئله پرده برداشته است که نمیتواند نفت و گاز از ایران خریداری نکند زیرا این کشور به نفت و گاز ایران احتیاج دارد. حالا وقتی همه اینها را در کنار هم قرار میدهیم یک سوال یا یک ابهام خیلی بزرگ پیش روی ما قرار میگیرد که بین سه کشور روسیه، چین و ترکیه کدام یک در شرایط تحریمهای سخت و طاقت فرسای ایالات متحده آمریکا دست یاری خود را از ایران دریغ نداشتند البته باید پذیرفت که هر کشوری در نهایت بر اساس منافع ملی خود گام برخواهد داشت و به این سادگی خود را درگیر چالشهایی که اقتصاد و سیاستهایش را دچار تنش کند نخواهد کرد.
>موضع گیریها متفاوت
زیرا منافع متفاوت است!
محسن جلیلوند کارشناس مسائل بینالمللی در گفتوگو با روزنامه آفتاب یزد ضمن تاکید بر این نکته که چین و روسیه یا هر کشور دیگری در نهایت بر اساس منافع ملی خود گام بر خواهد داشت ذهن ما را از این سمت و سو و حرکت به سوی توقع داشتن از کشورها که ما را در تحریمها یاری کنند بازمی دارد! این کارشناس مسائل بینالمللی در ادامه میگوید هر کشوری در مواجهه با کشورهای دیگر تلاش میکند سیاستهای خود را بنا به تعبیری بالانس کند پس باید در نظر گرفت آنچه چین در مورد تحریمهای آمریکا علیه ایران میگوید به طور طبیعی با آنچه روسیه و ترکیه با همین موضوع بیان میکنند تفاوتهای بسیار زیادی دارد زیرا چین اظهار نظرات و موضعگیریهایش منطبق بر سیاستها و منافع ملی کشور متبوع خودش است همانطور که روسیه و ترکیه نیز در اظهار نظرات موضعگیریها و همراهی و هم یاریها طبیعتا منافع ملی خودشان را در نظر میگیرند، برای نمونه خریدار نفت ایران نیست چون خود دارای ذخایر غنی نفت و گاز است پس میماند چین و ترکیه در این جا نیز بین خرید نفت ایران توسط چین و خرید نفت ایران توسط ترکیه تفاوتهای بسیار زیادی باید قائل شد نخست این که حجم مبادلات تجاری ایران با چین قاعدتاً قابل مقایسه با حجم مبادلات تجاری ایران با ترکیه نیست ضمن آن که خرید نفت ایران توسط ترکیه بسیار محدود و ناچیز است پس از همین زاویه نیز اگر نگاه کنیم موضعگیریهای چین و ترکیه در مواجهه با تحریمهای نفتی ایران بسیار متفاوت خواهد بود در همین موضع اگر به خوبی نگاه کنیم خواهیم دید که جنس موضعگیریهای روسیه، چین و ترکیه به دلیل نوع مواجهه آنها با جمهوری اسلامی ایران بسیار متفاوت خواهد بود از منظر ژئوپلیتیکی و جغرافیایی نیز بین ایران و روسیه، ایران و ترکیه و ایران با چین تفاوتهای قابل تاملی وجود دارد.
برای نمونه اگر ترکیه خواسته باشد از ایران نفت بخرد طبیعتاً با کشتی نخواهد خرید ولی چین اگر خواسته باشد از ایران نفت بخرد طبیعتاً و لزوما باید با کشتی نفت خریداری شده را حل نماید جلیلوند در مورد موضع گیریهای زنگنه در مورد اینکه ما نفت مان را به هر طریق ممکن خواهیم فروخت و به هر کشوری که صلاح بدانیم خواهیم فروخت میگوید این سخن درستی است بالاخره هر کشوری برای به دست آوردن منابع مالی دست به هر اقدامی خواهد زد اما باید پرسید این نفت را چند میفروشیم؟ چگونه میفروشیم؟ و در ازای فروش این نفت چه به دست میآوریم و چگونه به دست میآوریم این از آن دست مسائلی است که بسیار مهم است یعنی پاسخ به هر سوالی میتواند استراتژیهای جمهوری اسلامی ایران را مشخص کند.
>چین از ایران نفت نمیخرد دلالها میخرند!
جلیلوند میگوید تا آنجا که من خبر دارم چینیها مستقیم از ایران نفت خریداری نمیکنند آن هم به دلیل مسائل و مشکلات تحریمی پس میماند وجود واسطهها و دلالانهایی که نفت را از ایران میخرند و آن را به چین میفروشند حال به چه قیمتی میخرند و به چه قیمتی میفروشند طبیعتاً فاصلههایی وجود دارد که به دلیل شرایط تحریمی، ایران مجبور است که آن شرایط را بپذیرد. در مورد روسیه نیز همین گونه است زیرا روسیه بارها و بارها صحبت از سوآپ نفت کرده اما در عمل ما چیزی ندیدهایم و صرفاً در همان قالب مصاحبه و گفتوگو و موضـــعگیریهای رسانهای باقی مانده است!
اینکه میگویم ما چیزی ندیدیم یعنی چیزی به صورت رسمی اعلام نشده حال اگر این سوآپ به صورت غیر رسمی انجام شده حداقل من خبر ندارم! حال ممکن است این سوال پیش بیاید که چرا روسیه در قبال قولهایی که به ایران میدهد هیچ عملی انجام نمیدهد پاسخ کاملا مشخص است زیرا حدود ۶۰ درصد تولید و فروش نفت و انرژی روسیه در اختیار شرکتهای بینالمللی است و طبیعتاً شرکتهای بینالمللی به خوبی میدانند که هر نوع همکاری نفتی با ایران چه تبعاتی برای آنها به دنبال خواهد داشت!
در مورد شرکت کاسکو چین که اخیراً از سوی آمریکا تحریم شد، این شرکت نفت ایران را خریداری و انبار میکند و آن را نمیفروشد از آن جایی که آمریکاییها گفته بودند با هر کشوری که نفت ایران را خریداری کند برخورد خواهند کرد هر کشوری و یا هر شرکتی؛ این شرکت مدعی بود که ما نفتی از ایران نمیخریم بلکه نفت ایران را انبار میکنیم!
>از فروش مهم تر؛
درآمد حاصل از فروش نفت است!
این کارشناس مسائل بینالمللی میگوید بحث دیگری که در اینجا اهمیت دارد و در مرتبهای مهمتر از فروش نفت و تحویل نفت به خریدار قرار میگیرد آن که پول حاصل از فروش نفت را چگونه به کشور بازگردانیم؟! تجارت چمدانی بسیار سخت و خطرناک است و مبالغ بالا عملاً امکان پذیر نیست در مورد معاملات پایاپای نیز با مشکلات عدیدهای روبرو خواهیم داشت، اساساً داشتن مراودات نفتی و اقتصادی با بعضی از کشورها مشکلات بعدی دارد که بسیار دردسرساز تر است مثلاً شما فرض کنید ایران خواسته باشد با روسیه معاملات پایاپای نفتی داشته باشد یا باید کالاهایی را وارد کند که فروش آنها ایران را دچار دردسر خواهد کرد یا اینکه خواسته باشند با ارزهای ملی دو کشور معامله انجام دهند که نه ریال ایران به درد روسیه خواهد خورد نه روبل روسیه به درد ایرانیها و این نیز خود مشکل مضاعفی است که سر راه اقتصاد ایران قرار گرفته است.
از آقای جلیلوند این سوال را مطرح میکنیم و میگوییم ما فرض نخست یعنی اینکه هر کشوری بر اساس منافع و مصالح ملی خود گام بردارد و حرکت کند را میپذیریم طبیعی است و منطقی که هر کشوری تمام موضعگیریها و حرکتها و فعل و انفعالات در عرصه سیاست بینالملل منطبق بر منافع و مصالح ملی باشد حتی قوانین کشورها نیز اجازه نمیدهند و مردمان آن کشور نیز نخواهند پذیرفت که سیاسیون و سردمداران آن کشور گامی بر خلاف منافع و مصالح ملی آن کشور بردارند اما جای بحث دارد که بالاخره در این شرایط سخت و سنگین آیا جمهوری اسلامی ایران نباید بتواند با هم پیمانان و همراهان و شرکای تجاری خود به نتایجی برسد که بتواند این شرایط سخت را از سر بگذراند یا اینکه فقط ما باید شاهد این باشیم که چین، روسیه و ترکیه فقط در مواجهه با رسانهها تحریمهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران را ظالمانه بدانند و آن را محکوم کنند اما در عمل گامی آنچنان که بتواند یاریگر ایران در این شرایط سخت باشد برندارند به نظر شما این شرایط منطقی و پذیرفتنی است؟
این کارشناس مسائل بینالمللی میگوید اول این که ایران به آن معنای خاص هم پیمان در عرصه سیاست بینالملل ندارد یعنی اساساً جمهوری اسلامی ایران هم پیمانی که در همه ابعاد همراه و یاور ایران باشد ندارد، نداریم زیرا پیمان نامهای با کشوری امضا نکردهایم که حال خواسته باشیم با تکیه بر آن پیمان نامهها توقعاتی داشته باشیم یا انتظاراتی!
جلیلوند تاکید میکند اصل اساسی در سیاست بینالملل در همین یک جمله خلاصه میشود که تو باید تلاش کنی تا دشمن خود را به یک بی طرف تبدیل کنی و بی طرف را به دوست؛ این اساس سیاست خارجی تمامی کشورها است هر کشوری باید بکوشد تا دشمن خود را به یک کشور بی طرف و آن کشور بیطرف را به دوست نکته مهم دیگر آن که در عرصه سیاست بینالملل شما ۸۰ درصد با رقبای خود کار میکنید ۲۰ درصد با دوستان خود این یک اصل است یعنی سیاست خارجه هرکشوری باید بر همین اصل استوار باشد حال اگر این گونه نباشد یعنی در عرصه سیاست بینالملل ضعفهایی وجود دارد که در بزنگاههایی ما را به زحمت خواهد انداخت یعنی ما همواره باید بکوشیم تا با بالانس کردن شرایط نه تنها دوستان خود را از دست ندهیم که دشمنان خود را به بی طرف و بی طرفها را به دوست تبدیل کنید این مهم ترین کار در عرصه سیاست بینالملل است که باید انجام شود از همین رو است که انگلیسیها اعتقاد دارند که سیاست بینالملل علم نیست هنر است یعنی تو باید هنر داشته باشی تا در عرصه سیاست بینالملل بتوانی بالانسهای لازم را بهوجود آوری به تعبیری ساده تر؛ سیاست بینالملل هنرمدیریت روابط بینالملل است.
این کارشناس مسائل بینالمللی به این مسئله مهم نیز اشاره میکند که اصولاً سیاست خارجی با روابط خارجی متفاوت است. طبیعتاً هستند کشورهایی که روابط خارجی دارند اما سیاست خارجی ندارند زیرا سیاست خارجی تابع یک استراتژی است در حالیکه روابط خارجی تابع هیچ استراتژی نیست. وی در ادامه میگوید ما اساساً در معنا و مفهوم همپیمانی نمیتوانیم انتظاری از کشورهایی مانند چین، روسیه، اتحادیه اروپا و حتی ترکیه داشته باشیم زیرا حجم مبادلات این کشورها با ایالات متحده آمریکا به اعداد و ارقامی سر میزند که ما حتی نمیتوانیم به آن فکر کنیم. مبادلات چند صد میلیارد دلاری چین و آمریکا، مبادلات نزدیک به هزار میلیارد دلاری اتحادیه اروپا با آمریکا، مبادلات چند صد میلیارد دلاری ترکیه و روسیه با بازارهایی که آمریکاییها در آن سهم و حضور دارند را وقتی با حجم مبادلات چین ـ روسیه ـ اتحادیه اروپا و ترکیه با ایران مقایسه میشود به خودی خود خواهیم فهمید که ما نمیتوانیم با تکیه بر چند اظهار نظر سیاسی این انتظار را داشته باشیم که آنها از ما در مواجهه با تحریمهای اعمال شده از سوی ایالات متحده آمریکا حمایت کنند به تعبیری بسیار ساده میتوان گفت که جمهوری اسلامی ایران در شرایط سخت تحریمی گاهی تنها است.
>لطف میکنند دست به عصا گام بر میدارند!
جلیلوند در پایان میگوید حجم تحریمها و فشار تحریمهای ایالات متحده آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران به حدی بالاست که اساساً این کشورها به خود جرات نمیدهند تا خواسته باشند با این تحریمها مقابله کنند، نهایت لطفی که این کشورها در مواجهه با جمهوری اسلامی ایران دارند آن است که به اصطلاح دست به عصا حرکت کنند اما همین دست به عصا حرکتکردن هم اگر آمریکاییها به آنها امتیازاتی بدهند تبدیل به تقابل و مواجهه خواهد شد یعنی آنها هرگز ریسک در افتادن با ایالات متحده آمریکا را به جان نخواهند خرید آن هم به قیمت حمایت از جمهوری اسلامی ایران.
این کارشناس مسائل بینالمللی به این نکته نیز اشاره میکندکه با توجه به توضیحات ارائه داده شده بین نفت خریدن ترکیه و نفت نخریدن روسیه و چین تفاوت چندان زیادی وجود ندارد مضافاً اینکه بعید میدانم ترکیه و روسیه اساساً نفتی از ایران خریداری کنند تا آنجا که من میدانم ترکیه هر گونه واردات نفت از ایران را متوقف کرده مگر اینکه از مجاری قاچاق از ایران نفت بخرد زیرا به خوبی میداند که اگر آمریکاییها متوجه مراودات اقتصادی ایران و ترکیه بشوند قطعاً به ضرر آنها تمام خواهد شد!
سایر اخبار این روزنامه
کمک مالی به مدرسه پیش شرط تحویل کتب به دانشآموزان!
میزان کمک روسیه و چین به ایران در دوران سخت تحریم
در گفتوگو آفتاب یزد با معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و همچنین عضو شورای عالی کار مطرح شد
دست کسانی که به بیتالمال دستدرازی کردهاند را از بازو قطع میکنیم
بررسی دلایل تغییر لحن مقامات ریاض در مواجهه با تهران در گفتوگوی آفتاب یزد با جعفر قنادباشی:
مرا استیضاح کنند جنگ داخلی میشود
سرقت یا خرابکاری؛ مسئله کدام است؟
بازتولید حقوقهای نجومی تحت لوای قانون
چرا روحانی با مردم سخن نمیگوید؟
ضعف اساسی دولت
باید برای سهمیهبندی احتمالی بنزین آماده باشیم
ضعف اساسی دولت
مشکلی به نام بازنشستگی
خبر تلگرامی