روزنامه شهروند
1398/08/09
استخدام کارگر به شرط سالمندی
پریسا اسلامزاده| «استخدام بازنشسته» این روزها در آگهیهای شغلی بیشتر از همیشه به چشم میخورد. بازنشستههایی که در مغازههای آبمیوهفروشی، هویج پوست میکَنند یا در کارگاههای فصلی رنگکردن مرکبات! سینیهای مرکبات را در قفسههای مخصوص میچینند. بازنشستههایی که در کارگاههای کوچک گردو مغز میکنند یا در بنگاههای املاک شاگرد میشوند و...جالب است بدانید بنا به اعلام علیاکبر عیوضی، عضو هیأتمدیره کانون بازنشستگان تأمین اجتماعی، 60درصد بازنشستگان حداقل حقوق را دریافت میکنند و براساس گزارش وزارت بهداشت چیزی حدود 1.5میلیون سالمند ایرانی بالای 60سال همچنان کار میکنند. همین آمار تأکید میکند که از هر 100 شاغل بازار کار ایران 7نفر سالمند هستند.
هرچند که آمارها در ایران چندان بهروز نیست و نمیتوان افزایش تمایل بازنشستهها به کار دوباره را دقیق برآورد کرد اما صاحبان آگهی میگویند که تعداد مراجعات بازنشستهها برای مصاحبههای شغلی بیشتر شده است.
بازنشستهها کارگران بهتری هستند
استخدام نگهبان فقط بازنشسته... استخدام پارکبان بازنشسته... استخدام کارمند رزرویشن بازنشسته و... اینها بخشی از آگهیهایی است که در سایتهای شغلی و کانالهای تلگرامی درج شدهاند. مشاغلی که البته بازنشستهها را ملزم میکند مطابق قانون کار 8ساعت در روز کار کنند و البته حقوقی هم معادل حداقل دستمزد وزارت کار یعنی یکمیلیون و 850هزار تومان دریافت کنند.
بعضی بازنشستهها هم برای دستفروشی کنار خیابان جذب میشوند. بازاریها میگویند مغازهداران اجناس خود را که نزدیک به تاریخ انقضا هستند یا مدتهای طولانی در انبار ماندهاند، برای دستفروشی کنار خیابان یا در مترو و اتوبوس در اختیار بازنشستهها میگذارند و البته از آنها وثایقی مانند سفته به ازای ارزش بساطشان میگیرند.
آنها همچنین بهعنوان «شاگرد» در بنگاههای مسکن مشغول میشوند و به مشتریها خانه نشان میدهند و پخشکردن تراکت هم یکی دیگر از همان مشاغل کاذبی است که بازنشستهها به سراغ آنها میروند. این کار به هیچ مهارت خاصی هم نیاز ندارد و به همین دلیل بازنشستهها از آن استقبال میکنند. امروزه دستمزد یکساعت تراکت پخشکردن 30هزار تومان است و متقاضیان زیادی دارد.
یک مغازه آبمیوهفروشی پرمشتری در میدان توحید تهران هم 3نفر بازنشسته را برای خردکردن یا پوستکندن میوه استخدام کرده است که به صورت شیفتی کار میکنند. کافرماها میگویند که بازنشستهها برخلاف جوانترها کمتر گرایش به ترک شغل دارند یا نیازی به پرداخت بیمه و سنوات و... ندارند، بنابراین آنها گزینههای مطلوبتری برای کارفرمایان هستند.
حداقل و حداکثر سقف حقوق بازنشستگان چقدر است؟
همسانسازی حقوق بازنشستگان، پروژهای بود که طی یکی دوسال گذشته قرار بود اجرایی شود و البته این اتفاق که حدود دوسالی است کلید خورده، قرار است به صورت تدریجی و پلکانی فاصله حقوق بازنشستهها را کم کند. براساس این طرح، قرار است هرسال حقوقهای کمتر مشمول درصد افزایش بیشتری شوند و حقوقهای بالاتر مشمول افزایش کمتر تا به این ترتیب فاصله حقوق بازنشستهها کم و کمتر شود.
درحال حاضر حداقل حقوق بازنشستگان، وظیفهبگیران و مشترکان صندوق بازنشستگی کشوری و سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح و سایر صندوقهای وابسته به دستگاههای اجرایی به یکمیلیون و 585هزار تومان رسیده است و حداکثر حقوق هم 7برابر حداقل حقوق بازنشستگی تعیین شد.
با یک حساب سرانگشتی کاملا مشخص است که این میزان حقوق برای اداره یک زندگی و تأمین مخارج اصلا کافی نیست و یک فرد بازنشسته اگر مستاجر باشد، حداقل باید یکسوم حقوق خود را برای پرداخت اجارهخانه هزینه کند و حقوقش کفاف یک زندگی را نمیدهد. همین معضل است که باعث میشود اغلب بازنشستهها به سمت شغل دوم بروند تا بتوانند برای گذران زندگی خود درآمد دیگری داشته باشند.
«بیمه» بزرگترین مشکل سالمندان
به جز کمبودن حقوق بازنشستگی برای اغلب بازنشستهها، آنها با مشکل بزرگی به نام نداشتن بیمه تکمیلی هم مواجه هستند. کهولت سن افراد سالمند و مبتلاشدن آنها به بیماریهای مختلف مشکلات زیادی را برای آنها به دنبال دارد.
با اینکه سالهاست شرکتهای بیمه برای افراد شاغل بیمه تکمیلی درنظر گرفته است اما این بیمه یا شامل حال بازنشستهها نمیشود یا اینکه میزان جبران خسارت درمانیشان رقم بسیار اندکی است و جوابگوی نیاز سالمندان نیست. جالب است که برخلاف بسیاری از کشورهای جهان هنوز در کشور ما بیمهای به نام بیمه سالمندان راهاندازی نشده است تا همه هزینههای درمانی و مراقبتی را پوشش دهد. در حال حاضر این پیشنهاد در شورایعالی بیمه در حال بررسی است اما هنوز به مرحله اجراییشدن نرسیده است. البته 30درصد از سالمندان کشور بیمه تکمیلی دارند.
بازگشت 1.5میلیون سالمند به بازار کار
این روزها بازنشستگی آغازی برای کار جدید است. روزهایی که بعد از یک عمر دوندگی، گویا دوباره به نقطه شروع رسیدهای؛ زمانی که فرد باید بعد از سالها تلاش و زحمت کفش آهنین به پا کند و مانند روزگار جوانی به دنبال شغل جدید بگردد تا بتواند از پس مخارج و هزینههای زندگی برآید.
با اینکه در اغلب کشورها زندگی انسان از نظر شغلی به سه دوره قبل از اشتغال، اشتغال و بعد از اشتغال تقسیم میشود، اما این اتفاق معمولا در کشور ما رخ نمیدهد و درصد کمی از بازنشستگان دوران بعد از اشتغال را تجربه میکنند.
طبق آمارهای وزارت بهداشت ۱.۵میلیون ایرانی بالای ۶۰ سال به دلایلی ازجمله تأمیننبودن، نیازهای معیشتی، انتقال تجربه، امید به زندگی و... تمایلی به بازنشستگی نداشته و دوباره به بازار کار برمیگردند.
ضمن اینکه از هر ۱۰۰ نفر شاغل ۱۰ساله و بیشتر کشور حدود ۷نفر سالمند و از هر ۱۰۰نفر جمعیت فعال اقتصادی حدود ۶نفر سالمند است.
به بیان سادهتر، بخشی از سالمندان پس از سالها حضور و فعالیت در بازار کار ایران حاضر به ترک این بازار نیستند. طبق آماری هم که وزارت کار در سال93 منتشر کرد از مجموع ۲۱میلیون و ۳۰۴هزار شاغل، یکمیلیون و ۵۰۰هزار نفر سالمند و بازنشسته بالای ۶۰سال بودهاند؛ در حالی که انتظار میرود افراد پس از ۶۰سالگی دیگر دست از کار و فعالیت کشیده و بازار کار را ترک کنند.
عواملی مثل تجربه و مهارت انجام کار، کمخرجتربودن سالمندان، نیازنداشتن به پوشش بیمهای هم باعث شده است که کارفرمایان انتخاب بازنشستگان را به نیروی کار جوان ترجیح دهند.
جالب است بدانید که سالمندان همچنین بیش از نیمی از غیرفعالان اقتصادی کشور را تشکیل میدهند.
60درصد مستمریبگیران
حقوق حداقلی میگیرند
حقوقهای دوران بازنشستگی بهخصوص در یک سال اخیر که تورم قیمت اقلام اساسی معیشت مردم را چند برابر کرده کفاف هزینههای زندگی مستمریبگیران را نمیدهد و افزایش نرخ تورم بر افزایش درصد حقوق و دستمزد آنها پیشی دارد.
علیاکبر عیوضی، عضو هیأتمدیره کانون بازنشستگان تأمین اجتماعی، میگوید که چیزی حدود 60درصد بازنشستگان حقوق حداقل را دارند و برخی بازنشستگان حتی دریافتیهایشان به زیر نیممیلیون تومان میرسد.
کاملا مشخص است که در شرایط فعلی اقتصاد و رشد قیمتها، بازنشستگان نمیتوانند با دستمزدهای یکمیلیون و 585هزار تومانی زندگی خود را اداره کنند.
سایر اخبار این روزنامه
نجات یک جان پیوند دو خانواده
همدلی در برابر تهدید تاریخ
تخت بیمارستان جای کلاس درس
استخدام کارگر به شرط سالمندی
پایان خوش ضحاک شاهنامه
لوایح چهارگانه در لحظه آخر تصویب میشوند!
دلسوزان عراق و لبنان بدانند اولویت اصلی آنان علاج ناامنی است
زنان همچنان دور از رینگ
مرد پشتِ چشمی
امدادگران در کنار مردم
صفحه شهرونگ
ماجرای استعفای محمود حجتی و پشت پردههایش
شیوهنامهای با ابهامات فراوان