روزنامه ابتکار
1398/09/20
«ابتکار» الزامات اصلاح سند دخل و خرج کشور را بررسی کرد غیرمولدهای بودجهبگیر
کیمیا نجفیلایحه بودجه یکشنبه 17 آذرماه تقدیم مجلس شد، اما همچنان بحث و بررسی در خصوص این لایحه ادامه دارد. در این میان، تخصیص بودجه به برخی از نهادها یکی از اصلیترین مسائلی است که مورد بحث کارشناسان قرار میگیرد. عدهای از این صاحبنظران معتقدند که به جای هزینه کردن بودجه در این نهادها میتوان آن را به سمت تولید و ایجاد اشتغال هدایت کرد و در این زمان است که شرایط اقتصادی بهبود خواهد یافت. البته عدهای دیگر از تحلیلگران بر این باورند که این ارقام در برابر بودجه کل کشور رقم ناچیزی بوده و به جای واکاوی این ارقام، به فکر باقی بودجه و تخصیص آن در بخشهای مختلف کشور باشیم.
بودجه سال 99 این روزها سر و صدای زیادی به پا کرده است. در این میان هم کارشناسان و تحلیلگران پستی و بلندی این لایحه را در رسانههای مختلف بررسی میکنند. برخیها در خصوص این برنامه اقتصادی موضع انتقادی دارند و هستند افرادی که معتقدند دولت راهی به جز بستن بودجه به این روش نداشته است. عدهای افزایش 15 درصدی حقوق کارکنان را یکی از کاستیهای بودجه سال آتی دانسته و عدهای دیگر برخی از معافیتهای مالیاتی را ضعف بودجه میدانند. البته در این میان برخیها هم از تخصیص بودجه به برخی از نهادهای غیرمولد انتقاد میکنند. چراکه آنها معتقدند اگر همین بودجه را در راستای حمایت از تولید و یا ایجاد اشتغال هزینه کنند، میتوان به بهبود شرایط اقتصادی کشور امیدوار بود. مرتضی عزتی، اقتصاددان با اشاره به تخصیص بوده به برخی از نهادهای خاص که به گفته عدهای از تحلیلگران غیرمولد است به «ابتکار» گفت: مسئله مهمی که در زمان بودجهبندی مطرح میشود این است که عدهای معتقدند بخشهایی وجود دارد که باید بودجه آنها حذف و آن را به سمت تولید و یا ایجاد اشتغال هدایت کرد. این مسئله بسیار مهم بوده و باید از جنبههای مختلفی مورد بررسی و ارزیابی قرار بگیرد. اولین جنبهای که میتوان به آن اشاره کرد این است که در صورت حذف بودجه بخشهای مورد نظر ما با کاهش و یا توقف فعالیتهایی که در آن بخشها انجام میشود روبهرو میشویم. بنابراین برای اینکه اشتباهی رخ ندهد باید بررسی کنیم تا مشخص شود که انجام این خدمات تا چه میزان برای جامعه ضرورت دارد و یا به عبارتی دیگر خروجی فعالیتهای این بخشها چگونه است.
وی در ادامه افزود: اگر فعالیت آن بخش ضرورت داشته باشد، بودجه آن باید باقی بماند. اما اگر بخشی باشد که خدمات آن ضرورتی ندارد یا اینکه به آن اندازهای که برایش هزینهای میشود، نمیارزد، باید بودجه حذف و به سمت دیگری حرکت کند. به عبارتی دیگر، پس از بررسی همهجانبه درخصوص برخی از بخشها و رسیدن به این نتیجه که عدم تخصیص بودجه برای این نهادها مشکلی را ایجاد نمیکند، باید به فکر صرفهجویی در بودجه باشیم.
این اقتصاددان در بخش دیگری از صحبتهایش با تاکید بر ضرورت همهجانبه برای حذف برخی از بخشها از دریافت بودجه گفت: مسئله دیگری که باید به آن اشاره کنم این است که تعدادی نیروی کار در بخشها، نهادها و واحدهایی که به عقیده بسیاری از افراد نباید بودجهای برای آنها در نظر گرفت مشغول به کار هستند و برای پرداخت حقوق این افراد سازمان نیاز به دریافت بودجه دارد. این افراد در برابر فعالیت خود حقوق دریافت میکنند و اگر بودجهای برای آنها در نظر گرفته نشود فعالیت آنها متوقف خواهد شد. بنابراین افزایش بیکاری میتواند از دیگر اثرهای صرفهجویی در بودجه باشد. به عبارتی دیگر، اگر بدون بررسی دقیق دست به حذف برخی از نهادها از تخصیص بودجه بزنیم ممکن است که باعث افزایش بیکاری شویم.
وی اظهار کرد: مسئله مهمی که وجود دارد این است که اگر دولت بتواند از هزینهها کم کرده و مقدار صرفهجویی را به سمت تولید و یا اشتغال هدایت کند مفید بوده و نمیتوان منکر آن شد.
بودجه نیازمند جراحی است
بحث تخصیص بودجه به برخی از نهادهای غیرمولد توسط کارشناسان و تحلیلگران مورد بررسی قرار میگیرد. در این میان بسیاری از صاحبنظران معتقدند که رقم تخصیص داده شده برای این نهادها در مقابل کل بودجه کشور، عدد بزرگی نبوده و اگر تخصیص منابع به سایر بخشها با دقت بیشتری انجام شود خروجی بهتری در اقتصاد به وجود خواهد آمد. در این راستا هادی حقشناس، کارشناس اقتصادی نیز با بررسی جزئیات بودجه و تخصیص منابع به برخی از نهادهای غیرمولد به «ابتکار» گفت: مقداری بودجه به برخی از بخشها داده شده میشود که در برابر کل بودجه کشور حدود نیم درصد است. سوال سادهای که در این میان به وجود میآید این است که آیا نیم درصد در مقابل 99.5 درصد درست هزینه میشود؟ آیا در اقتصادی که 99.5 درصد به درستی هزینه میشود کسی میتواند نگران آن نیم درصد باشد؟ علتی که این نکته را میگویم این است که مشکل اقتصاد ایران نیم درصد و یک درصد نبوده و مسئله فراتر از این حرفا است.
وی در ادامه افزود: کارکنان دولت هنگامی که میبینند در سال آینده تنها 15 درصد افزایش حقوق دارند در حالی که این درصد در مقابل تورم بسیار ناچیز است نگران میشوند و این نگرانی طبیعی، منطقی و عقلایی است. اما سوال مهمتر این است که آیا بهرهوری در نظام اداری کشور مطلوب است؟ آیا بودجه دولت بجا و درست هزینه میشود؟ توضیحات من مفهومش این نیست که بودجه برخی از نهادهای غیرمولد عدد بزگی نیست، میگویم در نظام بودجهریزی و طبق اصل 53،52 و 54 قانون اساسی همه منابع و مصارف باید طبق قانون دریافت و هزینه شود. نکته این نیست که عدد بودجه تخصیص داده شده به برخی از سازمانها و نهادها عدد بزرگی نیست و یا نمیتواند تاثیری در اقتصاد داشته باشد بلکه برعکس میخواهم بگویم این اعداد مهم بوده اما مهمتر این است که باقی بودجه تا چه میزان اثرگذار است؟ این اعداد دیده میشود اما آیا کل رقم بودجه و تخصیص آن به بخشهای دیگر هم دیده میشود؟
این کارشناس اقتصادی از ضرورت تغییر ساختار بودجه گفت: اقتصاد ایران به تغییر ساختار و جراحی در بودجه نیازمند است. ما نیازمند یک تعریف جدید از بودجه هستیم. به این معنا که به اندازه یک ریالی که هزینه میکنیم بررسی کنیم که آیا آورده همان یک ریال است یا خیر. آیا در همه دستگاههای اجرای هر میزان هزینهای که میشود افراد جامعه متناسب با هزینهها خدمات دریافت میکنند یا خیر؟ مسائل را باید اینگونه مورد بررسی قرار بدهیم، در غیر این صورت اگر به سراغ تک تک رقمها برویم هر کدام حتما نقاط ضعف و قوتی را خواهند داشت.
وی اظهار کرد: صحبت از بودجه برخی از نهادهایی خاص میشود و میگویند اگر این بودجه حذف و به سمت تولید و ایجاد اشتغال برود خروجی بهتری در اقتصاد خواهد داشت. در این میان باید توجه داشته باشیم که آن بخش مولد که خروجی قابل مشاهدهای دارد همانند بخش بهداشت که بودجهای را دریافت میکند به همان میزان رضایتمندی در آن بخش به وجود میآورد؟ این مورد را میتوان در سایر بخشها نیز بررسی کرد. ما میتوانیم راجع به تک تک ارقام بحث کنیم و نقاط قوت و ضعف آنها را به چالش بکشانیم.
حقشناس در پایان گفت: نکته این است که ما خرجمان به اندازه دخلمان نیست. منابع عمومی دولت 484 هزار میلیارد تومان است اما مالیات و عوارض گمرکی که دریافت میکنیم 200 هزار میلیارد تومان است. این مثال نمونه بارز ناهمخوانیها است. آیا اقتصاد ایران تنها ظرفیت دریافت این میزان مالیات را دارد؟ به نظر میرسد که اگر به دنبال پاسخ این پرسشها باشیم، در آن صورت مقدار بودجهای که برای برخی نهادهای خاص در نظر گرفته میشود به راحتی میتواند مورد واکاوی قرار بگیرد.
سایر اخبار این روزنامه
چرا و چگونه وام ازدواج میتواند به افزایش ازدواج کودکان بینجامد؟
تسهیلاتی در خدمت کودکهمسری
محمدرضا ستاری
تبادل زندانیان به مذاکره ختم نمیشود
سهم بنیادها و نهادهای خاص از درآمدهای مالیاتی ۸ هزارم درصد است
کنکاش در سهم مالیاتی هر بخش در بودجه 99
«ابتکار» الزامات اصلاح سند دخل و خرج کشور را بررسی کرد
غیرمولدهای بودجهبگیر
آنها میدانند چه تعهداتی نسبت به من را عمل نکردهاند
استراماچونی: خلیلزاده دروغ میگوید
«ابتکار» دلایل شکاف بین نهادهای علمی و پژوهشی با دولت را بررسی کرد
گوش دولت آشنا به صدای کارشناسان خودی
روزنامه واشنگتن اسنادی محرمانه درخصوص جنگ افغانستان منتشر کرد
اعتراف به شکست 18 ساله
رئیسجمهوری در دیدار استانداران سراسر کشور:
برای سرکشی به خانوادهها و افراد آسیبدیده حوادث آبان ماه تاکید کرد
معاون اول رئیسجمهوری:
باید هزینه فساد را در کشور بالا ببریم
وزیر دفاع :
هیچ قدرتی توانایی ایستادگی در مقابل ملت ایران را ندارد
حسن بهاروند درخصوص فرایند مبادله مسعود سلیمانی با تبعه آمریکایی تشریح کرد
بدون مذاکره مبادله کردیم
لاریجانی:
بداخلاقیهای داخلی سرمایه اجتماعی را کاهش داده است