تریدینگ فایندر

نگاهی به بودجه 99

دکتر میثم پاشایی‪-‬ در آذرماه سال ۱۳۹۸، مقام معظم رهبری مقرر فرمودند نقشه راه و برنامه کلی اصلاح ساختار بودجه عمومی و کاهش کسری بودجه با افق دو سال تدوین و مصوب شورای عالی هماهنگی اقتصادی شود و بودجه سال ۱۳۹۸ نیز در چارچوب این برنامه تنظیم شود. همچنین تاکید فرمودند آنچه در سیاست‌های کلی و برنامه‌های مصوب ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در خصوص اصلاح ساختار بودجه عمومی و قطع وابستگی بودجه به نفت تصویب و ابلاغ شده الزام است اجرایی و در بودجه سال ۱۳۹۸گنجانده شود.
و اما در ادامه به مواردی از نکات بودجه 1399 می‌پردازیم.
1- در بودجه99ردیف فروش اموال مازاد دولت به عنوان درآمد جدید وارد شده است. فروش دارایی‌های دولت در بودجه 98 که عموما شرکت‌های دولتی هستند، حدود 4 هزار میلیارد تومان بوده اما در بودجه 99 این رقم به حدود 50 هزار میلیارد رسیده است.این میزان از فروش اموال، فارغ از آنکه راه غلطی برای جبران کسری بودجه است،دولت به جای آن می‌توانست هزینه‌های خود را کاهش دهد و معافیت‌های زائد مالیاتی را حذف کند ولی راه بسیار ساده‌ای را انتخاب کرده است!
2- بیش از دو سوم بودجه 99 به شرکت‌های دولتی تخصیص یافته، در حالی که سهم آنها در بخش در آمدهای مالیاتی دولت 5/3 درصد است.
تریدینگ فایندر


3- یکی از ایرادات اساسی دیگر تقدم یافتن مصارف بر منابع است. طبیعتا در روند نگارش لایحه بودجه باید منابع موجود بررسی شوند و در
ادامه به تناسب آن، مصارف تعریف شود
در غیر این صورت دخل و خرج تناسبی نخواهند داشت.
4- مهم‌ترین مسئله‌ای که امروز در کشور چالش ایجاد کرده است، یکسان‌سازی حقوق، وضعیت بازنشستگان کشور و نیازمندان جامعه است.
با همه پیگیری‌هایی که در سال 97و98 شد هنوز قشرهایی با ماهی کمتر از یک میلیون تومان یعنی 750 هزار تومان زندگی کنند. در حالی که قرار شد حداقل 400 هزار تومان به اضافه
20 درصد به حقوق این افراد در بحث یکسان‌سازی افزوده شود ولی این اتفاق نیفتاد.
5- دولت در بودجه 99 اعلام کرده است که
15 درصد به حقوق کارمندان اضافه می‌کند. این در حالی است که تورم چیزی بین 35 تا 40 درصد است. این افزایش جوابگوی معیشت کارمندان نیست. قرار بود این افزایش حقوق پلکانی باشد یعنی دولت به کارکنان ضعیف بهای بیشتری دهد.چنین قیدی در لایحه بودجه دیده نمی‌شود.
6- یکی از اشکالات عمده نظام بودجه‌نویسی برنامه‌ریزی در کشور این است که دولت برای کاهش هزینه‌ها،خود را باید کوچک کند، اما عملا اعتقادی به این باور ندارند.
7- یکی از نقاط ضعف بودجه 99 برآورد
بیش از حد درآمد‌های مالیاتی است با توجه به شرایط اقتصادی، افزایش مالیات با رشد بیش از 20 درصدی نسبت به سال 98 نشان دهنده این مطلب است که این اقدام و این افزایش درآمد مالیاتی با واقعیت‌های جامعه سازگاری و مطابقت ندارد و دلیل عدم تطبیق این افزایش با شاخص‌های کلان اقتصادی امکان تحقق آن برای سال 99 با مشکل مواجه است و ما در بودجه
با مشکلات ساختاری این چنینی مواجه هستیم.
8- عدم تعیین سازوکار مناسب برای پرداخت بدهی‌های دولت در بودجه سال آینده.
در حال حاضر دولت به بانک مرکزی، پیمانکاران و شرکت‌های وابسته به خود بدهکار است و با وجود حجم بالای بدهی‌های دولت، در لایحه بودجه پیرامون آن بحث
نشده است.
9- در لایحه پیشنهادی بودجه 99 به بهانه بودجه قانون گذاری جدید انجام شده و قوانین اصلی، قوانین مادر و قوانین بالادستی در یک قانون یک ساله به نام بودجه تغییر پیدا کرده است که این مسئله موضوع قابل هشداری برای بودجه است چرا که در بودجه که بازه زمانی یک ساله دارد یک قانون اصلی تحت تاثیر قرار گیرد و به بهانه بودجه قانونگذاری جدید انجام شود که از قوانینی که در لایحه بودجه سال 99 تحت تاثیر قرار گرفتیم می‌توان به قوانین پولی و مالی کشور اشاره کرد.
10- آنچه که ما انتظار داشتیم و مراکز علمی، دانشگاهی و کمیسیون‌های تخصصی از دولت خواستند این بود که وابستگی بودجه به نفت کاهش پیدا کند اما در بودجه 99 هیچ اتفاق خاصی در این زمینه نیفتاده است. سال گذشته منابع مربوط به پروژهای عمرانی یا تملک دارایی از بودجه عمومی تامین می‌شد و درآمدهای نفتی نیز در قالب بودجه عمومی بود اما در بودجه 99 این گونه لحاظ شد که درآمدهای نفتی به بخش عمرانی برود که این جابجایی وابستگی بودجه به نفت را کاهش نداده و نظرات مربوط به عدم وابستگی به نفت را تامین نکرده است. در بودجه در تخصیص اعتبار دستگاه محور بودن ملاک است
نه برنامه محور بودن.
11- در بودجه 99 کاهش هزینه‌های رفاهی حمایتی را می‌بینیم و به جای اینکه هزینه‌های رفاهی حمایتی باتوجه به شرایط خاص موجود افزایش پیدا کند کاهش نیز داشته و از 14میلیارد دلار در بودجه98 به حدود 10میلیارد دلار رسیده است.
12- در بودجه 99 پیش‌بینی شده که حدود 3 میلیارد و 450 میلیون یورو از محل صندوق توسعه ملی برای بودجه برداشته شود که این مبلغ حدود 20 هزار میلیارد تومان را شامل می‌شود. نکته‌ای که در اینجا وجود دارد این است که ما تا به حال در بودجه سال‌های گذشته برداشت از صندوق توسعه ملی را نداشته‌ایم و این اولین باری است که برای تامین بودجه کشور برداشت از صندوق توسعه ملی در نظر گرفته می‌شود.
13- موضوع دیگر بحث انتشار اوراق است.در سال 98 معادل 50 هزار میلیارد تومان درآمد از محل انتشار اوراق در نظر گرفته شد که از این مقدار تاکنون 20هزار میلیارد تومان آن محقق شد و حال با این وجود در بودجه99 می‌بینیم این 50هزار میلیارد تومان به بیش از 80هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است. مسئله اینجاست که افزایش فروش اوراق اولا تورم زاست و ثانیا باعث کاهش قیمت و افزایش نرخ بهره نیز می‌شود و از سوی فروش انتشار اوراق به نوعی فروش درآمد‌های آینده است و از این گذشته سررسید اوراق انتشار یافته در سال‌های گذشته فرارسیده و حدود 50 هزار میلیارد تومان آن باید بازگردانده شود که یکی دیگر از مشکلات بودجه 99 همین مسئله است.
14- در بودجه 99 حدود 80 هزار میلیارد تومان یارانه پنهان برای تامین کالاهای اساسی در نظر گرفته شده و ارز دولتی با قیمت 4200تومانی به آن تخصیص داده شده است. فلسفه کار این است که کالاهای اساسی ارزان و به دور از تورم و تلاطم به دست مردم برسد و افزایش قیمت در مورد این کالا‌ها متوقف شود در حالی که شاهد هستیم افزایش قیمت کالا‌های اساسی با دیگر کالاها که ارز دولتی به آنها تخصیص نمی‌یابد یکسان است و تورم شامل حال هر دو گروه می‌شود و تخصیص این اعتبارات و یارانه‌ها به کالاهای اساسی تاثیر آن چنانی در بازار ندارد. جمع‌بندی: یکی از موارد خوبی که در بودجه سال گذشته در حوزه بدهی‌های دولت صورت گرفته اختصاص نفت به پیمانکاران طلبکار از دولت به ازای طلبشان بود که متاسفانه در سال گذشته اجرایی نشد و در سال جدید نیز دولت در بودجه این مورد را پیشن بینی کرده ولی اجر ایی شدن آن مشخص نیست. به نظر می‌رسد بودجه 99 نه فقط شفاف نیست و ارقام کسری و روش نامتعارف برای جبران کسری بودجه پنهان شده بلکه بدلیل پیش بینی حجم بالایی از فروش دارایی‌های دولت و شفاف نبودن بودجه شرکت‌های دولتی و عدم نظارت بر آنها مشکل ساز خواهد شد. ضمن اینکه بدلیل کسری بودجه باعث افزایش تورم و فشار بیشتر بر مردم عادی
خواهد شد.
اگرچه به ویژه با توجه به شرایط خاص تحریمی و... زحمات زیادی برای تدوین لایحه بودجه سال 99 کشیده شده اما در جریان بررسی این لایحه در مجلس و کمیسیون‌های تخصصی،کمیسیون تلفیق و صحن علنی باید زحمات زیادی کشیده شود تا تحقق بودجه را شاهد باشیم و امیدوارم آنچه اتقاق می‌افتد به نفع مردم و اقشار ضعیف جامعه باشد تا بتوان اتقاق خوبی را رقم زد.
تریدینگ فایندر