روزنامه شهروند
1398/10/21
استقبال اخبار بد در لباس روشنفکری
نیره توکلی جامعهشناس انتشار حجم بالای اخبار بدبینانه و اغلب نادرست در چند روز گذشته، باعث شد خیلی از افراد در لباس روشنفکری به استقبال اخبار بد بروند و تصور کنند هر چقدر بدبینتر باشند، بهتر است. این حجم اخبار بد، منجر به ایجاد نوعی بیاعتمادی به رسانههای داخلی میشود، در شرایطی که رسانه ملی هم نتوانسته به خوبی اعتماد مردم را جلب کند. این مسائل امید ملی را نابود میکند و مردم را به سطحی میرساند تا هر نوع شایعهای را بپذیرند. البته سالهاست مردم طوری آموزش دیدهاند که تنها به دنبال اخبار بد بروند، در حالیکه شرایط کشور در وضع بسیار بدی قرار ندارد. میگویند شرایط اقتصادی به شدت بد است، اما واقعا به این شدتی که میگویند نیست. متأسفانه کارهایی با این هدف انجام میشود که افراد را نسبت به خودشان و هویتشان ناامید کنند. حالا در این وضعیت، رسانههای خارجی هم نقش زیادی در این ماجرا دارند. بهطور کلی هر چقدر شرایط اجتماعی بحرانیتر شود، سرمایههای اجتماعی هم کاهش پیدا میکند. ما با افرادی مواجهیم که کوچکترین تحلیل و تصویری از دستاوردهای خودشان ندارند و متوجه نیستند که مردم ایران از نظر بدنه جامعه مدنی به چه پیشرفتهایی رسیدهاند و زنان چقدر توانستهاند محدودیتها را تبدیل به فرصت کنند. ما در عرصههای مختلف از نظر توسعه کمی و کیفی جامعه مدنی بسیار آمادگی داریم، اینها را نباید دست کم گرفت. اینها نکات امیدوار کنندهای است. ما باید روی این موضوع تمرکز کنیم که شعارهای جامعه مدنیمان را محقق کنیم. ایران یک طبقه متوسط پیشرو دارد که در زمینههای مختلفی توسعه پیدا کرده و این دستاوردها را باید دید و حفظ کرد. رسانههای خارجی با انتشار شایعهها میخواهند مردم را ناامید و نگران کنند، مخصوصا در زمینه اخبار مربوط به جنگ. وقتی در معرض این حجم از اخبار منفی قرار میگیریم، طبیعی است که افراد دچار اضطراب شوند، اما نکتهای که وجود دارد این است که اولا ما پایگاه مردمی حتی در کشورهای دیگر داریم و دوم اینکه مردم باید روحیه قوی داشته باشند و امید را در خودشان تقویت کنند. مردم در این شرایط باید آرامش داشته باشند، و که آرامش با مسئولیتهای مدنی توأم است، درحالیکه مردم کشور ما عادت دارند کمترین هزینه را از نظر مسئولیت اجتماعی بدهند و در مقابل بیشترین مطالبه را داشته باشند. مردم وقتی خودشان به خودشان آرامش نمیدهند، نمیتوان از آنها انتظار داشت که دراین شرایط آرامش داشته باشند. مردم همه جا به حقوق همدیگر تجاوز میکنند و اصلا به صورت مسئولانه با کشور خودشان برخورد نمیکنند. بهویژه در حوزه محیطزیست و رانندگی و آلودگی هوا. متأسفانه ما شاهد بیمسئولیتیهای فراوانی هستیم.