دلایل سفر وزیر خارجه پاکستان به ایران

سفر شاه‌محمود قريشي به ايران و ديدار او با رئيس‌جمهور و وزير امور خارجه گمانه‌زني‌هاي رسانه‌اي زيادي را باعث شده و مسائل گوناگوني پيرامون دلايل سفر او به ايران مطرح شد. براي بررسي اين موضوع بايد به اظهارات نخست وزير پاکستان طي هفته‌هاي گذشته بازگشت. در ميانه تنش‌هاي خاورميانه، به خصوص تنش جدي ميان ايران و ايالات متحده عمران خان گفت که من به وزير خارجه پاکستان دستور مي‌دهم که به منطقه سفر کند و طي ملاقات با رهبران کشورهاي همسايه گامي در راستاي کاهش تنش بردارد. از سوي ديگر وزارت امور خارجه پاکستان نيز طي بيانيه‌اي اعلام کرد که تنش‌هاي موجود در خاورميانه «مخاطرات زيادي» براي اين کشور در پي دارد. بر اساس اين بيانيه مأموريت اصلي وزير امور خارجه پاکستان در سفر به ايران و احتمالا در سفرهاي آتي به کشورهاي منطقه «کاهش تنش» است. در هفته‌هاي اخير سناتورهاي پاکستاني نيز موضع‌گيري‌هايي پيرامون مسائل سياست خارجي به ويژه آرامش و امنيت منطقه خاورميانه داشته و اعلام کرده‌اند که وضعيت کنوني براي پاکستان «خطرناک» است. بر اساس ديدگاه اين نمايندگان، پاکستان وابستگي زيادي به نفت خليج فارس دارد و هرگونه تنش جدي در اين منطقه مي‌تواند ضربات جبران ناپذيري بر اقتصاد آسيب پذير پاکستان وارد آوَرَد. در نتيجه طبيعي است که دولت اين کشور اقداماتي در راستاي کنترل تنش منطقه‌اي و حتي ميانجيگري براي کاهش تنش صورت دهد. نگاهي به موضع‌گيري‌هاي افکار عمومي در پاکستان نيز نشان مي‌دهد که مردم در اين کشور مطالبه‌اي جدي در راستاي حمايت دولت عمران خان از ايران داشته‌اند. در شهرهاي بزرگ اين کشور نظير کراچي، لاهور، راولپندي و پيشاور، تظاهرکنندگان زيادي در حمايت از ايران و براي محکوم کردن ترور سردار سليماني از سوي نيروهاي ارتش آمريکا در عراق به خيابان آمدند. همين فشار افکار عمومي و مجلس پاکستان سبب شد که دولت عمران خان تحرکاتي در اين راستا داشته باشد. تاکنون از آنچه از دولت پاکستان مشاهده کرده‌ايم تلاش براي موضع‌گيري غيرجانبدارانه در موضوع ايران و آمريکا بوده است؛ چرا که به گفته عمران‌خان در جنگ‌هاي قبلي منطقه نظير جنگ افغانستان، پاکستان به اندازه کافي درگير شده و هزينه پرداخته است. به همين دليل آنها از حضور و هزينه دادن در جنگي احتمالي ابا دارند. در مسأله يمن نيز فشارهاي زيادي روي پاکستان از سوي کشورهاي عربي منطقه نظير عربستان سعودي و امارات وجود داشت که اسلام‌آباد بخشي از ائتلاف باشد و سربازاني را به منطقه گسيل کند اما با مقاومت پارلمان و سناي پاکستان اين تلاش کشورهاي عربي به سرانجام نرسيد. پاکستان اکنون نيز از سوي کشورهاي رقيب ايران تحت فشار است و هرگونه ارتباطي با ايران برايش هزينه دارد، اما تحت عنوان همان ميانجيگري مي‌کوشد روابط حسنه خود را با تهران حفظ کند و هم مشورت‌هاي منطقه‌اي با ايران داشته باشند.