روزنامه ابتکار
1398/10/30
«ابتکار» نشست بینالمللی صلح لیبی در برلین را بررسی میکند اما و اگرهای صلح در لیبی
محمدرضا ستاریآلمان دیروز میزبان نشستی بینالمللی درباره لیبی بود. نشستی که علاوه بر فائز السراج نخست وزیر دولت وفاق ملی و خلیفه حفتر فرمانده ارتش ملی لیبی، آمریکا، روسیه، انگلیس، فرانسه، چین، امارات، ترکیه، کنگو، ایتالیا، مصر، الجزایر، سازمان ملل، اتحادیه اروپا، اتحادیه آفریقا و اتحادیه عرب نیز در آن حاضر بودند و درمورد رسیدن به آتش بس و درنهایت صلح، گفتوگو و رایزنی کردند.
این نشست در حالی برگزار شد که لیبی پس از سرنگونی معمر قذافی نه سال است درگیر جنگ داخلی تمام عیار بوده و در این میان دولت وفاق ملی مستقر در طرابلس که مورد تایید جامعه بینالمللی است با نیروهای ارتش ملی لیبی به رهبری خلیفه حفتر جدالی همه جانبه دارند. در همین رابطه چندی قبل روسیه و ترکیه با دعوت از فائز السراج و خلیفه حفتر به مسکو در صدد امضای نوعی توافق آتشبس میان دو گروه درگیر در لیبی بودند؛ امری که درنهایت با ترک کردن مسکو از سوی خلیفه حفتر ناکام ماند.
توجه روزافزون جامعه جهانی به بحران لیبی که تحولات آن سالها با سکوت رسانهای همراه بود، در حالی صورت گرفته که با اعزام نیروی نظامی ترکیه به لیبی برای حمایت از فائز السراج، تحولات جدیدی درخصوص جنگ قدرت در لیبی در گرفته است. در این میان گفته میشود روسیه در حال حمایت از خلیفه حفتر است و سایر کشورهای منطقهای نیز هر کدام در حال حمایت از دو گروه متخاصم در این کشور بحران زده هستند.
پیشنویس توافق صلح
در میان این تحولات خبرگزاری آلمان دیروز گزارش داد که پس از مذاکرات مقدماتی پیشنویس بیانیه نشست برلین آماده شده که در آن شش بند از مهمترین موارد تحقق صلح در لیبی گنجانده شده است. از جمله موارد این پیشنویس موضوع اصلاحات اقتصادی و امنیتی، چگونگی دستیابی به آتش بس و نیز محدود کردن ارسال سلاح به دست نیروهای شبهنظامی در این کشور است. همچنین در این پیشنویس قید شده که طرفین درگیر از حمله به تاسیسات نفتی خودداری کنند؛ تاسیساتی که در طرابلس و تحت نظر دولت فائز السراج قرار دارد و طی ماههای گذشته نیروهای خلیفه حفتر تلاشهای فراوانی را برای تصرف مناطق نفتی لیبی صورت دادهاند.
به گفته تحلیلگران اگر این نشست که بیشتر به منظور توقف مداخلات خارجی در لیبی صورت گرفته به نتیجه برسد و خلیفه حفتر نیز حاضر به امضای توافق نهایی باشد، برای نخستین بار از سال 2014 به این سو، مقدمات گفتوگوهای صلح و نیز برگزاری انتخابات فراهم خواهد شد. بنابر گزارش خبرگزاری بلومبرگ، پیش از آغاز کنفرانس برلین، خلیفه حفتر صادرت نفت در بنادر تحت کنترل خود را متوقف کرده و به همین دلیل تولید نفت لیبی به نصف میزان خود رسیده است؛ موضوعی که فائز السراج آن را نشانه بارزی از عدم تمایل حفتر به توافق صلح دانسته است.
پیش از این همانطور که ذکر شد، هفته قبل خلیفه حفتر مذاکرات صلح در مسکو را ترک کرده بود و اکنون با توجه به وضعیت مبهم و نیز تحولات پیچیده لیبی، جامعه جهانی نگران است که علاوه بر تبدیل شدن این کشور به سوریه دوم، تبعات جنگ داخلی آن به سایر نقاط در شمال آفریقا نیز سرایت کند. به همین دلیل است که آنگلا مرکل صدراعظم آلمان پیش از آغاز رسمی نشست برلین با فائز السراج و خلیفه حفتر دیدار کرده است.
هراس غرب از وضعیت کنونی لیبی
اهمیت کاهش تنشها و دستیابی به صلح از آنجا نشات میگیرد که علاوه بر تبدیل شدن لیبی به مامنی برای گروههای تروریستی و افراطگرا، بازار انرژی نیز تحت الشعاع تحولات این کشور قرار گرفته است؛ امری که روز گذشته با حمله گروهی ناشناس به خطوط انتقال نفت، پیش از آغاز کنفرانس در برلین، سبب اخلال در عرضه آن شد. همچنین کشورهای آفریقای شمالی دوازهای برای عبور پناهجویان به خاک اروپا هستند و با توجه به چالشهای موجود اروپا در مواجهه با پناهجویان، بازگشت آرامش به لیبی تا حد زیادی میتواند در این خصوص تاثیرگذار باشد. چندی قبل گاردین در گزارشی با اشاره به تعداد زیاد سربازان مزدور سودانی در لیبی، اعلام کرده بود که این سربازان علاوه بر جنگ و تهیه سلاح، نقش بارزی در قاچاق انسان از آفریقا به سواحل جنوبی اروپا دارند.
با این حال مهمترین سوالی که وجود دارد، آن است که درصورت امضای توافق صلح میان دو طرف درگیری، توانایی نظارت بر آتشبس و الزام جنگجویان برای متوقف کردن خشونتها چگونه صورت خواهد گرفت؟
در این رابطه مقامات آگاه به بلومبرگ گفتهاند که پیشنویس نشست برلین براساس پیشنویس سندی صورت خواهد گرفت که شامل موضوعاتی از جمله تحریم تسلیحاتی، توزیع صادرات نفت و انتخابات نهایی شود. هرچند ممکن است مواردی جهت متمایل کردن دو طرف به امضای این سند وجود داشته باشد، اما مهمترین چالش این است که طرفهای اصلی درگیری پس از امضای توانایی اجرای آن را نیز داشته باشند.
به گفته این مقامات، روسیه آماده است تا خلیفه حفتر را به امضای توافقنامه صلح متقاعد کند؛ امری که اهرم قابل توجهی برای ولادیمیر پوتین جهت ایفای نقش یک بازیگر تاثیرگذار در آینده تحولات لیبی خواهد بود. روسیه و ترکیه که اکنون دو بازیگر مهم در عرصه میدانی لیبی محسوب میشوند هرکدام در حال اعمال راهبردهای خود برای آینده این منطقه مهم استراتژیک در شمال آفریقا هستند. به جز روسیه، امارات و مصر نیز از خلیفه حتفر حمایت کرده و وی را مهمترین نیرو در مقابل افراطگرایان میدانند. این در حالی است که ترکیه با حمایت از فائز السراج نیم نگاهی به عمق استراتژیک خود در دریای مدیترانه دارد و مایل است پس از سرنگونی قذافی مجدداً همکاریهای اقتصادی پرسود خود در لیبی را احیاء کند. به همین دلیل است که با باز شدن جدی پای این دو کشور به عرصه تحولات لیبی، کشورهای غربی بلافاصله با احساس خطر در حال ایفای نقش در جهت بهرهمندی از شرایط آینده هستند و امید دارند که با به نتیجه رسیدن نشستهایی از این دست، علاوه بر مدیریت بحران، دورنمایی نیز در آینده سیاسی لیبی برای خود متصور باشند.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» نشست بینالمللی صلح لیبی در برلین را بررسی میکند
اما و اگرهای صلح در لیبی
علیرضا صدقی
راه خروج از «انسداد سیاسی»
فراموشی آبخیزداری در مدیریت منابع آب، مقادیر زیادی از بارشها را هدر میدهد
سیلهای هدر رفته!
رضا بهرامی در گفتوگو با «ابتکار» از «کریمولوژی» میگوید
تلخک ناصرالدینشاه و روایت قبر گمشده
«ابتکار» سازوکار جذب نقدینگی توسط بازار سرمایه را بررسی کرد
بورس ناجی تورم؟
آیا تندروها از ائتلاف اصولگرایی انصراف خواهد داد؟
آخرین فرصت جبهه پایداری
فعالیت سامانه بارشی در کشور روزهای آینده هم ادامه دارد
لغو و تاخیر پروازها در «برف» برای حفظ «ایمنی»
کدخدایی در واکنش به سخنان علی لاریجانی:
شورای نگهبان در اعلام جزئیات پروندهها ممنوعیت قانونی دارد
سیدعباس عراقچی:
مکانیزم ماشه برای بازگشت تحریمهای شواری امنیت فعال نشده است
معاون کل وزارت بهداشت:
«شیر» را از سبد غذایی حذف نکنید
حال و هوای انتخابات مجلس یازدهم چگونه است؟
جدالی بر سر «مشارکت»
استاندار:
امدادرسانی به سیلزدگان سیستان و بلوچستان تا برگشت شرایط عادی ادامه دارد